İran'daki son hanedanlık olan sürgündeki Pehlevi Hanedanı'nın başındaki Rıza Pehlevi, Independent Farsça'nın genel yayın yönetmeni Camelia Entekhabifard'a konuştu.
İran İslam Devrimi'yle 1979'da devrilen Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin 63 yaşındaki oğlu, Mahsa Emini protestoları sonrası gelişen toplumsal eylemlilikten Hamas'ın İsrail'e yönelik son saldırısına pek çok konuya değindi. Mevcut Tahran yönetiminin nasıl değişebileceğine ve bu amaç için hangi adımların atılması gerektiğine dair fikirlerini belirtti.
Independent Farsça'ya verdiği bu röportaj için Washington DC'deki stüdyomuza gelen Ekselansları Prens Rıza Pehlevi'yi ve değerli izleyicilerimizi selamlıyorum. Hoş geldiniz, burada olduğunuz için teşekkürler!
Ben teşekkür ederim!
Geçen yıl çok sayıda röportaj verdiğinizi biliyorum. Birçok konu gündeme geldi. Ben burada güncel olaylar ve İran hakkında konuşmak istiyorum. Şunu soracağım: Mahsa Emini'nin öldürülmesinden bir yıl sonra, İran halkının devriminin durumunu nasıl görüyorsunuz? İran halkı için zafer umudunu nasıl canlı tutuyorsunuz?
Herhangi bir hareketin zaferinin anahtarı umuttan inanca geçmektir. Bu hepimizin iyi bir gelecek umudunun, ki buna hepimiz sahibiz, ötesine geçmemiz ve bunun mümkün olduğuna inanmamız gerektiği anlamına geliyor. Dengeyi bu tür hareketlerin lehine çeviren de budur.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Hepimiz çok acımasız, baskıcı ve halkı sürekli sindiren ve terörize eden ya da en azından bunu yapmaya çalışan bir rejimle karşı karşıya olduğumuzu biliyoruz. Siyasi tutuklulara ne yaptıklarını görebiliyoruz, Armita, Mahsa ve onlardan önce Nida Ağa Sultan'a ne yaptıklarını gördük. Topluma nasıl davrandıklarını görüyoruz. Toplum bu koşullardan kurtulmanın tek yolunun bu rejimin sona ermesi olduğunu biliyor. Birkaç yıldır İran'da rejimin kurduğu radikal İslam ekolünün yerini İrancılık duygusu aldı. Bu, 40 yıl sonra kendi yolunu bulmaya çalışan bir neslin eseridir. Şunu da eklemeliyim ki reformist cephede yer alan ve reformlarla bir yere varmayı uman pek çok kişi bile artık bunu geride bırakmış durumda. Bugün hareket İran sokaklarında, ülkenin dört bir yanında faaliyet gösteren temsilcilerini bulmuş durumda. Yavaş yavaş bu hareketin arkasında siyasi bir birlik oluşturulabilir. Bu birlik, nihayetinde bu rejimin ötesinde bir gelecek aramamız gerektiğini bilenler arasında olacaktır. O zaman soru, uluslararası toplumun ne kadar destek vereceği olacaktır.
İslam Cumhuriyeti ne zaman dünyadan zayıf bir tepki görse, ülke içindeki baskısını ve yurtdışındaki eylemlerini artırıyor. Bunu Hamas'ın İsrail'e yönelik son saldırısında görebiliriz. Öte yandan dünya ne zaman güçlü bir duruş sergilese ve gerçek bir baskı uygulasa, rejim geri adım atıyor ve zayıflıyor. Dolayısıyla tüm bunlar kısmen halkımızın çabalarına, kısmen de yurttaşlarımızı aşan konulara, yani uluslararası koşullara ve bir şekilde müdahil olan devletlerin çalışmalarına bağlı.
Eğer iyi anladıysam, milliyetçiliği İran ulusunun zaferi için umut olarak görüyorsunuz.
Bakın, bu kimlikle ilgili. Kültürel kimlik. İnsan haklarından bahsettiğimizde, 25 asır önce ilk insan hakları bildirgesini yayımlayan Büyük Kiros'u hatırlarız. Burası bizim ülkemiz, kültürümüz ve medeniyetimiz. Ama şimdi orada insanlara dinleri, cinsel yönelimleri ve siyasi inançları nedeniyle acımasız davranan bir rejim hüküm sürüyor. Bu meselenin bir parçası.
Diğer meseleyse ülkemizin toprak bütünlüğü. İranlılar, ister Kürt, ister Beluç, ister Azeri olsunlar, eğer birleşik bir İran'a inanıyorlarsa, bu kilit bir konudur. Çünkü toplum, ülkenin bölüneceğini, parçalanacağını ya da belli bir gruba veya fraksiyona verileceğini hissetmemelidir. Bu ülke herkes için. İnsan hakları, toprak bütünlüğü ve son olarak ve en önemlisi, özgürlük, demokrasi ve insan haklarını getiren ve bunları savunabilen gerçek bir halk sistemi. Bu tür yasalar ve hükümet yapıları bu rejim altında kesinlikle başarılamayacaktır. Ancak bundan sonra İran'da halk egemenliğini sağlayacak bir siyasi gelecek arayışına girebiliriz. Bu üç ilkenin ana hatlar olabileceğine ya da en azından laik demokratik muhalefetin birlikte çalışabilmek için üzerinde uzlaşabileceği asgari ortak pozisyonlar olabileceğine inanıyorum.
Yabancı ülkeler ve uluslararası toplum hakkında konuştunuz. Bazı gözlemciler geçen yıl yurtdışında çok sayıda rejim muhalifinin olduğuna ve bunların dayanışma gösterdiğine inanıyordu. Siz de bunun merkezinde yer aldınız. Ancak muhalefet uluslararası topluma, İslam Cumhuriyeti'nin yıkılmasının ardından bu rejimin yerine geçecek bir rejimin var olduğuna dair güvence verebilecek bir program ya da plan sunamadı. Bu konudaki görüşünüzü öğrenmek istiyorum.
Aslında ülke içinde ve dışındaki pek çok çaba bu kampanyayı bu aşamada daha iyi anlatmayı amaçlıyor. Ancak kampanyanın sadece tek bir aşaması yok. Rejim düşene kadar vereceğimiz mücadele var. Bir de düşüş sonrası dönem var ki bu da geçiş aşaması. Bu geçiş dönemi nasıl olacak? Bunun büyük kısmı şu anda ülkede olanlara bağlı. Ancak sorun şu ki, bu kişi ve örgütlerin çoğu kendilerini çok erken gösterirlerse, rejim onları tespit edecek, sınırlayacak, bastıracak ve hatta öldürecektir. Eğer bu güçleri zamanından önce ortaya çıkarırsak, bu tüm harekete zarar verir.
Belki de öncelikle ülke dışında bir üs planlamalıyız ve bu da ülke içinde işleri yürütebilecek ve aynı zamanda mücadelenin taleplerini daha organize ve koordineli bir şekilde dünyaya aktarabilecek bir dizi örgütlü organa bağlı olmalıdır. Muhalefette her zaman bu zorluğu yaşadık. Birbirleriyle çalışmak isteyen örgütlerin temsilcileri arasında bir koordinasyon mekanizmasına ulaşabilmemiz için bazı ilkeler üzerinde anlaşmamız gerekiyor. Halihazırda böyle bir tartışma ve diyaloğun devam ettiğine inanıyorum. Daha önce de vurguladığım gibi, tüm bunları ülke dışında yapıp sonra da içeriye aktaramayız. Bu, İran içindeki güçlerin desteğine, anlayışına, karşılamasına ve onayına dayanmalı. Bu diyalog çok önemli ve yurtdışındaki güçlerin organizasyonu ülke içindeki güçlerin talep, onay ve desteğine dayanmalı.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP) -
2/30
25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP) -
3/30
24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters) -
4/30
23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP) -
5/30
22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP) -
6/30
21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP) -
7/30
20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP) -
8/30
19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP) -
9/30
18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP) -
10/30
17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP) -
11/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
12/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
13/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
14/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
15/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
16/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
17/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
18/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
19/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
20/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
21/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
22/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters) -
23/30
4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP) -
24/30
3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters) -
25/30
2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters) -
26/30
1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP) -
27/30
31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP) -
28/30
30 Mart 2024 - New York Polis Teşkilatı'ndan Jonathan Diller'ın cenazesine binlerce kişi katıldı. Pazartesi günü yanlış park eden bir araca müdahale ederken arabanın içinden ateş açılması sonucu karnından vurulan polis memuru, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Diller, son iki yılda New York'ta görev başındayken öldürülen ilk polis memuru oldu. New York Emniyet Müdürü Edward Caban, cenazede Diller'ı dedektifliğe terfi ettirdi ve teşkilatın sonuna kadar ailenin yanınca olacağı sözünü verdi (Jeenah Moon/AP) -
29/30
29 Mart 2024 - Filistinliler Gazze Şeridi'nin orta kısmında yer alan Magazi mülteci kampındaki hasar görmüş ve yıkılmış binaların yanından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucu 71 Filistinlinin öldüğünü ve 112'sinin de yaralandığını açıklarken, UNICEF sözcüsü James Elder, Gazze'de karşılaştığı herkesin "Gıdaya ihtiyacımız var" dediğini belirtti. Öte yandan Reuters'ın aktardığına göre ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Gazze'nin kuzeyindeki bazı bölgelerde halihazırda kıtlık yaşanıyor olması ihtimalinin epey yüksek olduğunu söyledi (AFP) -
30/30
28 Mart 2024 - Vatikan'ın resmi TV kanalı Vatican Media, Papa Francis'in ayak yıkarken çekilen fotoğrafını paylaştı. Papa, Paskalya kutlamaları sırasında Kutsal Perşembe'de, İtalya'nın başkenti Roma'daki kadın hapishanesi Rebibbia'ya gerçekleştirdiği ziyarette "Ayak Yıkama" ritüelini gerçekleştirip 12 kadının ayağını yıkadı ve öptü. Mahkumlardan bazıları ritüel sırasında gözyaşlarına hakim olamadı (AFP/Vatican Media)
Belki de sorumu açık soramadım. Demek istediğim, dünya sizin başını çektiğiniz yurtdışındaki muhalefet tarafından herhangi bir plan sunulmadığını görünce, İslam Cumhuriyeti'yle işbirliği ve uzlaşma yolunu tercih etti. Bundan önce bir dönem İran halkının taleplerini desteklediklerini gördük. Ancak daha sonra işler değişti. İran'da insanlar sürekli şunu soruyor: Bu rejim ne zaman gidecek? Yurtdışında bir planın olmamasının, uluslararası toplumun bir alternatife güvenemediği anlamına geldiğini söyleyebilir miyiz? Aynı şekilde İran halkı, İslam Cumhuriyeti'nin çöküşü sonrasında nasıl bir program izleyeceğinizi biliyor muydu? Bu hareketin merkezinde yer alan biri olarak, henüz insanlarla paylaşmadığınız şeffaf bir programınız var mı? Eğer varsa bu planı yalnızca kendi zihninizde mi kurdunuz yoksa uzmanlarla yaptığınız istişarelere mi dayanıyor? Ayrı bir soru da sizi destekleyenlere. Bunu İran halkından gelen açık bir soru olarak sormak istiyorum: Bu rejim ne zaman gidecek ve sizin programınız, stratejiniz ve planınız nedir?
Plan ve büyük stratejiler bir yerlerde saklı olan şeyler değildir. Bunu herkes biliyor. Diğer ülkelerde iktidarın bir hükümetten diğerine geçtiği pek çok başarılı model var. Bunlar incelenmiş ve test edilmiştir. İran için işe yarayan stratejiler var ve bunlar kullanılabilir.
Ancak düşüşten sonrası için ayrıntılı bir program istiyorsanız, bu yine ülke içindeki boşluğu dolduracak güçlere ve onların kendi yollarını ne ölçüde bulacağına bağlıdır. Bu tahmin ve spekülasyona dayanarak yapılamaz. Belirli verilere dayanır. Bence geçiş döneminde yapılacak her şeyi planlamak için henüz çok erken. Bu konuda düşündük, bazı genel planlar var. Ancak bunlar ancak pratikte işe yarama ihtimali olduğunda tamamlanabilir ve uygulanabilir.
Bunu şöyle ifade edeyim: Genel bir fikir ve yol haritası var ama bunun uygulanmasının büyük bir kısmı o günün nesnel koşullarına bağlı. Bu yüzden pek çok cevap sadece genel hatlarıyla verilebilir.
Son 44 yılda, siz de dahil yurtdışındaki muhalefet çoğunlukla Batılı ülkelerle, özellikle de ABD'yle diyalog kurmak için çaba sarf ediyor. Ancak dünya son 40 yılda çok değişti. Yeni güç kutupları ortaya çıkıyor. Planınız Çin gibi bir ülkeyi de içerecek mi? Ya da yeni yükselen güçleri? Böylece muhalefet sadece Batı'ya odaklanmayacak mı? Bunu düşünüyor musunuz? Herhangi bir şey yapıldı mı?
Artık Soğuk Savaş sona erdiğine göre, Doğu'da Mao'nun Çin'i ve Brejnev'in Sovyetler Birliği gibi totaliter komünist rejimler hakim olduğu için daha çok Batı'ya baktığımız Soğuk Savaş dönemine kıyasla çok daha kapsamlı bir yaklaşıma sahip olabiliriz. O dönemde bile İran'ın Çin ve Rusya dahil tüm bu devletlerle diplomatik ilişkileri vardı. Gelecekte de olmaması için bir sebep göremiyorum. Bizim sorunumuz Çin ve Rusya'yı düşünmüyor olmamız değil. Bizim sorumuz şu: Rejimin zayıflığı ulusal çıkarlarımıza karşı kullanılıyor mu? Ben öyle olduğunu düşünüyorum. Bu, Hazar Denizi ve Sovyetler Birliği'nin çöküşünün ardından nasıl paylaşıldığı bakımından doğru. Ve ayrıca Çin'le ilgili olarak da. Onlar İran'ı ucuza satıyorlar. Ülke topraklarımızı satıyoruz. Ne yaptığımızı Allah bilir. Halk bu yüzden kızgın. İnsanlar birkaç yıl önce "Rusya'ya Ölüm", "Çin'e Ölüm" gibi sloganlar attıklarında bunu neden yaptılar? Onlarla ulusal çıkarlarımız temelinde olağan ve tek taraflı olmayan ilişkiler kurmak istemediğimiz için değil. Neden istemeyelim ki? Ancak İslam Cumhuriyeti dünyadan fidye aldığı gibi dünyaya fidye de veriyor. Bu yurttaşlarımızın sevdiği bir yol değil. İran'ın ulusal çıkarlarını merkeze alan gerçekçi bir bakış açısına ihtiyacımız var. Ancak yapıcı bir tutum ve tam bir şeffaflıkla gerçekten duyarlı bir hükümet gelip çeşitli nedenlere dayanarak bazı durumlarda ABD'yle bazı durumlardaysa Çin ya da Fransa'yla ticaret yapacağımızı söyleyebilir. Dünyaya önyargıyla ve tek bir güç kutbuna dayalı bakmayacağız. Her şey adil sözleşmelere ve İran halkı tarafından kabul edildiği üzere ülkemizin ulusal çıkarlarının doğru bir şekilde tanımlanmasına dayanacak.
Majesteleri, ben daha çok halihazırda yükselen güçlere nasıl baktığınızı kastetmiştim. Yani İran'da rejimin değişmesinin nedenlerine ilişkin Batı'yla diyaloğa girmeyecek misiniz? Bunu kastetmiştim, gelecekte kurulacak diyalogları değil.
Bakın, dünya iki bloğa bölünmüş durumda. Eğer bizim ilkelerimiz insan hakları ve laiklikse, bu felsefeyi daha çok Batı takip ediyor. Şimdi gidip Ukrayna gibi başka bir ülkeye saldırmak için İran'dan drone alan Putin'in Rusya'sına ne diyebiliriz? Ya da Çinlilere ne diyebiliriz? Hangi hakla gelip bölgedeki varlıklarını pekiştirmek için askeri üs kurmaya çalışıyorlar? Tiananmen Meydanı'nda insanlara ne yaptıklarını gördük, tıpkı bu rejimin kendi öğrenci hareketine yaptığı gibi. Dolayısıyla biz, Çin ve Rusya gibi ülkelerden çok Batı'yla ortak bakış açılarına sahibiz.
Bu, diyalog için açık bir yol olmadığı anlamına gelmiyor. Ancak Çin ve Rusya yöneticilerinin nihayetinde şunun farkında olmaları şart: Bir ulusun arzu ve taleplerine karşı bir şey yaptıklarında bu, kendilerine zarar verecektir. İran halkının dünyaya verdiği mesaj budur. Sadece ABD ve Fransa'ya değil. Aynı zamanda Rusya ve Çin'e de. Araplara ve İsraillilere de. İran halkı ülkede halk egemenliği ve tam eşitlik, İran'ın bağımsızlığına ve ulusal çıkarlarına saygı duyan her ülkeyle barışçıl ilişkiler istediklerini söylüyor. İki yönlü bir ilişki olduğu sürece kimseyle bir sorunumuz yok.
Söylediklerimin açık ve şeffaf olduğunu düşünüyorum. İster Batı'ya ister Doğu'ya yönelik olsun, buna karşı bir pozisyon almak isteyen herkes halkın öfkesi ve kabullenmezliğiyle karşılaşacaktır. Diğer tüm ülkelerle ortak çıkarlarımız olabilir ve tüm bilimsel, ekonomik, teknolojik vb. alanlarda stratejik ortak olabiliriz. Ülkemizin gelişmesine ve ilerlemesine yardımcı olacaksa, her ülkeye dostluk ve işbirliği elimizi memnuniyetle uzatırız. Bu çok açık bir konudur. Bunu söylememe gerek yok. Buna ulusal çıkar perspektifinden bakan herkes aynı şeyi söyleyecektir.
Uluslararası gelişmelerden, Rusya ve Ukrayna'dan bahsettiniz. Ayrıca Ortadoğu'da İsrail ve Hamas arasında devam eden bir çatışma var. İslam Cumhuriyeti'nin yanlış politikalarının İran halkını da savaşa sokmasından endişe ediyor musunuz?
İran halkı, bu ulus ve İran karşıtı rejim tarafından işgal edilen ilk halktır. Hem de 40 yıldır. İran halkı neden defalarca ve özellikle son zamanlarda "Gazze'ye hayır, Lübnan'a hayır, İran için canımı veririm" sloganını kullandı? Bu, Hizbullah ve Hamas'ı herkesin peşine takan, savaş çıkaran, barışla ilgilenmeyen, bölünme ve çatışma yaratmaya çalışan ve tüm bunların bedelini açlık ve sefalet içindeki İran halkına yükleyen İslam Cumhuriyeti'ne bir mesajdır. Toplumumuzun yüzde 60'ı yoksulluk sınırında ya da altında yaşıyor. Burası dünyanın en büyük ikinci doğalgaz rezervlerine sahip petrol zengini bir ülke. Bu nasıl mümkün olabilir? Bölgemizin Japonya'sı olmalıydık. Ya da en azından Güney Kore'si. Ama şimdi onun Kuzey Kore'si olduk. Bu rejimin yetkilileri İran halkının talepleri ve inançları doğrultusunda çalışmıyor. İslam Cumhuriyeti İran için değil, kendi çıkarları ve ideolojisini bölgeye ve dünyaya ihraç etmek için çalışıyor. Bunun İran halkıyla hiçbir ilgisi yok.
Benim için ve İran halkı için rejimin kendi çıkarlarının ve kârının peşinde olduğu açıktır. İran'ın çıkarlarının değil. Bu çok açık. Dünyanın bunu anlaması gerek. Rejimin bu parayı kendini korumak, İran'daki baskıyı ve bölgedeki maceracılığı arttırmak adına harcamaması için yaptırım politikalarıyla, örneğin petrol yaptırımlarıyla rejime azami baskı uygularken, İran halkına da azami destek vermeliler.
Bence bazı ülkeler 40 yıl sonra, bu rejimin davranışlarını değiştirmesini bekledikten sonra yavaş yavaş bazı şeyleri anlıyor. Artık nihai çözümün rejimin davranışlarını değiştirmekte değil, rejimi değiştirmekte yattığı sonucuna vardılar. İran halkı, çoğunluğu itibarıyla, defalarca ve özellikle de son zamanlarda taleplerini dile getiriyor. Dünya, İslam Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana yarattığı atom sorunu ve atom tehdidi, terörist gruplara destek, bölgeyi karıştırma, barış sürecini ve İbrahim Anlaşması'nda olduğu gibi bölge ülkelerinin ilişkilerini bozma gibi çatışmalardan kurtulmanın en iyi yolunun bu olduğunu bilmeli. Suudi Arabistan'ın İsrail'le tam diplomatik ilişki kurmaya çok yakınlaştığını gördük. Dünyanın gidebileceği yer burası ama İslam Cumhuriyeti bu yolu tıkamaya devam ediyor.
Dolayısıyla nihai sonuç, İran halkının en iyi alternatifi temsil ettiğidir. Dünya bunu anlayabilir. Bana ana planın ne olduğunu sordunuz. Dünyanın statükoya razı olmak için "Sonrasında ne olacağını bilmiyoruz" bahanesini kullanabileceğini sanmıyorum. Birçok yerde sonrasında ne olacağı belli değildi. Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra ne olacağını biliyorlar mıydı? Ama Sovyetler orada kaldığı sürece iyi bir şey olmayacağını biliyorlardı. Bundan daha kötüsü olamaz! İran halkının çok yakında dünyaya kendi işlerimizi yürütme becerisine sahip olduğumuzu, beşeri ve doğal sermayemiz sayesinde hızla kendi ayaklarımız üzerinde durabileceğimizi göstereceğine inanıyorum. Ancak bu aşamada gerçek bir desteğe ihtiyacımız var. Yurttaşlarımın uzun zamandır söylediği ve yabancı devletlerin karar alıcılarıyla, özellikle de bölgedeki köklü değişimlerden ve İran İslam Cumhuriyeti'nin değişiminden en çok faydalanacak olan Batılı devletlerin karar alıcılarıyla her görüşmemde dile getirdiğim şey budur.
İki önemli noktaya değindiniz. İzin verin bunları birleştireyim. İlginç bir şekilde İslam Cumhuriyeti'nde gerekli değişikliklerin, yani hükümetin devrilmesinin, bölgede gelişmelere yol açabileceğine işaret ettiniz. Ayrıca uluslararası toplumun bu değişikliklerden sonraki dönem için İran halkına güvenmesi gerektiğine işaret ettiniz. Şu soruyu sormama izin verin: Bazıları Gazze'deki savaşın rejimin düşmesinin bir başlangıcı olduğunu düşünüyor. Çünkü dünya, İslam Cumhuriyeti'nin küresel terörizmin merkezi ve destek kaynağı olduğu sonucuna vardı.
Onlar terörizmin vaftiz babası!
Evet. Ve sadece dünya ölçeğinde değil. Bölgede medyanın Hamas'ı İslam Cumhuriyeti'ne benzettiğini görüyoruz. Kendi ülkelerindeki emniyetsizliğin İslam Cumhuriyeti'nden kaynaklandığına dair hiçbir şüpheleri yok. Ayrıca askeri gelişmeleri ve ABD'yle Batı'nın askeri teçhizat ve personelini bölgeye nasıl getirdiğini görüyoruz. Fransa Cumhurbaşkanı bölgede terörizmle mücadeleyi gündemlerine alacaklarını söyledi. Gazze'deki savaş nedeniyle rejimin düşmesinin artık mümkün olduğuna inanmalı mıyız? Böyle bir düşüş sonrası için bir programınız var mı? Çünkü bu bir ya da iki yıl sürmeyebilir ve çok hızlı bir şekilde gerçekleşebilir.
Bakın, tüm olası senaryolar yine kısmen ülkenin nesnel koşulları ve o zamanki güçlerin düzeniyle ilgili. İster rejime karşı aktivist güçler olsun, isterse de rejimin kendi içinde, özellikle polis ve ordu arasında halka katılabilecek kesimler olsun. Bunlar o an gerçekleşecektir ve olası senaryolar bu temelde değerlendirilmelidir. Şiddet içermeyen mücadele disiplininin insanlara hedeflerine en az bedelle ulaşma imkanı vereceğine ve ulusal uzlaşmaya kapı açacağına her zaman inandım. Bu, azami düzeyde bir ilticaya katkı sunabilir. Temel suçları işleyenler bir gün İran ulusuna hesap vermelidir. Ancak elleri halkın kanıyla kirlenmemiş pek çok kişi var. Temel suçları onlar işlemedi. Rejimden sonra gelecekte bir yerleri olacağını bilmeliler. Bu çok önemli. Rejime inanan güçlerin değişime karşı direncini en aza indirmeliyiz ki İran halkı için değişimin bedeli azalsın. Burada da yine dünyanın benimseyeceği yöntemler belirleyici olacaktır.
Örneğin, bölgesel bir çatışma patlak verirse ya da İran'a karşı askeri bir harekat olursa, işler çok karmaşık bir hal alacaktır. Ancak Batı dünyasına şunu defalarca söyledim: İran'a karşı askeri bir faaliyette bulunmanıza gerek yok. Neden mi? Çünkü her şeyden önce arayabileceğiniz en iyi ordu bugün sokaklarda olan İran halkıdır. Tek yapmanız gereken onlara yardım etmek. Onlar değişimin temsilcileri olabilir.
Ama eğer kılavuzunuz El Kaide, IŞİD ya da bugün Hamas ve Hizbullah'a yaptığınız şeyse, radikal bir ideolojinin yürütücülerini yok edebilirsiniz. Ancak ideolojinin kendisi silahla yok edilemez. Biz İranlıların, özgür dünyanın da yardımıyla, bu radikal fikirlerin kökünü kazıyabilmemiz için gerekli zemini hazırlamanız gerek. İran halkı huzur, güvenlik ve parlak bir geleceğe, iş, gelir ve daha iyi bir yaşam fırsatlarına sahipse, kimse bu tür radikal fikirlerin peşinden gitmeyecektir. Dini radikalizm, insanların emniyetsizlik ya da yoksulluk hissettiği ve aynı zamanda onları radikal stratejilere yönelten önyargıların olduğu ülkelerde ortaya çıkar. Ancak İran halkının bu tür fikirleri bir kenara bırakabileceğimizi gösterebileceğine inanıyorum. Bunlar bizim kültürümüzün ya da özümüzün bir parçası değil. Bu hükümet İran'ı esir, biziyse rehin aldı. Humeyni ilk günden itibaren İran'a hizmet etmeyi düşünmüyordu. O, İran'ın sağladığı fırsatları devrimi ihraç etmek için kullanmak üzere oradaydı. Hedefleri buydu ve hâlâ da öyle.
Ancak İran halkı, halkı umursamayan bir hükümetle bu rejimin sahip olmadığı her şeyi sağlayabilecek, umursayan bir ulusal hükümet arasında fark olduğunu çok iyi biliyor. Halkın, muktedir güçlerin, yurtdışında yaşayan birçok yurttaşımızın yardımıyla teknoloji, eğitim ve yeniden yapılanma için ihtiyaç duyacağımız her şeyi elde edebiliriz. İhtiyacımız olan her şeye sahibiz. İran için çok zor olmayacaktır. Ekonomik boyutun en kolayı olacağına inanıyorum. En çok ihtiyacımız olan şey demokrasi, çoğulculuk, birbirimizin haklarını nasıl savunabileceğimiz ve bunu ülkede nasıl kurumsallaştırabileceğimizle ilgili kültür inşası. Bu daha fazla zaman alacaktır. Ancak bu eğitim ve kültür inşası çalışmalarını yaptığımızda, İran'ın ilerleme yolunu hiçbir şey engelleyemeyecektir. Çıkarları İran'ın ilerlemesinden yana olmayan ülkeler olsa bile 85 milyon İranlının karşısına dikilip onlara bir şeyleri dayatamazlar. Bu ilk etapta biz İranlılara bağlı. Sadece taleplerimize güvenmeliyiz ve dünyada çeşitli çıkarlar olduğunu bilmeliyiz ama onları kendi ulusal çıkarları ve ekonomik çıkarları temelinde bile İran halkının özgür olmasının kendi çıkarları olduğuna ikna edebiliriz. Çünkü bu hem İran halkının hem de onların yararına olacaktır. Peki neden yılanın başını ezmek yerine kuyruğuyla oynamakta ısrar ediyorsunuz? Biz yılanın başını ezmeleri gerektiğini söylüyoruz. Ahtapotun gözü İran'da. Şimdi Hamas ve Hizbullah'la kavgaya tutuşuyorlar. Ama kaynağa saldırılmalı. İran halkı bizden bunu talep ediyor. Bu kötülükten kurtulmamıza yardım edin.
Peki ya komşular? Güvenlik güçlerinin ilticasından ve İran halkına verilmesi gereken güvenden bahsettiniz. İran'ın komşuları 44 yıldır acı, korku ve terör içinde yaşıyor. Onlar da endişeliler çünkü İran'da tam olarak ne yaşanacağından emin değiller. İslam Cumhuriyeti'nden sonra kaosa mı düşecek? Bundan sonra hangi grubun başa geçeceği belli mi? Eğer iktidarı ele geçirirseniz, komşularla nasıl bir ilişki öngörüyorsunuz? Özellikle de İran'ın bölgedeki büyük ve nüfuzlu komşusu Suudi Arabistan'la. Ayrıca Şah dönemindeki İran-Suudi ilişkilerine dair geçmişten herhangi bir anınız olup olmadığını sormak istiyorum.
Öncelikle, ulus adına karar verme yetkisi peşinde değilim. Sadece bir sonraki hükümetin halkın taleplerine ve demokratik bir sürece dayanması için bir süreç başlatmak istiyorum. Bu nedenle şu anda kendi rolümü sadece rejimi devirme aşamasında değil, aynı zamanda geçiş döneminde; Kurucu Meclis'e ulaşana ve İran'ın geleceği İran halkı tarafından oylanana kadar özgürlük yanlısı güçler arasında örgütsel işbirliğinin sağlanmasına katkı sunmak olarak görüyorum. Sandık her şeyin ölçüsü olacaktır.
Ancak bu, komşu ülkelerimiz ve dünyanın geri kalanıyla sahip olmak istediğimiz ilişkiler hakkında genel bir fikir veremeyeceğimiz anlamına gelmiyor. Aktif mücadele ettiğim tüm bu yıllar boyunca, bölgedekiler de dahil pek çok kişiyle tanıştım. Suudi, Mısırlı, Bahreynli ya da diğer ülkelerden olsunlar, çoğu zaman tek bir şeyi hatırladıklarını söyleyebilirim: Devrimden önce İran'la iyi ilişkiler ve devrimle birlikte her şeyin nasıl değiştiği.
İlişkilerimiz güven ve şeffaflık temelinde tanımlanıyordu. İslam Cumhuriyeti kimsenin onlara güvenemeyeceği ve şeffaflığın olmadığı koşullar yarattı. Bu da haliyle şüphe ve kuşkuya yol açıyor. Eğer bugün halkımız siyasilere ve farklı liderlere güvenini tamamen kaybetmişse bunun nedeni şeffaflığın olmamasıdır. Güven inşası bu ilişkilere yardımcı olabilir. İran halkının taleplerini kesinlikle temsil etmeyen bu rejimde bir fark var ve bunu İranlıların kendilerinden duyduklarında her geçen gün daha fazla anlıyorlar. İran halkı maceracılık ve başka ülkelerin iç işlerine karışma peşinde değil. Aksine, komşu ülkelerin de yardımıyla kendi ülkemizde sükunet ve kalkınma sağlayabilecek, bölgede istikrar ve güvenlik arayışındayız. Yıllık bütçemizi tanklara ve silahlara harcamak yerine sağlık ve eğitime harcayabiliriz. Bu tüm bölgenin yararına olacaktır. İster Arap ülkeleri ister İsrail olsun, komşularımızla iyi ilişkilerimizde bu görüşü benimsemeliyiz. Bu daha önce de denenen bir şeydi ve bu yüzden İran ilerleme yolundaydı. Ancak devrimden bu yana sadece aşağıya doğru gidiyoruz. Bu durum değişebilir.
Son olarak şunu sormak istiyorum. İzninizle 63. doğum gününüzü kutlamak isterim. Size sağlık, başarı ve uzun bir ömür diliyorum. Doğum gününüzde İran halkı için ne gibi dilekleriniz var ve ülke içindeki ve dışındaki İranlılar için ne gibi mesajlarınız var?
Başlangıçta dileğimin umutlu olma aşamasından inançlı olma aşamasına geçmemiz olduğunu söylemiştim. Bu, halkımızın, özellikle de hayatlarını veren genç neslin ödediği tüm bedelleri telafi edebilecek şeydir. Bu, hiçbir şeyin boşa gitmemesini sağlayabilir. Bunun mümkün olduğuna inanmalıyız; sadece bir değişim gününün geleceğine dair umutlu olmaya değil, oraya ulaşabileceğimize de inanmalıyız. Dünyanın neresinde ya da İran'ın neresinde olurlarsa olsunlar yurttaşlarımızın buna inanmalarını umuyorum. Değişimi yaratan her zaman bu inanç duygusudur. İslam Cumhuriyeti'nin yönetim felsefesi umutsuzluk ve çaresizlik yaratmak üzerine kuruludur. Umutlu ve inançlı olarak bu rejime en iyi şekilde karşı çıkabiliriz. Bunu yaptığımızda rejim zamanının dolduğunu anlayacaktır.
Doğum günü dileğiniz bu mu?
Evet.
Stüdyo davetimizi kabul ettiğiniz için teşekkür ederiz. Size ve ailenize güvenli ve huzurlu zamanlar diliyorum. Umarım bir gün Tahran'da böyle bir röportaj yapabiliriz.
Teşekkür ederim!
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
