Sudan savaşı Arap sakızı üretimini etkiliyor

Meşrubat, ilaç çeşitleri ve tatlı yapımında kullanılan bu temel malzemenin rezervi Sudan sınırları boyunca 500 bin kilometre kadar uzanıyor

Hartum Savaşı, Arap sakızı üretimini sekteye uğratıyor ve ihracatını engelliyor / Fotoğraf: AFP

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında sekizinci ayına giren çatışmalar, Arap sakızı sektörünü büyük ölçüde etkileyerek yurt dışına ihracatını sekteye uğratmanın yanı sıra, hammaddeye dayalı sanayileri durdurarak üreticileri ağır kayıplara maruz bıraktı. 

Özellikle çatışmaların yaygınlaşması ve savaşların Kordofan ve Darfur gibi ülkenin en üretken eyaletlerine sıçramasının yanı sıra bankalar veya şirketler tarafından yaşanan mali finansman kriziyle birlikte yeni sezonun başarısızlıkla sonuçlanacağına dair korkular artıyor.
 

Savaş, sezon ortasında çıkması nedeniyle sakız sektörünü büyük ölçüde etkiledi.jpg
Savaş, sezon ortasında çıkması nedeniyle sakız sektörünü büyük ölçüde etkiledi / Fotoğraf: Hasan Hamid- Independent Arabia

 

Kayıplar ve hasarlar

Batı Kordofan eyaletindeki Al-Nahud şehrinin pazarındaki tüccar Dafallah es-Seyyid yaşanan sorunu şöyle aktardı:

Sudan'ın en büyük ikinci Arap sakızı borsası, başkent Hartum piyasaları ve Kuzey Kordofan bölgesi borsasına olan bağlantısı ve işlem yapamaması nedeniyle alım satım fiyatlarında ciddi düşüş yaşayarak faaliyetini durdurdu. Ana yollara yayılan yağma çeteleri nedeniyle üreticiler taşınmak zorunda kalıyor. Üreticiler milyonlara ulaştığı tahmin edilen bol miktarda gelir elde ediyordu ve şimdi birçoğu ailelerinin ihtiyaçlarını ve günlük geçimlerini sağlamak için arap sakızına bağlımlı, ancak savaş nedeniyle pahalı bir fatura ödediler ve büyük kayıplara maruz kaldılar. Çoğunluk, hasatın son aşamasını tamamlamak ve kalan sakızı çıkarmak için üretim sahalarına ulaşamadı, hasat işleminin tamamlanmaması haşhaş ağaçlarına zarar veriyor ve bir sonraki sezonda üretimi zayıflatıyor.


Üretim ve ihracat krizi

Sudan'daki Gum Arabic Company'nin Genel Müdürü İvadallah İbrahim Adem şöyle konuştu:

Savaş, çoğu üretici ve tüccarın ürünü hasat edememesi ve üretim alanlarından taşıyamaması, depoların tahrip edilmesi, yağmalanması nedeniyle sektörü büyük ölçüde etkiledi. Üreticiler ve tüccarlar paralarını ya bankalar ya da şirketler aracılığıyla finansman yoluyla elde ediyorlar ve gelecekte birçoğu büyük borçlar da dahil olmak üzere çeşitli krizlerle karşı karşıya kalacak.
 

Arap sakızı çeşitli tıbbi ilaçların üretiminde kullanılıyor.jpg
Arap sakızı çeşitli tıbbi ilaçların üretiminde kullanılıyor / Fotoğraf: Hasan Hamid-Independent Arabia

 

Adem sözlerine şöyle devam etti:

Özellikle Darfur ve Kordofan eyaletlerinin üretim döngüsünden çıkması nedeniyle bölgedeki çatışmaların etkisi iki kat artacak ve çatışmaların kızışması nedeniyle üreticiler mevcut koşullar altında çalışma riskine girmeyecek.

Tahminler, mali krizin yanı sıra, ülkenin ihracat açısından bağımlı olduğu eyaletleri etkileyen silahlı çatışmalar nedeniyle sakız sektörünün yüzde 80'inin üretim dışı kalacağına işaret ediyor. Hatta savaş piyasaları da etkileyerek fiyatların yükselmesine neden oldu.

Bir beşlik fiyatı 125 bin Sudan lirasına (120 ABD doları), bir beşlik hammadde fiyatı ise 90 bin Sudan lirasına (87 dolar) ulaştı. Sudan gümrük raporları, ülkenin mahsullerinin en düşük ihracatına işaret ediyor. Bu durum, tüccarlara ihracat izni veren kurumların bulunmamasının yanı sıra, son altı ayda ihracatı beş bin kentali geçmeyen Arap sakızı nedeniyle ortaya çıktı.

 


Az fayda

Ekonomi uzmanı Muhammad en-Nayir ise şunları açıkladı:

Ülkedeki Arap sakızı rezervi, Sudan sınırları boyunca batıdan doğuya doğru uzanıyor ve bu sektörde en az beş milyon insan çalışıyor. Ürün, Al-Fula şehri ve Balila petrol yataklarındaki bazı çatışmalar dışında, savaştan pek fazla etkilenmeyen, özellikle bölgenin batısındaki Kordofan'da bulunuyor.

Sudan, ihracatının en iyi durumda yalnızca 150 milyon dolara ulaştığı göz önüne alındığında, barış zamanlarında bile Arap sakızından maksimum faydayı elde edemedi. Komşu ülkelere kaçakçılığı yapılarak zenginlik israfı olarak değerlendirilen bu üründen beklenenin yanında bu çok küçük bir miktardır.  

Sonuç olarak ülke, dünyada önemli bir ürünü kaçakçılık nedeniyle kendi bünyesinde üretip çeşitli sektörlere sokamadığı için kaybediyor. Mevcut rezervlerin iyi kullanılması durumunda kaçakçılık operasyonlarını azaltmak ve Arap sakızını ham olarak ihraç etmek yerine üretildikten sonra ihraç etmek, gelirin iki katına çıkarılmasına ve karın milyar dolar sınırını aşmasına katkıda bulunacaktır. Dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen yoğun talep nedeniyle sektörün bu önemli üründen faydalanabilmesi için eksiksiz bir ekonomik görünüme ihtiyacı var.


Arap sakızı ve ekonomisi

Sudan, dünya Arap sakızı üretiminin yüzde 80'ini elinde tutuyor. Bu sektörde 13 farklı eyalette 5 milyondan fazla insan çalışıyor ve ülkedeki rezervi 500 bin kilometrelik bir alanı kaplıyor.

Arap sakızı geçmişte uluslararası ambargodan kaynaklanan tüm zorluklara dayandı.

ABD, Cumhurbaşkanı Ömer El Beşir döneminde yaklaşık 20 yıl boyunca Sudan'a uygulanan yaptırımlardan muaf tutarak, Arap sakızının büyük kolaylıklarla ihraç edilmesine izin vermişti.

Çünkü Arap sakızı alkolsüz içeceklerin üretimi için temel bir malzemedir ve şekerleme üretiminin yanı sıra çeşitli tıbbi ilaç türlerinin üretiminde de kullanılır.

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU