Koronavirüs öncesi bildiğimiz dünya, pandemi sonrası dünyaya pek benzemeyecek.

Bu, siyaset, ekonomi ve sağlık alanında birçok uzmanın tekrarladığı ve birçoğunun koronavirüs krizinin dünyayı değiştireceği konusunda hemfikir olduğu bir cümle ve gerçek şu ki, bu cümlenin bir ölçüde doğruluk payı var.

Dünyanın 2020 yılında başlayan Kovid-19 tedbirlerine yeni bir sayfa açması ve hayatın normal seyrine dönmesinin ardından, küresel salgın, yaşam ve çalışma biçimindeki radikal değişime bağlı olarak yeni toplumsal alışkanlıkları da beraberinde getirdi.

Pandemi öncesi hakim olan kalıba dönmek artık mümkün değil.

Bu raporda Suudi toplumunda meydana gelen bazı dönüşümlerden bahsedeceğiz ve peçenin yerine kullanılan maskeden başlayarak yeni bir dünyanın özelliklerini çizeceğiz.

Bu süreçte özel günlerde tokalaşmanın engellenmesinden, düğünlerde aşırılığın ortadan kalkmasına, yas meclislerinin değişmesine, restoran hizmetlerinde ve eğitim yönteminde değişiklik yapılmasına kadar birçok gelişme yaşandı.

Maske ve peçe

Ekim 2021'de Suudi Arabistan, sağlık önlemlerini kolaylaştırmak ve normal yaşamı yeniden sağlamak için maskelerin açık alanlarda çıkarılacağını duyurdu.

Ancak bugün hala birçok Suudi kadın maske kullanıyor. Yüzü kapatmayı kültürün bir parçası olarak gören bir toplumda, bazılarına göre ağızlık aynı amaca hizmet ettiği için artık peçenin alternatifi haline gelmesi şaşırtıcı değil.

Düğünler

Geçmişte Suudi aileler, ailelerine ve arkadaşlarına gösteriş yapmak da dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle pahalı ve devasa sosyal etkinlikler düzenlerdi.

Koronavirüsten önce düğünler genellikle 200 bin Suudi riyali (55 bin dolar) gibi yüksek bir maliyetle büyük salonlarda yapılıyordu ve davetlilerin sayısı en az 200 ila 300 kişi arasında değişiyordu.

Ancak pandemiden sonra bu olaylar ve sosyal aşırılıklar önemli ölçüde azaldı. Bu alışkanlık artık toplum üyelerinin çoğunluğunda devam etmiyor. Daha ziyade küçük aile ile birlikte evlilik birliğini kurmayı tercih ediyorlar.

Bu durum pandemi döneminde hızla benimsenmesi nedeniyle herhangi bir kusur veya eksiklik haline gelmedi.

Davet kartları

Toplumsal değişimin kaçınılmaz olduğuna şüphe yok ama sosyal araştırmacı Mansur el Asaf’ın açıklamasına göre korona, Suudi Arabistan'daki değişim çarkını hızlandırdı.

Pandeminin, telefon uygulamaları aracılığıyla elektronik olarak gönderilen etkinlik davetiyeleri de dahil olmak üzere köklü ve biçimsel değişikliklere neden olduğuna işaret etti.

Toplumun bunu bir kusur ve misafirlere saygısızlık olarak gördüğünü vurgulayan Asaf, "Kağıt davetiye almanın artık nadiren görüldüğünü, ancak gelenek ve göreneklere son derece saygı duyan bir toplumun üyeleri arasında şu anda kabul gören şeyin elektronik davetiye olduğuna" dikkati çekti.

Misafir ağırlama alışkanlıkları

Virüsün, ortadan kalkmasına katkıda bulunduğu misafirperverlikle ilgili sosyal gelenekler arasında, yemek yerken başkaları için, özellikle de misafir için et kesmek de yer alıyor.

Bu, herkesin toplum üyeleri arasında iyi bir itibar kazanmak için yarıştığı bir cömertlik biçimi. Asaf bunun kalıtsal bir alışkanlık olduğuna inanıyor, çünkü "ev sahibi bunu konuğu için yapmadığında utanıyordu ve hatta misafir hoş karşılanmadığını hissediyordu, ancak pandemiden sonra bu alışkanlık ortadan kaybolmaya başladı."

Taziye meclisleri

Değişiklik sadece düğünlerde olmadı. Salgın, düğünlerde ve sosyal etkinliklerde israf ve gösterişin tezahürlerini değiştirdiği gibi, israfın bazı tezahürlerini taşıyan taziye meclislerine de damgasını vurdu.

Asaf, taziye meclislerinde yapılanları, "ziyafetler düzenlemek, yas tutanları kabul etmek ve onlarla ilgilenmek için yerler hazırlamak, kahve ve çay hazırlayıp servis etmek gibi abartılı görünümler nedeniyle rahatsız edici ve yorucu gelenek ve görenekler" olarak tanımladı.

Sosyal araştırmacı, "toplumun pek çok üyesinin bunu istemediğini ancak bunu yapmaya zorlandıklarını" belirtti:

Çünkü insanlar onların evine geliyor ve alışılagelmiş Arap misafirperverliğini bulmamaları mümkün değil.

Koronavirüs zaten bu alışkanlığın değişmesine katkıda bulundu ve insanlar artık camilerde kadınlara, mezarlıklarda ise erkeklere taziye dileklerini iletiyor.

Tokalaşma

Koronavirüs aynı zamanda toplumları, Suudi toplumunun üyeleri arasında yaygın bir özellik olan el sıkışmayı terk etmeye de zorladı. Hayat normale dönse de bazı kişiler hâlâ el sıkışmamayı tercih ediyor.

Hamed Bassem, X (Twitter'ın yeni adı) platformunda paylaştığı bir gönderide, bazı sosyal gelenek ve göreneklerin ortadan kalkmasının "özellikle Koronavirüsün yayılmasından sonra hala belirgin" olduğunu belirtiyor.

Bassem, gönderisinde, "Bazıları akrabalarıyla bile tokalaşmayı reddediyor. Yaşadığımız her deneyim bizi etkiler ve bazıları eskiye geri dönebilir, bazıları ise bunu yapmakta zorlanır" ifadelerini kullandı.
 

Online eğitim

Değişiklikler sadece alışkanlıklarla değil, prosedürlerle de ilgiliydi. Teknik dönüşümler, dünyanın ve teknolojinin gelişmesi ışığında kaçınılmaz değişikliklerden biri de salgının eğitimde getirdiği değişim.

Suudi Arabistan'da bir akademik yılın çeşitli nedenlerle bir veya iki akademik gün tatil edilmeden geçmesi mümkün değil ve nadir görülen bir olay.

Tatilin en öne çıkan nedeni, Ulusal Meteoroloji Merkezi'nin toz dalgaları veya şiddetli yağışların önlenmesine yönelik uyarı ve raporları.

Ancak koronavirüs, tatilin yerine eğitimi fizikselden sanal ortama kaydırdı.

Restoran hizmetleri

Süreçler ticari operasyonları da etkiledi. Geçen yıllarda toparlanma ile durgunluk arasında dalgalanmalar yaşayan restoran sektöründe proje düzeyinde kalıcı değişiklikler yaşandı.

Suudi Arabistan'ın salgın sırasında aldığı önlemlerin usuli işlemler ve davranışlar üzerinde olumlu etkisi oldu.

Bunlar arasında, tüketicileri korumak amacıyla restoran sahiplerinin müşteri siparişlerini müşteriye veya teslimat temsilcilerine teslim etmeden önce güvenli bir şekilde kapatma zorunluluğu da yer alıyor.

Pek çok kişi, ihtiyati tedbirlerin sona ermesinden sonra bu hizmetlere olan ihtiyacın da sona ereceğini bekliyordu ancak bu asla gerçekleşmedi.

Aksine bu devam etti ve restoranlar güvenliği sağlamak için plastik kaşık ve tabak kullanmaya başladı.

Pandemi sürecinde önlem olarak online menüyü de kullanmak zorunlu tutuldu. Ancak koronavirüsten sonra da gıda işletmeleri buna devam etti ve sipariş verme yöntemi eskisinden farklılaştı.

Böylece kağıt menü terk edildi ve sonunda elektronik menü benimsendi.

 

 

Independent Arabia