Siyasi şüpheler, Tunus'ta sivil örgütleri seçim sürecinin dışında tutuyor

Tunus'ta sivil toplum 2011'den sonra, özellikle de dernekleri kurulmalarını engelleyen haksız kısıtlamalardan kurtaran 2011 tarihli 88 sayılı kararnamenin ardından canlandı

Fotoğraf: Independent Arabia

Sivil toplum dernekleri ve kuruluşları, seçim sürecinin çeşitli aşamalarına yönelik izleme ve takip faaliyetleri sonrasında yayımladıkları gözlem ve raporlara ek olarak, seçmenleri denetleme ve seçimlerin düzenlenmesine yardımcı olmanın yanı sıra, siyasi katılımın önemi konusunda farkındalığın artırılmasına ve yurttaşlık ruhunun yükseltilmesine katkı sunarak, Tunus'un tanık olduğu seçim sürecinde aydınlık bir işaret ortaya koydu. 

Sivil toplumun, çeşitli seçim merkezlerinde Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'na eşlik ederek kazandığı deneyimin ivmesi göz önünde bulundurulduğunda komisyon başkanı Faruk Bouaskar, seçim komisyonunun, 'siyasete bulaştıkları' gerekçesiyle bazı sivil toplum kuruluşlarıyla iş yapmayacağını açıklayarak sivil toplum bileşenlerini şaşırttı.

Bouaskar, resmi haber ajansı TAP'a yaptığı açıklamada komisyonun kararıyla ilgili yerel derneklerden bahsetmezken, komisyonun seçim sürecinde aktif olan bazı uluslararası örgütler ve derneklerle ilgilenmeyeceğini belirtti.

Sebep olarak ise "Çünkü komisyon, seçimlerin düzenlenmesi sürecini, yabancı kuruluşların veya organların katılmasının mümkün olmadığı, tamamen ulusal bir egemenlik meselesi olarak görmektedir" dedi. 

Peki yaklaşan yerel seçimleri organize ederken sivil toplumdan vazgeçmek gerçekten mümkün mü?

Bu seçim sürecinde sivil toplumun olmaması, demokratik sürecin güvenilirliğini etkiler mi?

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Yargıya itiraz

Sivil toplum kuruluşları, seçim sürecinin işleyişini tüm aşamalarında gözlemlemek ve bilgi toplamak, onu değerlendirmek ve seçimlerin yasal çerçevesine ne ölçüde bağlı kaldığını ve demokratik seçimlerde yürürlükte olan standartlara ne ölçüde yanıt verdiğini sağlamak için çalışır.

Birkaç Tunus derneği, Tunus'un tanık olduğu seçim sürecinin işleyişine ilişkin gözlemlerini, ülkenin çeşitli bölgelerindeki çeşitli sandık merkezlerine dağıtılan onlarca gözlemci aracılığıyla ortaya koydu.

Bu durum, komisyonu desteklemede ve seçim sürecinin yürütülmesi konusunda kamuoyunu aydınlatmada oynadığı önemli role dikkati çekiyor. 

Tunus 'Ated' Seçimlerde Dürüstlük ve Demokrasi Derneği Başkanı Bessam Maater, seçim komisyonu başkanının ifadesinin kesin olduğunu doğruladı, ancak komisyonun boykot edeceği ilgili derneklerden bahsetmedi.

Ated Derneği'nin yasal statüsünün belirsiz olduğunu ve seçim sürecini takibinde herhangi bir suiistimal olmadığını belirten Maater, "Hemen hemen aynı şey, seçim alanında faaliyet gösteren diğer dernekler için de geçerlidir" dedi.

Bessam Maater, Seçim Komisyonu'na 'bazı derneklerin çalışmalarını düzenleyen kararnameye uymadığını fark etmesi durumunda yargıya gitmesi' çağrısında bulundu.

Aynı şekilde komisyon başkanının açıklamasını 'uygunsuz' bulan yetkili, sivil toplumların seçim sürecinde oynadığı rolün önemine dikkati çekti. 


Sivil topluma darbe korkusu

Maater, komisyonun toplantılarına seçimle ilgisi olmayan kuruluşlar katılırken, sivil toplumu seçim sürecine katılmaktan dışlayarak ona zarar verileceğine dair korkusunu dile getirdi.

"Yerel seçimler öncesi hassas bir dönemde komisyon başkanının açıklamaları sivil toplum kuruluşlarının kafasını karıştıracak" diyen Bessam Maater, "Sivil toplum, medya ve seçmenin geniş katılımının olmadığı seçimler, çekimser kalma açısından bir önceki seçimlerle aynı olacak" şekline konuştu.

Ated Derneği Başkanı, siyasi katılımın önemi konusunda farkındalık yaratma çağrısında bulundu. Ayrıca seçim alanındaki faaliyetleriyle tanınan derneklerin, bu alandaki yetkinliğiyle tanınan dernekler olmalarına rağmen bir süredir komisyonla etkileşime girmediklerine dikkat çekti.

Seçim komisyonunun uluslararası dernek ve kuruluşları sürece dahil etmeme niyeti hakkında ise Maater, "Bazı yabancı kuruluşlar yasayı ihlal ederse komisyon mahkemeye gitmeli.

Faruk Bouaskar'ın açıklaması, komisyonun sivil toplum kuruluşlarına ilişkin tutumunu yansıtıyor" ifadelerini kullandı.

"Komisyon, yerel seçimlere hazırlanırken seçim alanında faaliyet gösteren dernekleri kapsamadı" diyerek, mevcut yapının eleştiri kabul etmediğini ve sivil toplumun gözlemleriyle etkileşime girmediğini vurguladı.

Seçim Komisyonu Başkanı Faruk Bouaskar ise yanıt olarak, "Komisyonun göğsü eleştiriye açıktır, ama hakaret açık değildir" dedi.

Yetkili, basında birkaç davetsiz misafirin veya sosyal paylaşım sitelerinde eleştiri sınırlarını aşan aktivistlerin varlığına değinerek, "İftira ve hakaret kapısından girdiler. Komisyon kendisine karşı suç işleyen hiç kimseyi kovuşturmaktan çekinmeyecektir" açıklamasında bulundu.
 


Politize örgütler

Tunus'ta seçim sürecinin tüm aşamalarına eşlik eden sivil toplumun katılımı, etkili bir güç olarak önemli. Siyasi aktivist Sarhan en-Nasıri, "25 Temmuz 2021 sürecinde açık pozisyonları üzerinden artık sivil faaliyet yerine siyasi çalışma yürüten bazı derneklerden vazgeçildi" dedi.

Tunus'ta demokratik sürece hizmet etmek için sivil toplumun tarafsız kalması ve hiçbir tarafa önyargılı olmadan seçim sürecini desteklemesi gerektiğini vurgulayan Nasıri, "Bazı örgütler politize olmuş ve belirli siyasi partilere hizmet etmiştir" dedi.

Siyasi aktivist, devlete 'gelecekte sivil çalışma ile siyasi çalışma arasında kesişme olmaması için dernekler ve partilerle ilgili kararnamelerini gözden geçirme ve bir kısmının mali durumunu inceleme' çağrısı yaptı.

Ayrıca, "Bazı ülkeler, Tunus'taki yeni rotayı reddediyor ve seçimleri izleyen bir dizi kuruluşa fon sağlıyor. Ancak bunları benimsemenin temel koşulu olan tarafsızlıktan yoksunlar" dedi. 

Seçim Komisyonu, yerel seçimlerin Ekim sonu veya Kasım başında yapılmasını düşünüyor. Söz konusu seçimler, Tunus tarihinde türünün ilk örneği olacak. Bölge meclisleri seçimlerinden önce 279 yerel meclisi merkezileştirmek ve ardından Mart 2023'te çalışmalarına başlayan parlamentonun yanında ikinci meclis olacak olan Bölgesel Ulusal Konsey'i merkezileştirmek için seçimler 2 bin 150 seçim bölgesinde gerçekleşecek.

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU