1986'nın 23 Ağustosu'nda Guyanalı öğrenci Leakh Bhoge, New York'un ünlü Queens bölgesindeki metro istasyonlarından birine elinde bir zarfla girdi.
Metro istasyonunda yaklaşık üç yıldır tanıdığı Birleşmiş Milletler çalışanı Sovyet fizikçi Gennadi Zakharov'la buluşacak ve 1000 dolar karşılığında içinde Amerikan savaş uçaklarının motorlarına ilişkin bilgilerin bulunduğu zarfı ona teslim edecekti.
Alışveriş gerçekleştikten hemen sonra kalabalık metro istasyonu, bir dizi FBI ajanının bağırışlarıyla doldu.
Birçok namlunun kendisine doğrultulduğu 39 yaşındaki Zakharov, derslerinde yardımcı olduğu ve savunma sektöründeki bir tedarikçi firmada iş bulduğu Bhoge'nin FBI için çalıştığını o ana kadar anlamamıştı.
Bhoge o güne kadar Zakharov'a herhangi bir belge teslim etmemiş, o gün teslim ettiği belgeler de kendisine FBI tarafından verilmişti. Birleşmiş Milletler'deki 4 yıllık görev süresini tamamlamak üzereydi ve diplomatik dokunulmazlığı yoktu.
Tutuklama, Birleşmiş Milletler'in New York'taki merkezinde görev yapan Sovyet çalışanların casusluk faaliyetleri içinde bulunduğuna yönelik Amerikan tezini güçlendirmek için yapılmıştı.
Raymond L. Garthoff tarafından kaleme alınan The Great Transition: American-Soviet Relations and the End of the Cold War (Büyük Geçiş: Amerikan-Sovyet İlişkileri ve Soğuk Savaş'ın Sonu) kitabında yer alan bu ayrıntılar iki kutuplu dünyanın son yıllarına damga vuran krizlerden birinin de kapısını araladı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Zakharov'un tutuklanmasını provokatif bulan Sovyetler Birliği yönetimi, olaydan hemen sonra ülkede resmi görevi olmayan bir Amerikan vatandaşı aramaya başladı.
Bu denge arayışı için KGB'nin uygun bir adayı vardı: Rus asıllı Amerikalı gazeteci Nicholas Daniloff.
U.S. News and World Report'un Moskova muhabirliğini yapan Daniloff, 5 yıllık Sovyetler Birliği turununun sonuna gelmek üzereydi. Zakharov'un tutuklanmasından bir hafta sonra, 30 Ağustos'ta, sıra Daniloff'a gelmişti. ABD'li gazeteci Moskova'da bir parkta, Zakharov'a çok benzer koşullarda, elinde Sovyetler Birliği'nin Afganistan'daki askeri faaliyetlerini anlatan "gizli" damgalı belgeleri içeren bir zarfla "suç üstü" yakalandı.
Daniloff, bir aydan uzun bir süre gündemi meşgul eden ve devlet başkanları düzeyine kadar ulaşan krizin ardından serbest bırakıldı ve ABD'ye döndü. Daniloff'un tutuklanması Zakharov'un da ABD'den çıkış bileti anlamına geliyordu. Washington yönetimi reddetse de, BM'deki Sovyet kaynakları Daniloff'la Zakharov'un takas edildiği bilgisini kamuoyuyla paylaştı.
Casus krizinden birkaç yıl sonra Berlin Duvarı yıkıldı, Sovyetler Birliği dağıldı, Soğuk Savaş sona erdi.
Ancak Soğuk Savaş günlerine benzer casusluk operasyonları Ukrayna savaşıyla birlikte bugün yeniden gündeme gelmiş durumda. Tıpkı Daniloff'un hikayesi gibi.
Soğuk Savaş sürecinde Sovyetler Birliği'nde casuslukla suçlanan son Amerikalı gazeteci Nicholas Daniloff'un ismi 37 yıl sonra bir başka Amerikalı gazetecinin benzer suçlamalarla Rusya'da tutuklanmasıyla yeniden gazete sayfalarında kendine yer buldu.
Martta Rusya'nın Yekaterinburg kentinde casusluk suçlamasıyla tutuklanan Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich'in dosyasıyla ilgili detaylara hakim olmak henüz mümkün değil.
Ancak onun tutuklanmasından bir hafta önce ABD Adalet Bakanlığı tarafından bir Rus casusla ilgili hazırlanan dosya ve Ukrayna savaşına damga vuran casusluk operasyonları Batı ile Rusya arasındaki istihbarat savaşlarının hız kesmeden devam ettiğini gösteriyor.
Üstelik bu kez sahadaki savaş "soğuk" değil, aksine son derece sıcak ve yakıcı.
Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kapısından dönen Rus casus
Wall Street Journal'ın Moskova muhabiri Evan Gershkovich'in Rusya'da tutuklanmasından bir hafta önce ABD Adalet Bakanlığı tarafından federal mahkemeye gönderilen bir iddianamenin sanık bölümünde Sergey Çerkasov'un adı yazılıydı.
Dava dosyasındaki detaylara göre Çerkasov, Rus askeri istihbarat birimi GRU tarafından yetiştirilen eğitimli bir casustu ve son 10 yılını Brezilya vatandaşı Victor Muller Ferreira olarak geçirmişti.
Brezilya'nın kayıt ve göç sistemindeki boşlukları değerlendiren Rus istihbaratı 2009'da Victor Ferreira adına bir doğum belgesi hazırladı ve 2010'da Çerkasov'u bu ülkeye gönderdi.
Düzenlenen belgeler Victor Ferreira'nın 1993'te çocuksuz bir kadın olarak hayatını kaybeden Juraci Eliza Ferreira'nın oğlu olduğunu ortaya koyuyor ve Latin Amerika ülkesinde Çerkasov'a yeni bir hayat inşa ediyordu.
Rus casus Brezilya'daki ilk yıllarını yine GRU tarafından işletildiği düşünülen bir seyahat acentasında çalışarak geçirdi, yeni karakteri Victor Ferreira hakkında ayrıntılı Portekizce notlar tuttu. Uydurduğu karakteri hikayesini Rio de Janerio'daki bir köprünün yanındaki balıkçının kokusundan duyduğu tiksinti ve çalıştığını söylediği bir tamircideki Pamela Anderson posteri gibi detaylarla güçlendirdi.
Sarı saçlarını ve aksanını soranlara ailesinin Alman kökenli olduğunu ve farklı görünüşü nedeniyle çocukluktan itibaren zorlanmaya başladığını söyleyerek yanıt verdi.
FBI'a göre Çerkasov'un görevi ABD savunma ve güvenlik bürokrasisinin çevresinde yeni bir yaşam kurmaktı.
Önce İrlanda'nın başkenti Dublin'e giderek buradaki Trinity College'da üniversite eğitimi aldı ardından nihai hedefi olan Washington'daki okullara yüksek lisans başvuruları yapmaya başladı.
Olumlu yanıt John Hopkins Üniversitesi'nden geldiğinde e-posta yoluyla üstlerine iyi haberi ileten Çerkasov şu ifadeleri kullanıyordu:
Bugün tarih yazıyoruz. Dünyanın en iyi okullarından birine girmeyi başardık. Bu tüm ekibe ait bir zafer. Bugün içiyoruz!!
Çerkasov, John Hopkins'teki eğitimini tamamlarken yıllar ilerliyor, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik harekatı yaklaşıyordu.
Rus istihbaratçının bu süreçteki görevi, Washington'daki akademisyenler, siyasi analistler ve uluslararası ilişkiler uzmanlarının Ukrayna sınırındaki Rus yığınıyla ilgili görüşlerini Moskova'ya iletmekti.
Kremlin yönetimi Washington'daki güvenlik çevrelerinin Biden yönetimine verdiği tavsiyeleri, bu tavsiyeler henüz Beyaz Saray'a gitmeden öğrenmek istiyordu. Çerkasov da bu hedef için birçok akademisyenle yakınlık kurdu, siyasi danışmanlarla iletişime geçerek elde ettiği bilgileri Moskova'ya raporladı.
Çerkasov'un raporlarında ABD'deki güvenlik çevrelerinin 2022'nin kış ya da ilkbahar aylarında Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik bir askeri harekata girişeceğini düşündüğü ve Moskova'nın ekonomik olarak izole edilse bile uzun bir süre boyunca kendi kendine yetebileceğine inanıldığı gibi detaylar yer alıyordu.
John Hopkins'teki eğitimini tamamlayan Sergey Çerkasov aralarından Birleşmiş Milletler, Amerikan finans kurumları, ABD hükümeti, Uluslararası Ceza Mahkemesi ve bir televizyon kanalının da olduğu bazı kurumlar iş ve staj başvurusu yaptı.
Olumlu cevap Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden geldi. ICC'de 6 aylık bir staj programına kabul edilen Çerkasov, Lahey yoluna düştü ancak ABD makamlarının uyarısıyla Hollanda Havaalanı'nda sınır dışı edilerek halen tutuklu bulunduğu Brezilya'ya gönderildi.
Amerikan medyası, Evan Gershkovich'in serbest bırakılması için Rusya'ya yapılacak takas teklifleri içinde Çerkasov'un da ismini geçiriyor.
Uluslararası güvenlik ve istihbarat alanlarında çalışan Bursa Teknik Üniversitesi'nden Doç. Dr. Ali Burak Darıcılı, Independent Türkçe'nin sorularını yanıtlarken savaş öncesi Rus istihbaratının sunduğu raporların yetersiz olduğunu ve bunun Moskova'nın elini zayıflattığını söylüyor.
Darıcılı, "Rusya-Ukrayna savaşının başlangıcında Rusya'nın istihbarat servisleri SVR ve GRU'nun, Ukrayna'nın askeri kapasitesini ve Ukrayna'ya Batı'nın konsolide şekilde yardım edip etmeyeceğini sağlıklı şekilde analiz edemedikleri çok net" ifadelerini kullanıyor.
Rus istihbaratının Ukrayna'nın yanıt verme kapasitesini yanlış değerlendirmesinin savaş sırasında Kiev'in direncini artırdığını belirten Darıcılı şöyle diyor:
Savaşın başından itibaren Ukrayna'nın direnci Rusya'yı durdurdu. Kiev'i ele geçirip savaşı hızlıca bitirme planından, Donbas'a tahkimat yapan ve Kırım'ın tanınmasını sağlamaya çalışan bir görüntüye geçiş yaptı Moskova. Dolayısıyla savaşın başlangıcında Rus istihbaratının pek başarılı raporlar veremediği görülüyor.
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi'nden (ANKASAM) uluslararası ilişkiler uzmanı Dr. Sabir Askeroğlu ise şunları söyledi:
Rusya savaştan önce Ukrayna hakkında yeterince bilgiye sahip olduğunu düşünüyordu. Bir ay hatta bir hafta içinde Ukrayna'yı işgal edebileceklerine inanıyorlardı. Bu değerlendirmenin yapılmasında FSB'nin doğrudan etkisi var. FSB'de 'beşinci birim' adıyla doğrudan Putin'e bağlı bir birim vardı ve Ukrayna'da istihbarat toplayan, savaşın ilk ayında duruma dair Kremlin'e bilgi veren bu birimdi. Daha sonra Putin'e savaşın iyi gittiği yönünde yalan söylemek zorunda kaldıkları ortaya çıktı. Ve bu birimin başındaki iki general görevden alınarak ev hapsine atıldı.
Kuzey Akım Patlaması
Sadece Ukrayna savaşının değil, belki de savaş tarihinin gördüğü en büyük istihbarat operasyonlarından biri Eylül 2022'de Baltık Denizi'nin dibinde gerçekleşti.
Rusya'nın Ukrayna harekatının 7. ayında gerçekleşen sabotaj operasyonunda, Rus gazını Baltık Denizi'nin altından Almanya'ya taşıyan Kuzey Akım boru hatları havaya uçuruldu.
Baltık Denizi'nde 80 ila 110 metre derinlikte bulunan boru hatları, 100 bin adet 24 tonluk beton kaplı çelik boruların deniz tabanında birleştirilmesiyle oluşturulmuştu.
Yaklaşık 500 kilo TNT patlayıcının kullanıldığı düşünülen sabotaj eylemiyle Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığı mecburen azaldı, enerji güvenliğine ilişkin endişelerse arttı.
Aradan yaklaşık 9 ayda konuyla ilgili birçok senaryo ortaya atılsa da Kuzey Akım'a yönelik sabotaj eylemini kimin yaptığı bilinmiyor.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP) -
2/30
25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP) -
3/30
24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters) -
4/30
23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP) -
5/30
22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP) -
6/30
21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP) -
7/30
20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP) -
8/30
19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP) -
9/30
18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP) -
10/30
17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP) -
11/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
12/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
13/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
14/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
15/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
16/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
17/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
18/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
19/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
20/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
21/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
22/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters) -
23/30
4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP) -
24/30
3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters) -
25/30
2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters) -
26/30
1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP) -
27/30
31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP) -
28/30
30 Mart 2024 - New York Polis Teşkilatı'ndan Jonathan Diller'ın cenazesine binlerce kişi katıldı. Pazartesi günü yanlış park eden bir araca müdahale ederken arabanın içinden ateş açılması sonucu karnından vurulan polis memuru, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Diller, son iki yılda New York'ta görev başındayken öldürülen ilk polis memuru oldu. New York Emniyet Müdürü Edward Caban, cenazede Diller'ı dedektifliğe terfi ettirdi ve teşkilatın sonuna kadar ailenin yanınca olacağı sözünü verdi (Jeenah Moon/AP) -
29/30
29 Mart 2024 - Filistinliler Gazze Şeridi'nin orta kısmında yer alan Magazi mülteci kampındaki hasar görmüş ve yıkılmış binaların yanından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucu 71 Filistinlinin öldüğünü ve 112'sinin de yaralandığını açıklarken, UNICEF sözcüsü James Elder, Gazze'de karşılaştığı herkesin "Gıdaya ihtiyacımız var" dediğini belirtti. Öte yandan Reuters'ın aktardığına göre ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Gazze'nin kuzeyindeki bazı bölgelerde halihazırda kıtlık yaşanıyor olması ihtimalinin epey yüksek olduğunu söyledi (AFP) -
30/30
28 Mart 2024 - Vatikan'ın resmi TV kanalı Vatican Media, Papa Francis'in ayak yıkarken çekilen fotoğrafını paylaştı. Papa, Paskalya kutlamaları sırasında Kutsal Perşembe'de, İtalya'nın başkenti Roma'daki kadın hapishanesi Rebibbia'ya gerçekleştirdiği ziyarette "Ayak Yıkama" ritüelini gerçekleştirip 12 kadının ayağını yıkadı ve öptü. Mahkumlardan bazıları ritüel sırasında gözyaşlarına hakim olamadı (AFP/Vatican Media)
Senaryo 1: Kuzey Akım'ı ABD patlattı
Boru hattına yönelik sabotaj eylemiyle ilgili en çok konuşulan senaryolardan biri, Kuzey Akım'ı Washington yönetiminin havaya uçurduğu yönünde olandı.
1970'de Amerikan askerlerinin Vietnam'da gerçekleştirdiği Mỹ Lai katliamını ortaya çıkararak Pulitzer kazanan ABD'li gazeteci Seymour Hersh'in ortaya attığı iddiaya göre Kuzey Akım sabotajı doğrudan ABD Başkanı Joe Biden'ın talimatıyla gerçekleştirilmişti.
Hersh kendi bloğu için kaleme aldığı haberde, Haziran 2022'de Baltık Denizi'nde yapılan NATO tatbikatı sırasında ABD donanmasından dalgıçların boru hattına C4 tipi patlayıcı yerleştirdiğini öne sürdü.
Hersh'ün haberi başta Alman basını olmak üzere tüm Avrupa'da dikkat çekerken, Britanya ve ABD gazeteleriyse haberi büyük oranda görmezden geldi.
ABD yönetimi iddiaları yalanlasa da, savaşın başlamasından kısa süre önce Washington'dan yapılan Kuzey Akım açıklamaları bu süreçte yeniden gündeme geldi.
ABD Başkanı Biden, savaşın başlamasından bir ay önce Almanya Şansölyesi Olaf Scholz'la birlikte kameraların karşısına geçtiği zaman şu ifadeleri kullanıyordu:
Eğer Rusya işgal ederse, yani tanklarını ve askerlerini Ukrayna sınırından geçirirse, artık Kuzey Akım 2 diye bir şey olmayacak. Buna bir son vereceğiz. Size söz veriyorum, bunu yapabiliriz.
Senaryo 2: Kuzey Akım'ı Ukrayna patlattı
Yapım aşamasından itibaren Kuzey Akım'a karşı çıkan Kiev yönetimi, patlama anından itibaren olayın olağan şüphelilerinden biriydi.
Martta Amerikan ve Alman istihbarat birimlerine dayandırılan iddialar, Kuzey Akım'ı Ukrayna'nın patlattığı şüphelerini yeniden gündeme getirdi.
New York Times'ın 7 Mart'ta yayımladığı ve Amerikan istihbaratına dayandırdığı haberde Ukrayna yanlısı bir grubun sabotajı gerçekleştirdiği öne sürüldü.
Gazeteye göre ABD'li yetkililer sabotajon Zelenski yönetiminin talimatıyla gerçekleşip gerçekleşmediğini bilmiyordu. Saldırganların kimliği veya operasyonun kim tarafından finanse edildiğine ilişkin detayların ABD yönetimi tarafından bilinmediği iddia edildi.
Saldırıyı Ukrayna yanlısı bir grubun gerçekleştiğine ilişkin iddialar Almanya merkezli ARD ve Zeit tarafından da gündeme taşındı.
İddiaya göre Ukrayna yanlısı olduğu değerlendirilen beş erkek ve bir kadından oluşan bir grup Almanya'nın kuzeyindeki Rostock kentinden bir yat kiralayarak Baltık Denizi'ne açılmış ve sabotajı gerçekleştirmişti.
Haberde savcılığın Andromeda isimli yatın kamarasında patlayıcı izlerine rastlandığı ancak yatı sahte pasaportlarla kiralayan grubun kimliklerinin veya uyruklarının tespit edilemediği ifade edildi.
Senaryo 3: Kuzey Akım'ı Rusya patlattı
Kuzey Akım boru hattındaki patlamaların ardından Batı basınında parmaklar Moskova'yı işaret ediyordu.
Bölgedeki Rusya donanmasının Baltık filosunun olaydan kısa süre içinde bazı manevralar yaptığı ve Ukrayna savaşının ardından Avrupa'ya gaz akışını kesen Rusya'nın bu adımı aklamak için boru hattını havaya uçurmuş olabileceği gibi iddialar ortaya atıldı.
Ancak olayın üzerinden birkaç ay geçtikten sonra Moskova, şüpheliler listesinin alt sıralarına doğru geriledi.
Aralık 2022'de Washington Post'ta yayımlanan bir haberde aylar süren soruşturmanın ardından sabotajın arkasında Rusya'nın olduğuna dair bir delil elde edilemediği ve Moskova'nın suçlu olmayabileceği belirtildi.
İsveç'te yürütülen soruşturmaya liderlik eden savcı Mats Ljungqvist de, Rusya'nın sabotaja dahline ilişkin New York Times'a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanıyordu:
Benim işim Kuzey Akım'ı kimin patlattığını bulmak. Güvenlik servisimiz de bana yardım ediyor. Kuzey Akım'ı patlatanın Rusya olduğunu düşünüyor muyum? Hiçbir zaman böyle düşünmedim. Mantıklı değil. Ancak bir cinayet dosyasında tüm olasılıklara açık olmalısınız.
Darıcılı: ABD istihbaratının açık bir desteği var
Kuzey Akım sabotajında artık tüm okların Amerika Birleşik Devletleri'ni işaret ettiğini söyleyen Doç. Dr. Ali Burak Darıcılı, "Bunun arkasında ABD istihbaratının olduğu bence artık hemem hemen kesin gibi. Ukraynalı bir takım radikal grupların bir bot kiralayarak o bölgeye sabotajın yapıldığı tarihte gittiği iddia ediliyor ama bunlar profesyonel işler. Bu dalgıçların Panama'da ABD istihbaratı tarafından eğitildiğine ilişkin bazı iddialar da var. Belki görüntüde sabotajı Ukraynalı radikal, sağcı bir grup yapmış olabilir ama arka planda ABD istihbaratının çok açık bir desteği var" diyor.
Sabotajın hedeflerinden birinin de Almanya olduğuna dikkat çeken Darıcılı şu ifadeleri kullanıyor:
Bu sabotajın amacı savaşa en başından beri gönülsüz destek veren Almanya'nın belki de biraz hizaya getirilmesiydi. Bunun başka bir boyutu daha var Almanya açısından. Savaşın en kızıştığı zamanda bir darbe operasyonu yapıldı Alman istihbaratı tarafından. Aslında son derece marjinal bir grubun, gerçeğe ulaşması son derece zor bir darbe girişimi planı açığa çıkarıldı. Bu da istihbaratın başka bir boyutu. Alman kamuoyunda enerji fiyatları ve enflasyon nedeniyle, 'Biz bu savaşa ne kadar aitiz' sorusu soruluyor. Bu çatlak sesleri susturmak için, çok ütopik olan darbe girişimi sert bir şekilde bastırıldı.
Ukrayna'nın hem ABD'den hem de Birleşik Krallık'tan aldığı desteğin önemine dikkat çeken Dr. Sabir Askeroğlu ise, "Ukraynalılar ise hem ABD hem İngiltere hem de Türkiye'yle istihbarat anlaşması yaptı. Bu da Ukrayna lehine ciddi sonuçlar verdi. Amerikalılar uydu yoluyla elde edilen tüm istihbari bilgileri Ukrayna'ya aktardı. Böylece, Ukraynalılar Rusların ordusunun nerede konuşlandığını, nasıl hareket ettiğini, nerelere yoğunluk verdiğini kolayca öğrenebildi. Savaş boyunca Ukrayna'nın faydasına Rusya'nın zararına olan en önemli istihbarat faaliyetlerinden biri buydu" diye konuştu.
Ukrayna'nın Rusya içinde düzenlediği saldırılar
24 Şubat 2022'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ulusa sesleniş konuşmasıyla Ukrayna'yı işgal harekatını başlattığında dünyada Kirilo Budanov ismini tanıyan kişi sayısı çok azdı.
2014'te Rusya'yla Ukrayna arasındaki çatışmalarda yer alan ve birkaç kez yaralanan Budanov, 2018-2020'deyse içeriği halen gizli tutulan bazı operasyonlara katıldı.
2019'da Moskova'nın dikkatini çekmeyi başaran Ukraynalı askerin aracına bomba kondu ancak patlama planlanandan erken gerçekleşince Budanov suikast girişiminden yara almadan kurtuldu.
2020'de ise Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, onu Ukrayna savaşının kilit isimlerinden biri yapacak kararın altına imza atarak Budanov'un askeri istihbaratın başına getirdi.
Budanov'un Ukrayna'da savaş devam ederken Rusya içinde yürütülen birçok operasyonun planlayıcısı ve karar alıcısı olduğu düşünülüyor. Batı basınına göre istihbarat operasyonlarında hükümetinin sorumluluğunu azaltmak isteyen Zelenski ona soru sormuyor, Budanov da Zelenski'ye operasyonel detayları anlatmıyor.
37 yaşındaki Ukraynalı generalin koordine ettiği düşünülen operasyonlardan bazılarıysa savaşın gidişatını değiştirme potansiyeli taşıyor.
Rusya içindeki suikastlar
Ukrayna savaşı sırasında Rusya'da şok etkisi yaratan en önemli olaylardan biri kamuoyunda tanınan Kremlin yanlısı kişilere yönelik suikastlardı.
Suikast dalgası Rus ideolog Aleksander Dugin'in kızı Darya Dugina'nın öldürülmesiyle başladı. Aracına konulan bombanın infilak etmesi sonucu hayatını kaybeden Dugina'ya düzenlenen suikastta asıl hedefin baba Dugin olduğu konuşuldu.
Aracın Dugin'e ait olduğu ve Dugin'in son anda kızıyla araçlarını değiştirdikleri iddiası da Rus medyasında kendine yer buldu.
Rus istihbaratı tarafından yürütülen soruşturma sonucunda suikastın Ukrayna istihbaratı tarafından gerçekleştirildiği sonucuna varıldı. Suikastı gerçekleştiren Natalya Volk isimli Ukrayna vatandaşı ise patlamanın yaşandığı gün Rusya'dan ayrılarak Estonya'ya gitmişti.
Ukrayna istihbarat servisi tarafından düzenlendiği düşünülen bir diğer suikastın hedefiyse Rus askeri blogger Vladlen Tatarski'ydi. St. Petersburg'da bir kafede konuşma yapan Tatarski, kendisine hediye edilen bir heykelin içindeki bombanın patlaması sonucu hayatını kaybetti.
Cephe hattındaki gelişmeleri Telegram kanalı üzerinden Rus kamuoyuna aktaran Tatarski, Wagner'e yakın isimlerden biri olarak da gösteriliyordu. Bombalı heykeli patlamanın yaşandığı kafeye götüren Darya Trepova isimli Ukraynalı bombadan habersiz olduğunu söylerken, Rus istihbaratı heykeli Trepova'ya veren Yuri Denisov isimli kişinin Ermenistan üzerinden Türkiye'ye kaçtığını öne sürdü.
Rusya'da savaş yanlısı isimleri hedef alan suikastlar zincirinin şimdilik son halkası ise milliyetçi Rus yazar Zakhar Prilepin'di. 2014'te Donbas'taki çatışmalara da katılan ve en çok Ukraynalıyı bağlı bulunduğu birliğin öldürdüğünü söyleyen Prilepin'in arabası 6 Mayıs 2023'te seyir halindeyken havaya uçtu. Olayda koruması ölen Prilepin, suikast girişiminden ağır yaralı olarak kurtulmayı başardı.
Kırım Köprüsü'ne bombalı saldırı
Ukrayna'nın Rusya içinde düzenlediği ilk ve en önemli saldırılardan biri Kırım Köprüsü'nde patlayıcı yüklü bir kamyonun patlamasıydı.
8 Ekim 2022'de gerçekleşen saldırı köprüyü bir süre kullanılamaz hale getirirken Ukrayna'nın güneyindeki Rus birliklerine ve Kırım'a yönelik lojistik desteğin de kesilmesine neden oldu.
Rus istihbarat servisi FSB'nin yürüttüğü soruşturmaya göre ağustosta Ukrayna'nın Odesa limanından yola çıkan patlayıcılar Bulgaristan, Ermenistan ve Gürcistan rotasını izleyerek Rusya'ya ulaşmış ve Simferopol kentinde bir kamyona yüklenmişti.
Bu saldırının ardından Moskova'da bir mahkeme Ukrayna askeri istihbarat servisinin başındaki Kirilo Budanov'la hakkında yakalama kararı çıkardı. Budanov karara şu sözlerle yanıt veriyordu:
Benim için bir keyif. Bu karar işimi doğru yaptığımı gösteriyor. Moskova mahkemesinin haklı olduğunu göstermek için gelecekte daha çok çalışacağım ve işimi daha yüksek kaliteyle yapacağım.
Ukrayna'nın Rusya içindeki saldırılarıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Doç. Dr. Darıcılı, "Ukrayna'nın ABD ve Birleşik Krallık istihbaratından çok ciddi destek aldığını görüyoruz. Örneğin Kırım Köprüsü'nün vurulması, Rusya'nın Karadeniz'deki amiral gemisinin batırılması, Rusya'nın içindeki stratejik bombardıman uçaklarının bulunduğu havalimanının vurulması, en son Moskova'ya gerçekleştirilen sürü drone saldırıları Ukrayna istihbaratının tek başına gerçekleştireceği saldırılar değil. Bunlara karşı koymakla sorumlu olan Rus karşı istihbarat servisi FSB'nin de pek başarılı olamadığını görüyoruz" diyor.
Batı basınında çıkan ABD'nin Rusya içinde saldırıları engellemeye çalıştığı iddialarını sorduğumuz Darıcılı, "Rusya'ya yönelik faaliyetlerin çok ciddi şekilde ABD ve Birleşik Krallık istihbaratının yönlendirmesiyle olduğunu düşünüyorum. ABD tarafı desteklemiyoruz diyebilir. Kamuoyuna açıklama böyle olur ama gerçekte böyle olmadığı görülüyor. Ukrayna'nın, Putin'in Anglosakson ülkeler diye tarif ettiği ABD ve Birleşik Krallık'ın bilgisi dışında hareket etme ihtimali bana göre düşük" yorumunu yapıyor.
Tüm bunların ışığında modern silahların ve siyasi ittifakların test sahasına dönüşen Ukrayna'da gölgelerde devam eden istihbarat savaşlarının belirleyici bir rol oynadığını söylemek mümkün. Üstelik bir gün silahlar sussa bile, doğası gereği asitmerik yöntemleri benimseyen, faili belirsiz eylemlerin temel kaynağı istihbarat savaşlarının da beraberinde sona ereceğini söylemek şimdilik güç.
Yararlanılan kaynaklar: AP, Reuters, Guardian, Washington Post, Brussels Times, New York Times, LA Times, Vox, Bellingcat, TASS
© The Independentturkish
