Ukrayna-Rusya savaşında iki taraf da ellerindeki bütün kozları kullanıyor.
Ukrayna, batıdan gelen yeni modern silahları da kullanarak cephede bazı ilerlemeler sağlarken, Rusya son dönemlerde yeni bir silahı sahaya sürdü.
Rus kuvvetlerinin kullandığı İran üretimi Şahid-136 tipi kamikaze insansız hava araçlarının (İHA) Ukrayna hedeflerine düzenlediği saldırılarda ciddi hasar verdirdiği öne sürülüyor.
İran kaynakları bu sistemlerin 2 bin 500 kilometreye kadar menzili olduğunu iddia ediyor.
Genellikle kısa adıyla SİHA olarak bilinen silahlı insansız hava araçları sıklıkla gündem olsa bile kamikaze İHA'lar da son yıllarda çatışma sahalarında kendini gösteren etkili sistemler arasında.
İsimlerini II. Dünya Savaşı'nda intihar dalışı yapan Japon pilotlardan alıyor
Bu arada Japoncada "kutsal rüzgar" anlamına gelen kamikaze kelimesinin II. Dünya Savaşı'nda ABD savaş gemilerine intihar dalışı yapan Japon pilotlara ve uçaklarına verilen isim olduğunu hatırlatmak gerekiyor.
Günümüzdeki kamikaze İHA'ların farkı pek tabii ki insansız olması.
Azerbaycan'ın zaferinde Harop kamikazeler de etkili oldu
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki çatışmalarda Bakü'ye üstünlük sağlamasında İsrail yapımı Harop adlı kamikaze İHA'ların da etkili olduğu biliniyor.
1000 kilometre menzile sahip olan Harop'lar yaklaşık 6 saat havada kalabiliyor.
Kanat açıklığıyla 3, uzunluğu ise 2,5 metre olan Harop'lar 23 kilogram da patlayıcı taşıyabiliyor.
Ana hedefleri hava savunma radarları
Emekli pilot hava kurmay albay Osman Başıbüyük, kamikaze İHA'lar ile SİHA'lar arasındaki farkı anlattı.
SİHA'larla kamikaze İHA'ların arasında görev farkı olduğunu belirten Başıbüyük, "Kamikaze İHA'lar içinde bir çeşit sensör taşıyor. Bu sensörler hava savunma sistemlerinin yayınladığı frekansları arıyor. Bu kamikaze İHA'lar tehdidin olabileceği bölgeye gönderiliyor ve orada saatler boyunca havada dönmeye başlıyor. Ortalama 8 saat havada kalabiliyor. Eğer hava savunma sistemi uçaklara angaje olmak için radarlarını açarsa sinyalin geldiği yöne giderek imha dalışı yapıyor. Asli görevi bu. SİHA'lar ise yerden kumanda ediliyor. Mühimmatı atıp üsse dönüyor. Kamikaze İHA'lar ise geri dönmüyor" bilgilerini verdi.
İsrail ilerledi, İran takipte, Türkiye'de çalışmalar yapıyor
İsrail'in kamikaze İHA'ları çok geliştirdiğini, İran'ın da önemli çalışmalar yaptığını kaydeden Başıbüyük, "Türkiye de bu alanda çalışmalar yapıyor ama ne noktada bilmiyorum" dedi.
"Radarları etkisiz kılıp uçakların önünü açıyorlar"
Türkiye'nin elindeki "Kargu" adlı kamikaze droneların İsrail ve İran'ın elindeki kamikaze İHA'larla kıyaslanamayacağını aktaran Başıbüyük, şunları söyledi:
Kargular, model uçaktan biraz büyük. Üzerlerinde sensör yok kamera var. Oysa hava savunma sistemlerine karşı kullanılan kamikaze İHA'ların içinde ciddi teknoloji var. Bir çeşit frekans dinleyen kulak. Önce karşı tarafın radarının hangi frekansta çalıştığını istihbarat edeceksin. O frekansı İHA'nın datasına yükleyip, bu frekansı duyunca saldıracak şekilde programlayacaksın. Bunlar genelde radarların antenine saldırır. Sistemi tümden yok etmez. Antenleri değiştirirse yine kullanır. Ancak uçaklar operasyon yaparken radarların açılmasını önlediklerinden ve açılanları vurduklarından operasyonlarda bir nevi uçakların önünü açar.
Son dönemlerde savaş sahasının asıl oyuncuları
Savunma ve güvenlik politikaları üzerine çalışmalar yapan Blue Melange Bağımsız Araştırma ve Analiz Grubu analistleri de Independent Türkçe'nin bu konudaki sorularını yanıtladı.
Blue Melange analistleri son dönemlerde savaş sahasının asıl önemli oyuncularının "dolanan - kamikaze mühimmat" (Loitering Munition) ile Man-in-the-Loop denilen veri bağıyla operatöre son ana kadar terminal güdümleme şansı veren "Görüş Hattı Dışı Füze (NLOS)" sistemleri olduğunu söyledi.
Kamikaze İHA'lar Azerbaycan'da Bayraktar SİHA'lara yolu açtı
Kamikaze İHA'ların en yoğun kullanıldığı çatışmanın Karabağ Savaşı olduğunu kaydeden BlueMelange analistleri, bu sistemlerin TB2 Bayraktar SİHA'lara alan açtıklarını kaydederek, "Bunlar öyle başarılı oldular ki Ermenistan'ın Rusya ile beraber kurduğu ağa bağlı katmanlı hava savunma sistemlerini ilk günlerde perişan mahvetti. S300 ve Buk gibi kapsamlı sistemleri C3I merkezlerini radarları ECM sistemlerini yok etti. Ana ağ çökünce TB2S izole kalmış tekli savunma sistemleri ve savunmasız tank zırhlı topçu sistemlerini hallaç pamuğu gibi attı" diye konuştu.
ABD ve Polanya'nın Ukrayna'ya verdiği kamikaze İHA'lar yeterli olmadı
BlueMelange analistleri geçtiğimiz günlerdeki çatışmalarda da Azerbaycan tarafından hem İsrail yapımı kamikaze İHA'ların hem de Türk yapımı Bayraktar SİHA'ların kullanıldığını söyleyerek "Ukrayna'da kamikaze İHA'ların kullanılıyor. Her ne kadar ABD Switchblade, Polonya Warmate gibi kamikaze droneları Ukrayna'ya verse de bu sistemler son derece küçük başlıklı etki alanı limitli ve menzili çok kısaydı" ifadelerini kullandı.
"Rusya, kendi sistemleri yeterli gelmeyince İran kamikazelerini devreye soktu"
Rusya'nın da Suriye'de denediği KUB ve Lancet serisi küçük kamikaze İHA'larının bulunduğunu kaydeden BlueMelange analistleri, "Onlar devreye girdi ancak etki alanları sınırlıydı. Burada devreye İran’ın uzun menzilli etkili başlıklı ve ucuz etkin kamikaze İHA sistemleri devreye girdi. Rusya cephe gerisine bu sistemlerle saldırmaya başladı. Görebildiğimiz kadarıyla etkililer" değerlendirmesinde bulundu.
"Türkiye, SİHA konusunda kat ettiği başarıyı henüz kamikaze İHA’larda alamadı"
Bu konunun uzmanının İsrail olduğunu kaydeden Blue Melange analistleri, "Türkiye, SİHA'da katettiği yolu henüz LM ve NLOS konusunda alamadı" iddiasında bulundular ve sözlerini "Oysa ilk düşünülmesi gereken bunlardı. Girişimler var ancak alınacak mesafe uzun. Başta İsrail ardından İran iyi izlenmeli" diye tamamladı.
Türkiye'nin kamikaze İHA'sı Kargı
Görüş veren uzmanların da belirttiği gibi Türkiye'nin de kamikaze İHA geliştirme konusunda çalışmaları var.
Kargı İHA adı verilen projeyi halen kullanımda olan Kargu dronelarla karıştırmamak gerekiyor.
Kargu dronelar ancak kısa mesafelerde araçlara, küçük düşman topluluklarına karşı kullanılıyor.
Kargı İHA'ların ise İsrail ve İran tarafından şu an kullanılan sistemlere rakip olması bekleniyor.
Kargı İHA'ya dair bir haber 8 Eylül 2022 tarihinde savunma sanayisi üzerinde haberler yapan Defence Turkey sitesinde çıktı.
Haberde Lentatek tarafından geliştirilen ve RF arayıcı başlıklı konfigürasyonuyla ilk kez EFES 2022’de tanıtılan Kargı kamikaze İHA'nın EO/IR görüntüleme sistemi kullanan konfigürasyonunun ilk kez Azerbaycan'da düzenlenen ADEX 2022'de sergilendiği kaydedildi.
Harop'la benzer özelliklere sahip
İsrail yapımı Harop ile benzer işlevleri olacak sistemin ilk başarılı uçuşunu 2018 yılında gerçekleştirdiği kaydedildi.
LENTATEK öncülüğünde başlatılan projenin ASELSAN, TÜBİTAK SAGE ve TEI iş birliği ile yürütüldüğü ve yakın zamanda seri üretim aşamasına geçilmesinin planlandı.
Kargı'nın görevi de tıpkı Harop gibi düşman hava sahasının üzerinde gezerek hava savunma radarlarını etkisiz hale getirmeye çalışmak.
© The Independentturkish
