1947'deki taksim kararından günümüze kadar Filistin'de 'iki devletli çözüm' tartışmalarının sonu gelmiyor. Aksa Tufanı ve Gazze savaşı sonrasında konuyla ilgili tartışmalar her iki tarafta kendisine zıt bir hedef çerçevesinde yoğunlaştı.

Başkan Joe Biden, Avrupalı ​​ve Arap liderlerin açıklamalarında yoğunlaştı. Binyamin Netanyahu ve onun İsrail tarihindeki en aşırı hükümetinin, ABD, Avrupa ve Arap baskılarına aldırmadan iki devletli çözümü kararlı bir şekilde reddeden açıklamalarında yoğunlaştı. Sorun her iki yönde de basit değil. Ne iki devletli çözümü talep eden herkes bunu güçlü bir şekilde istiyor ne de isteyen herkes bunu başarabilir. Alternatiflerin son derece zor olması ve bazılarının tehlikeli ve riskli olması meseleyi değiştirmiyor.

İki devletin alternatifleri tek devletin üç versiyonudur. İlk versiyon, Filistinli ve İsrailli olmak üzere iki halkın demokratik bir sistemde eşit düzeyde yaşadığı tek devlet versiyonudur. Bu, İsrail'in en geniş şekilde, Filistinlilerin ise birden fazla nedenden ötürü reddettikleri bir alternatif. Filistin Ulusal Otoritesi çatısı altındaki Hamas ve el-Fetih deneyimi, zorla ayrılma ve Gazze'nin Batı Şeria'dan ayrılması açısından anlamlı. Vaat edilmiş topraklarda Filistin ve halkının kalıntıları üzerinde İsrail halkı için tek bir devlet kurmaya dayanan ikinci versiyon, kalıcı bir çatışmanın reçetesi çünkü gerek içeride gerekse diasporadaki milyonlarca Filistinlinin silinebileceğini düşünmek bir yanılsamadır. 100 yıl boyunca Filistin davasını “tasfiye etmeye” yönelik komplolardan çokça bahsedilmesine rağmen, tüm dünya tasfiyenin imkansız bir görev olduğuna ikna oldu. Her Filistin nesli topraklarına ve davasına bir önceki nesilden daha bağlı görünüyor. Üçüncü versiyon, tarihi haklara bağlı kalarak, denizden nehre kadar Filistin'in özgürleştirilmesi yoluyla Filistin halkına ait tek devlettir.  Son olarak İran, Filistinliler ile 1948'de çocukları ve torunlarıyla birlikte Filistin'de bulunan Yahudilerin yaşayacağı, Avrupa ve Arap ülkelerinden gelen Yahudilerin ise ayrılacağı tek bir devlet kurulmasını önerdi. Bu, bazılarının daha zor, bazılarının ise daha kolay gördüğü koşullarda 100 yıl boyunca zorla ve güçle gerçekleştirilemeyen bir şeye geri dönüştür.

Öte yandan Shibley Telhami ve Mark Lynch, Foreign Policy dergisinde yayınlanan bir makalelerinde Gazze'nin enkazından bir Filistin devleti çıkması fikrinin gerçekte hiçbir temeli bulunmadığına inandıklarını belirttiler. Bu iki isim, iki halk için tek devlet seçeneğini savunuyorlar. “İki devletli çözüm için gerekli koşullar mevcut değil" diyen Martin Indyk'e gelince; "çatışmanın tarafları ve dünyanın geri kalanı, onlarca yıldır devam eden yıkım, inkar ve aldatmanın iki devletli çözümü baltalamaktan ziyade onu daha da güçlendirdiği sonucuna varabilir" diyor. Aluf Benn ise 'solun neredeyse yok olduğunu ve Netanyahu'dan önceki İsrail'i özleyen merkezci partilerin güç kullanımını destekleyen bir toplumu kabul etmeye başladıklarını, barış karşılığında toprak ilkesine ilişkin müzakereleri destekleyerek popülaritelerini kaybetmek istemediklerini' kaydediyor. Aluf’a göre sağcı kamp, ​​Filistinlilere bugün her zamankinden daha fazla düşmanlıkla yaklaşıyor. Tarihsel deneyimlerin bize gösterdiği bir noktayı hatırlatıyor: 'İlerici eğilimler yeniden öne geçebilir ve radikaller nüfuzlarını kaybedebilirler.'

Rasyonel insanları iki devletli çözüme geri götüren şey de bu. Aluf Benn'in dediği gibi, çatışmayı Netanyahu'nun tarzında ve 'çimleri biçmek' yöntemi ile yönetmek ek felaketler yoludur. Arap ve İslam ülkelerinin zirvelerde talep ettikleri gibi Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devleti kurulmadan, herhangi bir bölgesel güvenlik sistemi içerisinde ne İsrail güvenliğe ne de Ortadoğu istikrara kavuşabilir. Gazze, Filistin'in tamamı olmadığı gibi, ne kadar zayıflasa da Ulusal Otoritenin alternatifi ya da Filistin'i özgürleştirmeye muktedir bir merkez de değil. Filistin ve Arap meseleleri için acı bir realite içinde ideolojilere ve büyük hayallere bağlı kalmaktan çok daha önemli olan Filistin ulusal birliği sağlanmadan bir devlet de söz konusu olamaz. Filistinli büyük şair Mahmud Derviş'in "Bu dünyada yaşamaya değer şeyler var" sözünü gerçekleştirmenin zamanı geldi.

Independent Arabia’da yer alan bu makalenin çevirisi Şarku’l Avsat’a aittir.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın