Anayasa Mahkemesi'nin, Enis Berberoğlu hakkında verdiği hak ihlali kararının gerekçesi, Resmi Gazete'de yayınlandı. 

Yüksek mahkeme, "Gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezası alan Berberoğlu'nun bireysel başvurusunda, oy birliğiyle seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine hükmetmişti. 

Kararın gerekçesinde, milletvekillerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) kararı olmadan tutuklanamayacağına vurgu yapıldı. 2016'da geçici olarak kaldırılan dokunulmazlığın, Berberoğlu yeniden milletvekili seçildiği için yürürlükte olduğu ve Berberoğlu'nun dokunulmazlığının bulunmasına rağmen tutuklandığı kaydedilen kararda, şu tespit de yer aldı:

Böyle bir durumda, yeniden milletvekili seçilen bir kişi, Anayasanın 83. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca yeniden dokunulmazlık kazandığına ve geçici 20. maddedeki istisna sadece 20 Mayıs 2016 tarihine kadar kuralda sayılan mercilere intikal eden yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyalar bakımından geçerli olduğuna göre yeniden milletvekili seçilen başvurucu da katıldığı seçimlerde milletvekili seçilen diğer milletvekillerinin tabi olduğu genel hukuk rejimine tabi olacaktır. Aksinin kabulü, geçici 20. maddenin norm alanının kapsamına girmeyen bir olaya uygulanması anlamına gelir ve Anayasanın sözüne aykırılık oluşturur. 

Tekrar seçilen milletvekilinin Anayasanın 83. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca yeniden dokunulmazlık kazanacağı kuralı esastır ve geçirliliğini korumaktadır. Anayasanın geçici 20. maddesinde tekrar seçilen milletvekilinin yasama dokunulmazlığından faydalanmasını engelleyen ayrı ve açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda yapılması gereken istisnanın kapsamını yorum yoluyla genişletmek veya yorum yoluyla yeni bir istisna getirmek değil, kuralı uygulamaktır.

24 Haziran 2018'de seçildi 20 Eylül 2018'e kadar dosyası incelenmedi

Enis Berberoğlu'nun kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının da ihlal edildiği belirtilen kararda, Enis Berberoğlu'nun 24 Haziran 2018'de milletvekili seçilmesine rağmen yapmış olduğu tahliye talebi 20 Eylül 2018'e kadar incelenmediği için bu ihlalin gerçekleştiğine hükmedildi. 

Anayasa Mahkemesi, kararında Enis Berberoğlu'nu mahkum eden İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'ne yargılamanın yenilenmesi için dosyayı tekrar gönderilmesine de karar verdi. Yüksek mahkeme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılamada hukuki yarar bulunduğunu belirtti.

Ne olmuştu?

Enis Berberoğlu, durdurulan MİT tırları görüntülerini eski Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'a verdiği iddiasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılandı. Mahkeme Berberoğlu'nu, "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklamak" suçundan 25 yıl hapis cezasına çarptırdı ve tutukladı.

Dava dosyası, itiraz üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi'ne geldi. Daire, yerel mahkemenin kararını esastan bozarak dosyayı İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderdi. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi ise İstinaf Mahkemesi'nin bozma kararını usul ve yasaya aykırı bularak, dosyayı iade etti.

İstinaf, "casusluk" değil, "gizli bilgileri açıklamak" suçu dedi 

Dosyayı yeniden ele alan İstinaf Mahkemesi, bu kez Enis Berberoğlu'na "casusluk" suçundan değil, "devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezası verdi ve tutukluluğunun devamına hükmetti.

Bu kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı temyiz etti. Savcılık, Berberoğlu'nun "casusluk" suçundan cezalandırılması talepli temyiz dilekçesini Yargıtay'a gönderdi. Dilekçede, Berberoğlu'nun, "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklama" suçundan cezalandırılması talep edildi.

Temyiz süreci devam ederken yeniden milletvekili seçildi 

Enis Berberoğlu, dosyanın temyiz incelemesi devam ederken, 24 Haziran 2018 seçimlerinde aday oldu ve tekrar milletvekili seçildi.

Berberoğlu'nun avukatları, tekrar milletvekili seçilmesi nedeniyle yargılamanın durdurulmasına ve tahliyesine karar verilmesini talep etti.

Ancak dosyanın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 19 Temmuz 2018'de bu talebi reddetti, tekrar seçilen Enis Berberoğlu'nun yasama dokunulmazlığından yararlanamayacağına ve yargılamaya devam edilmesi gerektiğine karar verdi. Buna yapılan itiraz da 17. Ceza Dairesince 10 Eylül 2018'de reddedildi. 

Yargıtay 20 Eylül 2018'de onamıştı 

Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Berberoğlu'na, "gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan verilen 5 yıl 10 ay hapis cezasını 20 Eylül 2018'de onadı, milletvekilliği sona erinceye kadar cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine karar verdi. Bu karar üzerine Berberoğlu, aynı gün cezaevinden tahliye edildi.

4 Haziran 2020'de TBMM'de okundu 

CHP'li Berberoğlu hakkında verilen ve Yargıtay tarafından onanarak kesinleşen cezaya ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda 4 Haziran 2020'de okundu. Anayasa gereğince, Genel Kurulda okunan tezkerenin ardından Berberoğlu'nun milletvekilliği düştü.

Berberoğlu, milletvekilliğinin düşürülmesinin ertesi günü yeniden cezaevine gönderildi. Enis Berberoğlu, "Kovid 19" önlemleri kapsamında izinli olarak aynı gün cezaevinden çıkarıldı.

Independent Türkçe, AA