Başağa hükümetine alternatif arayışları Libya'daki bölünmüşlüğü güçlendiriyor

Dibeybe, tehlikeyi seziyor. Mısır Meclis Başkanı Bingazi'de

Devlet Yüksek Konseyi, parlamento ile anlaştığını gösteren bir hareketle Libya’da bir mini hükümetin başına geçmesi için Muhammed el-Mazuği’yi aday gösterdi

Libya yasama organları, 'ülkeyi genel seçimlere götürmek, bu seçimleri denetlemek ve seçimlere hazırlanmak' ve 'parlamentonun geçen yıl Fethi Başağa başkanlığında yeni bir hükümet kurmasından bu yana bölünmüş devlet kurumlarının birleşmesi' olmak üzere iki ana hedefe ulaşmayı amaçlayan yeni bir hükümet kurmak amacıyla hamleler yapmaya başladı. Başağa, geçen mayıs ayında görevinden istifa etmişti. 

Libya'da yeni hükümetin kurulması şansını artıran husus, bu adım konusunda Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi arasında tam bir mutabakat sağlanması ve cumhurbaşkanlığı için aday isimlerinin öne sürülmeye başlanmasıdır.

Ayrıca bu adım, Trablus'taki Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe'nin Yüksek Konsey Başkanı Halid el-Mişri ile uzlaşma arayışında ve suları eski rotasına geri döndürme çerçevesinde, kendisini görevden alma girişimlerini engelleme girişimlerine rağmen ortaya koyuluyor. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Yeni hükümet

Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, 20 Haziran'da yaptığı açıklamada "Parlamento, mümkün olan en kısa sürede seçimlere hazırlanacak bir hükümet oluşturmak için Yüksek Konsey ile birlikte çalışacak" diyerek, "6+6 komisyonu tarafından çıkarılan seçim kanun teklifi, anayasa değişikliğine ve gerçeğe uygun şekilde yayınlanmak üzere milletvekillerine sunulacak" ifadelerini kullandı. 

6+6 komitesinin başardıklarından ve cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine olanak tanımak için bakış açıları arasında köprü kurmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren Salih, "Komite üyeleri, Libyalılar için kapsamlı bir güvenlik sağlayacak ve devlet kurumlarının birleştirilmesine yol açacak şekilde anlaşmayı istişare etmeye ve uygulamaya devam edecek" dedi.

Salih ayrıca, "Libya'yı içinde bulunduğu krizden çıkararak, birlik ve uzlaşıya kavuşturmak için sorunlarımızı çözebilecek güçteyiz" şeklinde konuştu. 


Tartışmalı konuk

Bingazi'de meclis oturumu, oturumda tartışılan konular ve Libya kriziyle, genel seçimler ve ülke için yeni bir hükümetin kurulmasıyla ilgili hassas ve hayati önem taşıyan konular açısından Mısır Meclis Başkanı Hanefi el-Cibali'nin dikkat çekici ve tartışmalı bir şekilde varlığına tanık oldu.

Mısır Meclis Başkanı, oturum sırasında yaptığı konuşmada "Dış müdahaleler komşu ülkeleri tehdit etmek için Libya'yı üs olarak alıyor" diyerek, Mısır siyasi liderliğinin Libya'nın istikrarını ve birliğini sağlayacak her şeye her türlü desteği sağlama konusundaki kararlığına dikkati çekti. 

"Libya krizinin tüm tarafları, ulusal çıkarlara öncelik vermeli ve devlet kurumlarını tamamlama çabalarını desteklemelidir" diyen Cibali, Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey'in, Suheyrat Anlaşması'nda öngörülen yetkiler çerçevesinde rollerini sürdürmeye devam edeceğini vurguladı. Suheyrat Anlaşması, 2015 yılında Fas'ta imzalanan Libya Siyasi Anlaşması olarak biliniyor. 

Mısır, son zamanlarda Abdülhamid Dibeybe liderliğindeki Libya Birlik Hükümeti ile birçok anlaşmazlık yaşadı. Ayrıca geçen yıl Libya parlamentosunun kendisini görevden alıp yerine Fethi Başağa başkanlığında yeni bir hükümet kurma kararına desteğini ilan etti.


Yüksek Konsey'in hamlesi

Yüksek Konsey, Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı el-Dibeybe'nin yerine ülkedeki seçimleri yönetecek bir mini hükümete başkanlık etmesi için Muhammed el-Mazuği'yi aday gösterdi. Bu durum, parlamento ve Yüksek Konsey arasında yeni bir hükümet kurmak için bir anlaşma olduğunu gösteriyor.

Açıklama, Konsey Başkanı Halid el-Mişri ile Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe arasında, aylarca süren ayrılık sonrasında askeri ve siyasi liderlerin huzurunda Trablus'taki görüşmenin hemen ardından Yüksek Konsey tarafından yapıldı. Dibeybe, aralarındaki anlaşmazlıkları çözmeye ve bir sonraki aşama için uzlaşmaya dayalı bir formül bulmaya çalışıyor.

Yüksek Konsey, Mişri ile Dibeybe ile görüşmeleri sonrasında Birlik Hükümeti Başkanı'nın görevde kalma girişimlerine bir mesaj ve açık bir yanıt olarak, yeni hükümette başbakanlığı üstlenecek yeni bir adayın adını önerdi. 
 


Yeni adayla görüşme

Yüksek Konsey, hükümete başkanlık edecek adayının adını açıklamakla yetinmedi. Bununla birlikte Yüksek Konsey medya ofisi yaptığı açıklamada, bir dizi üyesinin, 'bir kriz hükümeti veya bir mini hükümet kurulması konusunda danışmak ve iletişim kurmak için' başbakan adayı Muhammed el-Mazuği ile görüştüğünü belirtti.  

Açıklamada, "Konseyin Trablus'taki ofisinde gerçekleştirilen toplantıda, adayın hükümet programıyla ilgili bazı üyelerin sorularına verdiği yanıtlarla gelecek vizyonu üzerinde duruldu" ifadelerine yer verildi.

Ayrıca, "Görüşme, tüm partilerin, herkes tarafından kabul edilebilir seçimler yapmak için uygun iklim ve koşulları yaratmak amacıyla tüm ülke üzerinde kontrol ve nüfuzunu genişleten tek bir hükümet kurma arzusu çerçevesinde gerçekleşti" denildi.

Yeni bir hükümet kurma meselesi, Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey nezdinde ciddi bir nitelik kazanmaya başladı. Aynı şekilde Libya siyasi meseleleriyle ilgilenen herkes için bir meşguliyet haline geldi.

Ayrıca iki konseyin bu ikilemi çözme yeteneğine ve kararlarının siyasi ve güvenlik seviyelerine yansımalarına ilişkin birçok tartışma, analiz ve beklenti atmosferi oluşturdu.

Libya siyasi işlerinde uzman Tevfik eş-Şuhaybi, "Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey, yalnızca seçimleri yönetmesi için bir hükümete onay verdiyse, o zaman yalnızca egemen bakanlıklardan bir mini hükümete ihtiyacımız var. Bu hükümetin çalışma süresi altı ayı geçmemeli" dedi. 


Uzak seçenek

Öte yandan Temsilciler Meclisi üyesi Ali et-Takbali, "Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ve Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, seçimlere kıyasla birkaç aydır gündemlerinde bir öncelik olmasına rağmen, yeni bir hükümet kurma hedeflerine ulaşabilir" dedi.  

Takbali, "İki konseyin arzusunun önündeki engellerden biri; Birleşmiş Milletler (BM) misyonunun, iki konseyin seçim yasalarını uygulamalarını o hükümetin varlığına bağlama girişimlerini reddetmesidir. Bu durum, misyonun ve uluslararası toplumun Abdülhamid Dibeybe başkanlığındaki Birlik Hükümeti'ni terk etme konusundaki isteksizliği ortasında ortaya koyuldu" şeklinde konuştu.

Yetkili, bu hükümet kurulsa bile, 'tüm tarafların bakanlıklarından kendilerine pay alma arzusu nedeniyle mini bir hükümet olmasının zor olduğuna' inanıyor. Bu çerçevede yaptığı açıklamada, "Uluslararası toplum, Dibeybe hükümetini 'gücün Dibeybe ile Ulusal Ordu liderliği arasında paylaşılacağı' şekilde düzenlemek için bir anlaşmanın varlığına dair medyada dolaşan söylentileri gerçekleştirmek için çalışıyor" ifadelerini kullandı. 


İki rakip hükümetin konumu

Libya'da birçok kişi, daha önce parlamentonun Mart 2022'de Fethi Başağa başkanlığında yeni bir hükümet kurma kararını reddeden Dibeybe başta olmak üzere Bingazi ve Trablus'taki iki rakip hükümetin yeni hükümet kurulduktan sonraki tepkisinden korkuyor.

Dibeybe, o dönemde Başağa'nın Trablus'a girmesini ve hükümet karargahını kontrol etmesini engellemişti. Ayrıca Dibeybe, Libya için yeni bir yasama organı oluşturacak seçimler düzenlenene kadar iktidarı devretmeyeceğini birden fazla kez ilan etti. Muhtemelen bu durum, yeni hükümette de tekrarlanacak.

Fethi Başağa'nın istifasının ardından şu anda başkanlığını Usame Hammad'ın yaptığı ve Bingazi'de parlamento tarafından atanan hükümet, parlamento ve Yüksek Konsey tarafından seçilen herhangi bir hükümete teslim olmaya daha açık görünüyor.

Bu yumuşak tutum, Usame Hammad'ın "Mevcut durum, bedelini vatandaşların ödediği ve günlük acıları artıran daha fazla kurumsal bölünmeye tahammül edemez" şeklindeki açıklamalarında açıkça görüldü.

Hammad, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada BM Genel Sekreteri'nin Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy ve BM misyonuna, 'Libya'daki tüm tarafları, parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin mümkün olan en kısa sürede yapılmasını denetleyecek tek bir hükümet oluşturmak üzere bir araya getirmek için daha fazla çaba gösterme' çağrısı yaptı. 

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU