Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın depremde yıkılan binaların yüzde 98'inin 1999 öncesinde yapıldığına dair açıklaması tepki çekmeye devam ediyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) başta olmak üzere çeşitli veriler ve uzman görüşleri, Erdoğan'ın iddiasını çürütüyor.

Uzmanlar, binaların senesinin tartışma konusu olmasına da tepkili.

İktidarın, kendisinden önce inşa edilen binaların depreme uygun hale getirilmesinden de sorumlu olduğu vurgulanıyor.

Diğer yandan can kayıplarının yüksekliğini "asrın ihmali" olarak yorumlayanlar da bulunuyor.

"Gaziantep merkezde yıkılan bina sayısı 20'yi geçmez ama bunu baz almak doğru olmaz"

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Gaziantep Şubesi Başkanı Burkay Güçyetmez acı tabloya ihmaller zincirinin neden olduğu görüşünde.

Yıkılan binaların çoğunun 2007 deprem yönetmeliğinden önce inşa edildiğini belirten Güçyetmez, "'Benim iktidarımdan önce yapıldı, sonra yapıldı' gibi bir ayrım doğru olmaz. Kimse kendisini suçsuz gösterme çabasına girmesin. Gerçek olan şu; bir deprem ülkesi olmamıza rağmen hazırlıklı değildik" şeklinde konuştu.

Burkay Güçyetmez, Kahramanmaraş depremlerindeki yıkıma ilişkin Gaziantep'teki binaları baz almanın doğru olmadığını da ifade etti. 

"Kolonları kesilen binalar var"

Merkezde 12 noktada yıkım olduğunu, bunun bir bölümünde sitelerin bulunduğunu, toplam yıkılan bina sayısının ise 20'yi geçmediğini aktaran Burkay Güçyetmez, "Yüzde 90'ına yakını eski bina ama doğru bir örnek değil çünkü depremin merkez üssüne uzak ve zemin değerleri şanslı kılmış gibi görünüyor. Ayrıca doğru imalâtlardan oluşan bir şehir" diye konuştu.

Burkay Güçyetmez'e göre yıkılan binalar arasında kolonları kesilenlerin var. Gaziantep'te İslahiye ve Nurdağı'nın yerle bir olduğunu, hatta Nurdağı için toplu yıkımın gündemde olduğunu belirten Güçyetmez'e "Tablo çok daha ağır oldu. Kahramanmaraş, Hatay ve Adıyaman gibi kentlere bakmak gerekli" ifadelerini kullandı.

Gaziantep'teki yıkıma konu olan ana yerlerin başında gelen Ayşe Mehmet Polat Sitesi'ni de sorduğumuz Güçyetmez, 1996 yılında yapımına başlanan sitenin 2000'in başlarında bitirildiğini ve sonrasında burada oturumun başladığını aktardı.

 

"Yanlış yapan müteahhit de görevini eksik yapan da imar affını çıkaran da TBMM'dekiler de suçlu"

"Depreme dayanıklı bir bina nasıl inşa edilir? Depremdeki yıkım neden bu kadar ağır oldu? Dahası, ortaya çıkan tablonun sorumluları kimler?" gibi pek çok soru gündemde.

Yeni yönetmeliklerin güncellenmesi, akademisyenlerin uyarıları ve 2007 yönetmeliğinin göz önünde bulundurulmasının şart olduğunu kaydeden Güçyetmez, ek olarak en düşük (minimum) ve en yüksek (maksimum) değerlerin hesaplanması, tasarımın çizilmesi, depremsel jeolojik değerler ve güvenlik katsayı hesaplamaları gibi çok yönlü bir iş olduğunu aktardı.

'Neden yıkım bu kadar ağır oldu?' sorusunun ise tek sebeple açıklanamayacağını vurgulayan Burkay Güçyetmez, fay hattı üzerindeki parametreler ve yapı stokunun durumuna rağmen imar aflarını gündeme getirilmesi, iskana izin verilmesi en büyük nedenlerden. Güçyetmez, "Yanlış yapan müteahhit de görevini eksik yapan da imar affını çıkaran da Meclis'tekiler de suçlu. İmar aflarını gündeme getirenler de suçlu, Meclis de... Denetim sorunu, siyasi erklerin aldığı keyfi kararlar, kaçak kat, dere yatağına bina yapmak gibi pek çok şeyi sıralayabiliriz" şeklinde konuştu.

 

 

"İmar afları ölüme davetiyedir ama 5 kez yapılmış"

Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu ancak Marmara, Van, Elazığ ile İzmir Bayraklı'da can kayıplarının görülmesine rağmen yıllarca hazırlık yapılmamasını da eleştiren Güçyetmez, "Hem halk hem de siyasiler olarak yüzümüzü acilen bilime ve tekniğe dönmeliyiz. Dere yataklarını imara açmamalıyız. İmar afları ölüme davetiyedir, gündeme dahi gelmemelidir ama Türkiye'de bugün 5 kez yapılmış" dedi.

"Kişiler ev alırken lüks boyaya, İtalyan seramiğe bakıyor"

Güçyetmez'e göre ev alacak kişilerin göz önünde bulundurması gereken faktörler hayati öneme haiz. Bireylerin en büyük yanılgılarından biri dış görüntüye yani apartmanın süsüne bakmak.

"Kişiler ev alırken lüks boyaya, İtalyan seramiğe, makyaja bakıyor ama binanın statik projesine, taşıyıcı sistemine, denetimlere bakmıyor" diyen Güçyetmez, "Güvenilir bir inşaat firması mıdır' diye sorgulamıyor" eleştirisinde de bulundu.

 

 

"'Her şantiyeye bir şef' diye bas bas bağırdık, dinletemedik"

Türkiye'de inşaat mühendislerinin gerekli değeri görmediğini, inşaat mühendisliğinin hayati önem arz eden bir meslek olmasına rağmen Türkiye'de hafife alındığını dile getiren Güçyetmez, "'Her şantiyeye bir şef' diye bas bas bağırdık. Birden fazla şantiyeye tek şefin bakmasının mümkün olmadığını anlatmaya çalıştık ancak dinletemedik" diyerek görüşlerini belirtti.

"Deprem olunca inşaat mühendisleri gündeme geliyor ama sonra unutuluyor"

Deprem olduğunda inşaat mühendislerinin gündeme geldiğini ancak sonrasında unutulduğu eleştirisini yönelten İMO Gaziantep Şube Başkanı Burkay Güçyetmez, sözlerini "Canımızı emanet ettğimiz evleri bizler inşa etmeye çalışıyoruz. Yolları, köprüleri, barajları biz tasarlıyoruz. Bir kötü tasarım ya da imalat, yüzlerce cana mal olabiliyor. Gereken değer verilmeli artık. Meslek odalarını dinleyin çünkü onlar, teknik ve bilimsel açıklamaları ele alıyor, akademisyenlerden oluşuyor. Bir şey diyorsak sebebi var" diyerek noktaladı.