4 soruda Wagner'in topa tuttuğu Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu

Wagner lideri Prigojin'in silahlı ayaklanmasının ardından Şoygu tekrar gündemde

68 yaşındaki Şoygu, 2012'den beri Savunma Bakanı olarak görev yapıyor (Reuters)

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in kısa süren ayaklanmasının arından yeniden gündemde.

Cuma gecesi başlayan kalkışmada Wagner savaşçıları, Rusya'nın Güney Federal Bölgesi'nin idari merkezi Rostov-na-Donu'daki askeri karargahı ertesi gün ele geçirdi. 

Prigojin, burada yaptığı açıklamada "adaletin sağlanması" için Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valeri Gerasimov'un görevden alınarak kendilerine teslim edilmesini istedi. 

Wagner lideri, ilk etapta askerleriyle Rostov-na-Donu'dan başkent Moskova'ya kadar gideceklerini açıkladı. Fakat daha sonra Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun devreye girerek sunduğu gerilimi azaltma planını kabul eden Prigojin, birlikleri geri göndererek ayaklanmayı bitirdi.

Peki Ukrayna savaşı ve Wagner'le yaşanan sorunlarla adı gündemden düşmeyen Şoygu kimdir?

1 - Şoygu kimdir?

Tuva Cumhuriyeti'nin Çadaana şehrinde 1955'te doğan Şoygu, Krasnoyark Politeknik Enstitüsü'nde inşaat mühendisliği eğitimi gördü.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

1988'de siyasete atılan Şoygu, Hakasya'nın başkenti Abakan'da dönemin Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ne girdi. Partinin gençlik yapılanması Komosmol'da bir süre görev yaptıktan sonra başkent Moskova'ya taşındı ve devletin yapı inşaat komisyonunda çalıştı.

Afet ve acil durum yönetiminden sorumlu Acil Durumlar Bakanı olarak 17 Nisan 1991 - 11 Mayıs 2012'de görev yapan Şoygu, bu dönemde 1 Aralık 2001 - 15 Nisan 2005'te Birleşik Rusya partisinin liderliğini de yaptı. 

2012'de yaklaşık 6 boyunca Moskova Oblastı Valisi görevini üstlenen Şoygu, Putin tarafından 6 Kasım 2012'de Savunma Bakanı olarak atandı.

2 - Putin'le nasıl bir ilişkisi var?

Şoygu, 2014'te Kırım'ın ilhakı, Rusya'nın Suriye'deki operasyonları ve Ukrayna savaşının stratejisinin hazırlanması gibi önemli noktalarda Putin'e yakın isimlerden biri oldu.

Putin ve Şoygu arasında sadece siyasi bir dayanışma değil, şahsi bir arkadaşlık ilişkisi de var. 

2017'de Soçi'de düzenlenen Hokey Ligi kutlamalarında Rus lider ve savunma bakanı, aynı buz hokeyi takımında yer aldı.
 

putin.jpg
Putin ve Şoygu, Sibirya'da birlikte balık tutmaya gitmişti (Reuters)


Ayrıca Putin ve Şoygu, Sibirya'da birlikte tatil yaparken de görüntülendi.

3 - Prigojin ve Şoygu arasındaki anlaşmazlık nedir?

Catering şirketiyle Kremlin'in yemek işlerini yaptığı için "Putin'in şefi" olarak da bilinen Prigojin, Ukrayna savaşındaki gerginliklerden önce Rus lidere yakın isimler arasındaydı.

2014'te kurduğu paralı asker şirketi Wagner Grubu'yla Prigojin, özellikle Afrika ve Suriye'deki faaliyetleriyle kendi nüfuzunu artırmaya başladı. 

Ukrayna cephesindeyse Şoygu ve Gerasimov'un kontrolündeki Rus ordusunun izlediği stratejileri sık sık eleştirerek, Kremlin elitlerini karşısına aldı.

Prigojin, özellikle şubattan beri cephede mühimmat tedariki sorunları yaşadıklarını savunarak, Şoygu ve Gerasimov'un Wagner savaşçılarını zor durumda bıraktığını ileri sürdü. 
 

wagner.jpg

Prigojin, "Rus kanı dökmek istemediklerini" söyleyerek, birliklerini geri çağırdı (Reuters)


Wagner lideri, mayısta Bahmut cephesinde öldürülen savaşçılarının görüntülerini paylaşıp, Şoygu ve Gerasimov'a doğrudan söverek tansiyonu iyice artırdı. 

Prigojin, isyan başlamadan önce cuma günü yaptığı açıklamalarda da Şoygu'nun Wagner savaşçılarına yönelik hava saldırısı emri verdiğini öne sürdü. Savunma Bakanlığı ise iddiayı yalanladı. Bunun ardından Prigojin ve savaşçıları, aynı gün gece saatlerinde silahlı isyan başlattı.

4 - Şoygu'ya ne olacak?

Belarus lideri Lukaşenko'nun arabuluculuğuyla sonlandırılan kalkışma sırasında ortalıkta görünmeyen Şoygu'nun daha sonra Ukrayna cephesindeki Rus askerleri ziyaret ettiği görüntüler paylaşıldı. 

Ancak Prigojin'in kamuya açık şekilde defalarca saldırdığı ve hakaret ettiği Şoygu'nun geleceği belirsiz. Wagner lideri, kalkışmadan önce Şoygu'yu Ukrayna savaşında vaat ettiği hedeflere ulaşamamakla, ilerleme kaydedememekle ve yanlış stratejiler izlemekle suçlamıştı. 
 


Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan Moskova merkezli düşünce kuruluşu Fransız-Rus Gözlemevi'nin direktörü Arnaud Dubien, "Gecenin büyük kazananı Lukaşenko'ydu, büyük kaybedeniyse Şoygu" dedi.

Öte yandan Ukrayna Güvenli kServisi'nden kimliğini paylaşmayan yetkililer, Kremlin'in Prigojin'le ayaklanmayı durdurması için anlaşma yapmış olabileceğini öne sürdü.

Buna göre isyanı sonlandırması karşılığında Prigojin'e Şoygu ve Gerasimov'un görevden alınacağı teminatı verildiği savunuldu. Moskova yönetiminden iddialara ilişkin henüz bir açıklama gelmedi.


Independent Türkçe, Business Inisder, Newsweek, Moscow Times, AFP, Ukrayna Pravdası

Derleyen: Yasin Sofuoğlu

DAHA FAZLA HABER OKU