Mısır'da Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi'nin 26 Nisan 2022'de yaptığı çağrının üzerinden bir yılı aşkın bir süre geçtikten sonra, geçen mayıs ayında fiili olarak başlayan ulusal diyalog oturumları, görünüşü ve farklı içerikleri bakımından benzeri görülmemiş siyasi bir durumun etkisi altında ve farklı vizyonlar ve "ciddiyetine" dair sorgulamalarla ilerliyor.

Öncesinde ulusal güvenlik, dış politika ve ülke anayasasına ilişkin her şeyin tartışılmasından uzak durulduktan sonra tedbir amaçlı tutuklanan kişiler ile hak ve özgürlükler dosyası ertelenmişti.  

Destekçiler ve muhalifler arasında sürekli bir karşılaşma yaşanırken Mısır'daki genel manzara karışıyor ve "önceliklere ve zorunluluklara dair derin kavrayış" ve devletin yüzleştiği sorunların çözüm yolları hakkındaki tartışma büyüyor.

Söz konusu sorunların başında ise ulusal para birimi cüneyhin değer kaybetmesi ve enflasyon oranlarındaki benzersiz artışların ardından yaşanan ekonomik kriz geliyor. 

Böyle bir durumda herkes, ulusal diyaloğun yaklaşan seçimlere "olumlu yansımalarını" bekliyor.

Halbuki 2024'te yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerine dair henüz bir hareketlilik veya rakip isimler belirmedi.

Bununla birlikte tahminler, mevcut Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi'nin üçüncü cumhurbaşkanlığı dönemi için aday olmaya niyetli olduğu yönünde. 

Independent Arabia, siyasi, ekonomik ve toplumsal üç ana eksene ayrılmış ulusal diyalog oturumlarının düzenlendiği bir zamanda eski milletvekili ve Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Lideri Muhammed Enver es-Sadat ile röportaj yaptı.

Ülkenin önde gelen muhalif seslerinden biri olan Muhammed Sadat, Mısır'daki siyasi ve ekonomik sürecin geleceği için "temkinlilik ve beklenti dolu temennilerini" dile getirdi. 

"Diyalog iyi, hoş" ama…

Merhum Cumhurbaşkanı Enver Sadat'ın yeğeni Muhammed Sadat, görüşlerini "Herhangi bir diyalog çağrısı herkes tarafından memnuniyetle karşılanır. Diyalog, toplumun tüm kesimleriyle birlikte olması gereken bir haldir. Partiler, entelektüeller ve siyasetçiler olarak biz, ulusal diyaloğu memnuiyetle karşıladık. Bununla birlikte çağrının yapıldığı ilk andan bu yana çekincelerimiz var. Bizim sokakların, sendikaların ve federasyonların, yani mevcut tüm eğilimlerin sözcülüğünü yapan bakış açılarını hevesle dinleyen ciddi bir diyaloğa ihtiyacımız var" sözleriyle ifade etti. 

Geçen yılın nisan ayının sonlarında Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, "çeşitli konularda ulusal diyalog" çağrısı yaptı ve bunun hazırlığı bir yıldan fazla sürdü.

İlk fiili oturum geçtiğimiz 3 Mayıs'ta başladı ve ülkenin son on yıldır ilk kez sahne olduğu durumun ciddiyeti konusunda muhalif güçlerin korku ve endişelerini artırdı. 

Ulusal diyaloğun açılış oturumunda katılımcıların ve siyasi, ekonomik ve hatta diğer alanlardaki akımların çeşitliliğini ve bunun bazılarının sözleriyle müdahalelerine yansımalarını öven Sadat, bu durumu şöyle değerlendirdi:

Önemli olan nihayetinde bu durumdan ne çıkacağıdır. Tüm bu oturumlar ve bunlarda ortaya konan öneriler toplanacak, süzgeçten geçirilecek ve gerek meclis aracılığıyla hükümete sunulması gereken mevzuat gerek mevcut mevzuata yönelik düzenlemeler gerekse yürütme kararları olarak uygun gördüğünü alması için Cumhurbaşkanı'na sunulan tavsiyeler haline getirilecek. Dolayısıyla neler olduğunu görmek için oturumlardan sonrasını bekleyeceğiz.

Sadat, sürece yönelik temennilerini ise şöyle dile getirdi:

Umuyorum ki diyalog, Mısır toplumunun zihnini meşgul eden tüm meseleler ve düşünceler için toplumsal bir uzlaşıyı sonuç versin. Açıkçası bu meselelerden ilki, gerçek bir irade varsa şayet, yeni bir sayfa açılması ve Mısır toplumunun içini rahatlatacak bir mesaj olması için herkes hakkında af çıkarılması konusudur. Şu an eşin, oğulun ya da kızın tutuklu olduğu aileler mevcut. Bizim herkes için genel bir affa ihtiyacımız var. Bu, olumlu mesajlar yayacağına inandığım bir başlangıçtır.
 

Muhammed Sedat, ulusal diyaloğun tüm meselelerde bir toplumsal uzlaşmayla sonuçlanmasını umduğunu ifade etti / Fotoğraf: Independent Arabia

"Tutarsız mesajlar"

Bunun yanı sıra yetkililerin ulusal diyaloğa ilişkin verdiği olumlu mesajlar var.

Örneğin Cumhurbaşkanı Sisi, hedefinin ne olduğunu açılış oturumunda şu sözlerle ifade etti: 

Hedef, aziz vatanımızın menfaatinin yanı sıra uğrunda birlikte çalıştığımız ve çocuklar ve torunlar için onlara yaraşır parlak bir gelecek vadeden bir geleceğin yol haritasını çizdiğimiz yeni cumhuriyetimizin, yani çağdaş demokratik bir devletin özelliklerini çizmektir.

Sadat'ın nitelemesine göre "temkinli bir iyimserliği" telkin eden olumsuz bazı işaretler beliriyor. Sadat bu düşüncesini şu ifadelerle açıklıyor:

Açıkçası diyalog çağrısının yapıldığı andan bu zamana bazı kişiler serbest bırakıldı, ancak başka pek çok kişinin yakalanıp tutuklandığı vakalar da oldu ve tutuklama meselesi sona ermedi. Birileri çıkıyor, birileri giriyor. Tutuklama meselesinin yanında muhalefetin önde gelen isimlerine ve muhalif görüş sahiplerine yönelik kısıtlama devam ediyor.

Nitekim muhalefetin tüm temsilcilerinin ve diğer görüş sahiplerinin resmî medyada görünmesine ya da bazı partilerin faaliyet ve etkinlikleriyle bazı bölgelerde yayılmasına izin verildiğini görmedik. Diyalog çağrısı yapıldıktan sonra hak ve özgürlükler ikliminde veya siyasi uygulamalarda büyük bir dönüşüm yaşandığı söylenemez. Ama bekleyelim, bakalım tavsiyeler hayata geçirilecek mi? Olacakların önüne geçemeyiz.

Diyaloğun bir sonuç vermeyeceği ve muhalefete değil de iktidara fayda sağladığı yönündeki bazı düşünceleri anlıyorum. Tecrübeyi sonuna kadar götürmeliyiz. Olumlu sonuçlar verirse oldu diyeceğiz. Öyle sonuçlanmazsa da vaziyetin değişmesi umuduyla katıldığımızı, ama değişmediğini söyleyeceğiz. Bu bize asla halel getirmez.

Sadat'a göre "Mısır devleti ve rejiminin, hiçbir gereği olmayan olağanüstü uygulamalara devam etmek için artık hiçbir sebebi veya gerekçesi yok. İnsanların ekonomik durumlar ve zorlu geçim koşullarından kaynaklanan sıkıntılarına rağmen Mısır şu an istikrar ve toplumsal barış için büyük bir fırsata sahip. Devletin istikrarlı olduğuna, tehditlerin ortadan kalktığına ve dolayısıyla yoğun bir güvenlik kontrolü veya keyfi uygulamalar ve uzlaşmazlık için hiçbir sebep olmadığına dair bir mesaj iletilmeli."

Reform ve Kalkınma Partisi Lideri, havaya hâkim olan "olumsuzluklara" rağmen muhalefet güçlerinin ulusal diyaloğa katılmak dışında seçenekleri olmadığını düşünüyor.

Ona göre "muhalefet güçlerinin, sivil tarafların, sendikaların ve federasyonların etkisi hâlâ zayıf. Dolayısıyla her ne kadar pek çok kişi bu diyaloğun durumlarını iyileştirmek için hükümeti ve rejimi desteklediği gerekçesiyle çekingen davransa da bu diyalog çağrısından istifade edilmeli."
Mısırlı yetkililer, hapishanelerinde siyasi tutukluların olduğunu her zaman reddediyor. Eylül

2021'de Mısır hükümeti, vatandaşların medeni, siyasi, ekonomik, toplumsal ve kültürel haklarının koruyup gözetilmesini güçlendirerek bu dosyada ilerleme kat etmek amacıyla Ulusal İnsan Hakları Stratejisini benimsedi.

Ancak Mısır'ın insan hakları ve özgürlükler düzeyinde alt sıralara yerleştirilmesinin yanı sıra insan hakları örgütleri, ülkede binlerce siyasi tutuklu olduğunu tahmin ediyor. 

Ulusal İnsan Hakları Konseyi (resmî) üyesi Sadat, bu konuyu şöyle yorumluyor:

Ulusal Konseye üyeliğim boyunca Mısır'a dost ve ortak ülkeler daima, düşüncelerini özgürce ifade etme, dernek ve parti kurma ve siyasi eylemde bulunma hakları gibi, Mısırlıların hayatını zorlaştıran olağanüstü bazı durumları yeniden gözden geçirmemiz gerektiğini tavsiye etti. Umarım bu durumun üstesinden geliriz ve dışarıdan önce içerisi için güzel bir imaj olur. Zira Mısırlının onuru, önce kendi ülkesinde başlar. 

Hiç şüphe yok ki insan hakları dosyası, Mısır'a çok zarar verdi. Bazı hükümetlerin vatandaşların hakkına yönelik ihlal ve tecavüzleri belgeleyen uluslararası pek çok raporunda bunu görüyoruz. Devletin, itibarını korumak adına bu dosyayı ciddi bir şekilde ele alması gerekiyor. Ulusal İnsan Hakları Stratejisinin benimsenmesi de bunun bir yansıması.

Yani iyi çalışırsak ve bu stratejide belirtilenleri anayasa ve kanunlarda zaten var olanla etkinleştirip tatbik edersek Mısır hakkında yazılanlardan ya da bu sebeple uğradığımız saldırılardan kurtuluruz. Bu, gerçek bir irade gerektiriyor. Yerli, yabancı ya da Arap yatırımından bahsedecek bilelim ki bu, siyasi bir istikrar ve Mısırlı vatandaşların haklarına ve onuruna riayet olmazsa gerçekleşmez. İnkâr siyaseti, kimseye fayda sağlamaz.

Sadat, Mısırlı yetkililerin "terörist" olarak sınıflandırdığı İhvan-ı Müslimin (Müslüman Kardeşler) cemaatiyle uzlaşma fikrini destekleyip desteklemediği konusunda da şu açıklamada bulundu:

İhvan isminin zikredilmesi konusunda bir hassasiyet var. Ben kanunlara ve anayasaya riayet ettiği ve bir şiddet veya tahrik çağrısı yapmadığı sürece her bir Mısırlının onurunu koruyarak haklarını ve özgürlüğünü kullanma hakkına sahip olduğuna inanıyorum.

Suçlanma halinde olmadığı müddetçe seyahat veya taşınma gerçekleştirebilir ve bu tüm Mısırlılar için geçerlidir. Bir miktar hoşgörüyle bir araya gelmek dışında şansımız yok. Son yıllarda Mısırlılar olarak bizim için yeni bir tavır ve sertlikle yaşadık. Adaletin kurallarını herkes için uygulamalıyız. Hata eden, kanunlara göre hesap verir; kimseye zulmetme hakkı yok. Anayasanın bu konudaki maddeleri açık ve herkes için geçerli.

"Bileşik" bir ekonomik kriz

Mısır'daki ekonomik krizin şiddetlenmesi ve dış ve iç borçların artması hakkında da konuşan Sadat, bu konuda sivil hareket bileşenlerinin ortaya koyduğu pek çok vizyon kapsamında partisinin de bir vizyonu olduğunu şu sözlerle açıkladı:

Bence Mısır'ın yaşadığı kriz, Koronavirüs salgını ve Rusya-Ukrayna savaşı öncesine dayanıyor. Evet, salgının ve savaşın da etkisi var, ancak bugün vardığımız noktadan bu ikisi sorumlu değil. Bizim sorunumuz şu ki biz, önceliklerimizi baştan belirlemedik ve ondan bundan biraz para alırız düşüncesine dayanarak ulusal projelerle başarılar yakalayacağımızı düşündük. Planlarımızı ve tasavvurlarımızı bu insanların bizi yarı yolda bırakmayacağı düşüncesine göre çizdik.

Gelgelelim bu insanlar, 'hayır' dedi. O savurganlığa bulaştıktan sonra artık kendimizi toparlayamayız. Bugün sınırlı üretim ve ihracat, turizm gelirlerinin azalması ve çekici olmayan ortamından ötürü yatırımın gerilemesi nedeniyle baskılar artıyor. Adil bir rekabet olmadığı için özel sektör de öldü. Egemenlik sahibi kurum ve kuruluşlara bağlı şirketlerin herkesin aleyhine olarak büyümesine meydan verdik. Bunun yanı sıra Para Fonu ile olan anlaşma, bazı yükümlülüklere zorladı. Bunlar vatandaşa zor gelse de acı bir ilaç haline geldi ve böylece kendimizi mevcut duruma getirdik. 

Tüm bunlar üzerine yeniden düşünmemiz lazım. Halihazırda Mısır, satmaya (evi boşaltmaya) başladı. Elimizdeki şirketlerin ve mal varlıklarının bazı hisselerini ya da tümünü satmaya başladık. Ya sonra? Kurtarılabilecekleri kurtarmak için tam yetkiyle bu durumu ele alacak uzmanların yardımına başvurularak bu durum hızlı bir şekilde kontrol altına alınmalıdır.

Sadat'ın borçlar hakkındaki düşüncesi ise şöyle:

Borçlar dosyasını akıllıca ele almamız gerek. Bu borçlar için bir düzenleme ve planlama yapılmalı. Özellikle devlete ait borçların nasıl ödeneceğini düşünmeli ve bu konu üzerine çalışmalıyız. Batı'nın Mısır'ı düşürmek istediği ve Mısır'ı arzuladığı yönündeki komplo teorilerinin yanlış olduğunu düşünüyorum.

Bugün sizi kim destekliyor: Batı. Çünkü sizin ve bölgenin istikrarına muhtaç. Batı için Mısır, denge unsurudur ve onu korumak gerekir. Tabi siz, akıllı bir devlet olarak kendinizi koruyun ve yanınızda durmak isteyenlerden istifade edin. Krizle başa çıkmak için akıllıca düşünmeye ihtiyacımız var. Her şeyden önce bir kriz yaşadığımızı kabul etmek gerek. Zira çözüm bununla başlar. İnkâr etmekse fayda getirmez, hatta düşersek şaşırmayalım.
 

Mısır'da Cumhurbaşkanı Sisi'nin 2024 seçimleri için aday olmayacağı konuşuluyor / Fotoğraf: AA

2024 cumhurbaşkanlığı seçimleri beklentisi

Cumhurbaşkanı Sisi'nin üçüncü dönem için aday olmaya niyetlendiğine dair haberler yayılırken (eski Milletvekili Ahmed et-Tantavi dışında henüz hiçbiri resmî olarak ilan edilmeyen) bazı isimlerin önümüzdeki yıl yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olma niyetleri de konuşuluyor.

Sadat'ın bu konuya ilişkin değerlendirmesi ise şöyle:

Cumhurbaşkanlığı seçimleri, şartları ve kriterleri karşılayan herkese tanınan anayasal bir haktır. Cumhurbaşkanı Sisi'nin kendini üçüncü ve son dönem için tekrar sunacağı çok açık.

Doğal olarak çeşitli bağlılıklara sahip adaylar var, ancak bu konudaki isteğini dile getiren ve hâlâ potansiyel bir aday olan Milletvekili Ahmed Tantavi dışında şu ana kadar bu adayların hiçbiri ilan edilmedi.

Yine şu ana kadar görüşmelerde bir parti mensubu veya siyasetçi olsun, üzerlerinde anlaşmaya varmak veya arkalarında durmak için belirli bir adaydan bahsedilmedi ve sunulmadı. Önümüzdeki dönemde bu mücadeleye katılmak istekliliği gösterenlere bakarak isimlere yönelik desteği gözden geçirmeye başlayabiliriz.

Özgür ve adil olması şartıyla bu seçimlerin bir fırsat olduğuna inanıyorum. Biz ve birçok ulusal güç, aynı şekilde tüm oluşumlarıyla sivil hareket, yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması için gerekli gördüğümüz teminatları duyurduk.

Geçen nisan ayında (bir grup sivil tarafı içeren) Demokratik Sivil Hareket, "cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yaklaşmasıyla beraber özgür ve adil seçimleri temin etmeye yönelik koşulları ve kriterleri" açıkladı.

Bu kriterlerin öne çıkanları şunlar:

Tüm adaylara eşit fırsatlar sağlanması, her türlü basın organına özgürlük verilmesi, devlet kurumlarının tarafsız olup her adaya aynı mesafede durması, tüm seçim sürecinin tarafsızlığı ve objektifliğiyle tanınan yerel ve uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından takip edilmesi, seçim sürecini denetleyen ve idare eden kurumun bağımsız, adil ve şeffaf olması. 

Reform ve Kalkınma Partisi Lideri Sadat, şu yorumda bulunuyor: 

Dünyanın her ülkesinde Sivil Hareketin talep ettiği teminatlar veriliyor ve bunlara göre faaliyetler yürütülüyor. Biz, belirli bir adayın emrine amade kılınmış seçimler istemiyoruz.

Daha önce edindiğimiz olumsuz tecrübeler var. 2018 seçimlerinde tutuklananları, hapsedilenleri ve yardımcıları alıkonanları gördük. Tüm bunları açıkça konuşup ilan ettik. Tüm bu hakları idare etmesi beklenen Ulusal Seçim Kurumu'nun da bunlara cevap vermesini ve bunları onaylamasını bekliyoruz. 

Bu şartlar ne zaman sağlanırsa o zaman sivil bir aday çıkacaktır. Pek çok kişi bunu ciddi ciddi düşünüyor. Sorumluluk alabilecek adaylar, yarışa girmeye hazır. Herkes bekliyor ve sonuçlar ne olursa olsun adil ve gerçek bir rekabet istiyor. Ancak mücadeleye girmeden önce adayın ve beraberindekilerin içleri rahat olmalı.

"Mısır'ı kurtarmak" için bir aday

Sadat'ın ifadesiyle "rekabete giren ya da nihai olarak istekliliğini gösteren isimler henüz belli değil."

Sadat bu konudaki görüşlerini şu sözlerle dile getirdi:

Bazıları tamamen sivil bir adayı tercih ediyor, buna meylediyor ve Mısır için en uygun ve iyi şeyin bu olduğunu düşünüyor. Bazılarına göre ise zamanın birinde silahlı kuvvetlerde görev yapmış olsa da şimdi sivil biri olduktan sonra neden olmasın; vatansever olduğu sürece herhangi bir anlaşmazlık yok. Meselenin belirli bir kaidesi yok.

Yeni bir cumhuriyet için çalışıyorsa Mısır'ın, tüm krizlere ve yüzleştiği mevcut zorluklara göğüs gerebilecek bir ekiple Mısır'ı devralacak sivil bir adaya ihtiyacı var. Mesele, bir şahıs meselesi değil. Daha önemli olan şey, bu şahsın etrafında yer alan ve ekonomistlerden, siyasetçilerden ve üretme, ülkeyi kurtarma ve Mısır'ın krizlerden nasıl çıkacağını düşünme becerisine sahip insanlardan oluşan bir çalışma ekibidir. 

Sivil adayın kurumları vardır. Kimse tek başına çalışmaz ve tek başına olmayacaktır. Kimse her şeyden anlamaz. Adayın uzmanlardan, devlet kurumlarından ve danışmanlardan yardım istemeyen ‘zamanının dâhisi' olması beklenmiyor. Bu, dünyanın bütün ülkelerinde olan bir şey, bunu biz icat etmiyoruz. Sınırlarda güvenlik endişeleri ve komşu ülkelerde sıkıntılar var. Ama kurumlar var olduğu sürece bunlara aldırış etmemeliyiz.

"Cemal Mübarek bir adaydır"

Ona yakın olanların "ülkedeki geniş siyasi ve askerî çevrelere yakın olduğunu" söylediği Sadat'a göre "sivil hareket partileri grubu, bağımsız kişiliğiyle şimdiye kadar cumhurbaşkanlığına aday olmaya niyetlenen herhangi bir adayı özel olarak öne sürmedi. Henüz bir görüşme yapılmadı. Ortalıkta dolaşan isimler var ama henüz kimse öne çıkmadı."

Sadat, aday olmaya karar verirse önümüzdeki seçimlerde büyük bir şansı olduğunu söylediği, ancak ismini vermediği bir halk figürü ile arasında geçen bir diyalogdan şöyle bahsetti: 

Bir isimle sohbet ettim. Mevcut sahneye dair okumalarını ve fikirlerini dinledim. Onunla etkileşim halindeydim. Umarım münasip zamanda kendini ilan eder. O zaman gerçek bir seçim mücadelesi izleyeceğiz. Herkes için açık güvenceler ve eşit fırsatlar olursa 2012 seçimlerinde olduğu gibi herkesin aynı zeminde yarıştığı seçimlere tanık oluruz. Biz, gelişmiş dünya ülkelerinde olduğu gibi özgür ve şeffaf seçimler istiyoruz.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  29 Nisan 2024 - Gençler, Kenya'nın Mai Mahiu bölgesi yakınlarındaki Kamuçiri köyünde sel nedeniyle sürüklenen tahrip olmuş arabayı inceliyor. Kenya'nın bu bölgesi son bir aydır sağanak yağış ve ani su baskınlarının etkisi altında. Su baskınlarının başkent Nairobi'yi de etkilediği ve bazı yolların kapatıldığı aktarılırken, birçok mahallenin de sular altında kaldığı kaydedildi. Polis, Rift Vadisi'ndeki bir kasabanın yakınlarındaki barajın çökmesi sonucu en az 45 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Polis sözcüsü, "Durum kontrol altına alınmaya çalışılıyor ancak sel riski devam ediyor" dedi. Yaşanan bu son can kayıplarıyla birlikte marttan bu yana şiddetli yağış ve seller sebebiyle ölenlerin sayısı 100'ü aşmış oldu (Luis Tato/AFP)

• 2/30

  28 Nisan 2024 - Yunanistan'ın Olimpiyat meşalesini Fransız organizatörlere teslim etmesinin ardından Fransa'ya doğru yola çıkan Belem, meşaleyle birlikte Korint Kanalı'ndan geçiyor. 2024 Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği yapacak olan Paris'ten organizatörler, 1896'daki ilk etkinliğin düzenlendiği Panathinaiko Stadyumu'nda meşaleyi cuma günü devraldı. Meşaleyi taşıyan 127 yaşındaki Fransız gemisi Belem dün Atina yakınlarındaki Pire Limanı'ndan yelken açtı. Akdeniz'deki yolculuğunun 8 Mayıs'ta tamamlanması beklenen gemi, yaklaşık 2 bin kilometre yol kat ettikten sonra Marsilya'ya varacak. Daha sonra çeşitli kasaba ve şehirler üzerinden yolculuğuna devam edecek meşale, Paris Olimpiyatları'nın 26 Temmuz'daki açılış törenine taşınacak (Aris Messinis/AFP)

• 3/30

  27 Nisan 2024 - Ukrayna'nın Harkiv kentinde Rusya'nın gerçekleştirdiği füze saldırısında isabet alan hastanede bir kadın enkaz temizliyor. Rus füzeleri bugün Ukrayna'nın orta ve batı kesimlerindeki enerji tesislerini vurarak, ABD'nin askeri yardımına rağmen hava savunma sistemi sıkıntısı çeken Ukrayna'nın zor durumdaki enerji sistemi üzerindeki baskıyı artırdı. Ukraynalı yetkililer, son haftalarda ağır bombardımana maruz kalan kuzeydoğu şehri Harkiv'de bir füzenin 60 hastanın bulunduğu bir hastaneye isabet ettiğini, bir kadının yaralandığını ve binaya, yakındaki su borularına ve elektrik hatlarına zarar verdiğini açıkladı (Vyacheslav Madiyevskyy/Reuters)

• 4/30

  26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP)

• 5/30

  25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP)

• 6/30

  24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters)

• 7/30

  23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP)

• 8/30

  22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP)

• 9/30

  21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP)

• 10/30

  20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP)

• 11/30

  19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP)

• 12/30

  18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP)

• 13/30

  17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP)

• 14/30

  16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP)

• 15/30

  15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP)

• 16/30

  14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP)

• 17/30

  13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP)

• 18/30

  12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters)

• 19/30

  11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS)

• 20/30

  10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP)

• 21/30

  9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP)

• 22/30

  8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP)

• 23/30

  7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP)

• 24/30

  6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP)

• 25/30

  5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters)

• 26/30

  4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP)

• 27/30

  3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters)

• 28/30

  2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters)

• 29/30

  1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP)

• 30/30

  31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP)

Reform ve Kalkınma Partisi Lideri'ne göre "insanlar, seçimlerin özgür ve adil olacağı konusunda tatmin edilmezlerse o zaman katılım göstermez ve oy kullanmazlar. Vatandaşlar, gerçek bir seçim değil de bir tiyatro olduğunu hissederse katılım zayıf olur. 2018 yılı ve sonrasında katılım yoktu. Bu yüzden yetkililer insanlar katılım göstersin diye oylama süresini uzatmak sorunda kaldı. O dönemde, son Türkiye seçimlerinde de olduğu gibi, bölge ülkelerindeki seçimlere katılımda yüzde 80'i aşan yüksek oranlara tanık olunuyordu." 

Sadat, pek çok kişinin Ocak 2011'de bir halk devrimiyle devrilen Hüsnü Mübarek dönemine duyduğu özlem ve en büyük oğlu Cemal Mübarek'in sosyal medyada onu destekleyen birçok sayfanın açılmasıyla birlikte yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olma olasılığına dair artan konuşmalar hakkında da şu yorumu yaptı:

İnsanları yakın geçmişe duydukları özlemden dolayı suçlayamayız. Belki de o zamanki halleri şimdikinden daha iyiydi. Bu, mümkün. Cemal Mübarek'e gelince; şartları karşılıyorsa, onu engelleyecek bir şey yoksa ve cumhurbaşkanlığına aday olmak istiyorsa hoş gelir, safa bulur.

Önemli olan, vatandaşların bu seçimlere ne ölçüde katılım gösterdiği ve cumhurbaşkanı olarak istedikleri kişiyi seçecekleridir. Cemal Mübarek'in adaylığına yönelik lehte ve aleyhte yazılan bazı şeyleri takip ettim. Ancak ben derim ki şartları sağlıyorsa bu onun hakkıdır; hüküm ve karar da halkındır.

Gözlemciler, 2015 yılında Mısır basınına "cumhurbaşkanlığı sarayları davası" ve "şeref lekeleyen bir dava" olarak yansıyan davada eski cumhurbaşkanının oğlu, kardeşi ve babası hakkında verilen üç yıl hapis cezasının Mübarek'in cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olmasını engellediğini söylüyor.

Başkaları ise Cemal Mübarek'in, hakkında verilen kararın ardından yasal süre geçtikten sonra siyasi haklarını kullanmak üzere "iade-i itibar" için bir mahkeme kararına erişebileceğini iddia ediyor. 

Sadat, Mısır'ın beklenen yakın gelecekte beklenmedik bir olaya sahne olma olasılığına ilişkin olarak, "Kaçınılmaz değişim geliyor. Ama bunun içeriden olması lazım. Dışarının bununla bir alakası yok. Dışarıdakiler ortak, dost ve destekçidir; tavsiyede bulunabilirler, ama değişim içeriden gelmeli. Ben inanıyorum ki Mısır devleti, cumhurbaşkanı ve etrafındakiler, politikalarda köklü değişim vaktinin geldiğine ikna oldu. Sorun, şahıslarla ilgili değil, benimsediğimiz yaklaşımla ilgili. Zira dört bir yandan sorunlarla kuşatılmış vaziyetteyiz. Olur da Cumhurbaşkanı önümüzdeki seçimleri kazanırsa bile ülkenin yönetim tarzının gözden geçirildiğine tanık olmalıyız. Böyle devam etmemiz uygun olmaz" diye konuştu.

"Mevcut yaklaşımı denedik ve bu noktaya geldik" diyen Sedat, "Yani Cumhurbaşkanı, politikaları gözden geçirmeli ve belirli bakanlıkları üstlenmeleri için uzmanlara serbestlik tanımalı. İster mevcut cumhurbaşkanı ister yeni bir cumhurbaşkanı, kim olursa olsun bu krizden çıkmak için uygun gördüklerini benimsemeleri için onlara tam yetki ve serbestlik vermeli. Son yıllarda olan bitenin ve geldiğimiz noktanın bir değişime ihtiyacı olduğu açık: yeni kavramlar, yeni yaklaşımlar, bu dosyaları yönetebilecek güç ve yeterlikte insanlar ve haddi aştığında ya da hata yaptığında sorguya çekilecek kişiler. Bir parlamentomuzun olması ve bu parlamentonun etkili olup hata yapanlardan hesap sorması, bu hatalı yetkiliden güveni çekip alabilmesi gerek. Hükümet, vatandaşın ona inanması, ona tahammül etmesi ve sabretmesi için onda baştan beri rol model görmesi gerektiğini anlamalı" ifadelerini kullandı.

Sadat, hükümete harcamaları doğru mecralara akıtma ve devletin bütçesine yük olan bazı ulusal projeleri erteleme çağrısı yaptıktan sonra şöyle devam etti:

Özel sektörü teşvik etmeye yönelik bir niyet söz konusu. Bunun için herkesin eşit şartlarda olmasına ve ne silahlı kuvvetlere bağlı imtiyazlı şirketlere ne egemen kurumlara bağlı şirketlere ne de resmi şirketlere, kimseye ayrıcalık tanınmamasına acil bir ihtiyaç var. Yatırım çeken gerçek bir iklim oluşturmak istiyorsanız herkesin belirli kaidelere göre eşit rekabet çerçevesinde faaliyet yürütmesi lazım. Beklediğimiz bu.

Gerek ağırlığı olan uluslararası kurumlar gerek bu konuda konuşmaya başlayan Körfez'deki ortaklarımız olsun, bizimle iş yapan herkesin bunu tavsiye ettiğini görüyoruz. Öyleyse neyi bekliyoruz? Kendimize karşı ciddi bir duruş almalı ve Mısır'ın yaşadığı durumu sonlandıracak kararlar vermeliyiz. Fırsat var ama önemli olan, bu zorluklarla hızlı bir şekilde başa çıkmamız gerektiğini idrak etmek. Daha fazla beklememeliyiz.

Hükümetin bazı üyeleri, Mısır'ın içinde bulunduğu krizin farkında. Ancak ne yazık ki karar mercii değiller. Anayasa, kuvvetler ayrılığını öngörüyor ve bunun uygulanması gerek. Bir bakanın, karar mercii değilken bakanlığındaki bir dosyadan sorumlu olması doğru değil. Zira ona yapmasını veya yapmamasını dikte eden ya da yönlendiren (adını vermediği) başka odaklar var. Buna son demeli. Tüm bu politikaların bedelini şu an hepimiz ödüyoruz. Yeni bir cumhuriyetten bahsediyorsak gelecek cumhurbaşkanının dersini almış olması lazım. Bir değişim istiyorsak bu anlayışların değişmesi gerek.

"Körfez ülkelerinin sahne olduğu devrimi ve sıçramayı" takdir eden Sadat, "Suudi Arabistan kültürel ve siyasi bir açılıma sahne oluyor. Birleşik Arap Emirlikleri ile Katar da keza. Nerede tarihî ve medeni Mısır? Öncü olan Mısır, geride kalmamalı. Yenilikçilerimiz, entelektüellerimiz ve saygın modellerimiz var. Ama bunlar fırsat ve özgürlükten yoksun. Şimdi doğru zaman" ifadelerini dile getirdi. 

Sadat, aynı zamanda "muhalefet güçlerinin sorumluluktan kaçmasını" da eleştirerek şöyle dedi:

Sivil güçlerin kendilerini iyileştirmeleri ve sorumluluğun yalnızca hükümet veya devlette olmadığını anlamaları gerek. Partiler ve sivil güçler olarak üzerimize düşen roller var. Sorumluluğun bir kısmını üstlenmeliyiz. Sağlıklı parti kadroları ile belirgin bir mesajı olan ve üyeleri aracılığıyla çözümler öneren ciddi partiler kurmamız gerekiyor. Ülkenin partiler, sendikalar, federasyonlar ve dernekler dahil olmak üzere hepimizi inşa edeceğinin bilincinde olmalıyız. Herkes kendini gözden geçirmeli. Çünkü kriz, hükümetin tek başına yüklenemeyeceği kadar büyük. Herkes, bu ağır yükü paylaşmalı.

Independent Arabia