Biden'dan Ukrayna'nın NATO üyeliğinin önünü açacak plana yeşil ışık

Konunun temmuzdaki NATO zirvesinde gündeme gelmesi bekleniyor

Ukrayna, NATO üyeliği için 2008'de resmi başvuru yapmıştı (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden'ın, Ukrayna'nın NATO üyeliğinin önündeki engellerden biri olan "Üyelik Eylem Planı" (MAP) isimli düzenlemeyi kaldırmaya yeşil ışık yaktığı belirtildi.

Politico'nun iki ABD'li yetkiliye dayandırdığı haberine göre Biden, Ukrayna'nın ittifaka dahil olabilmesi için MAP'ın kaldırılmasına sıcak bakıyor.

MAP, NATO'ya dahil olmak isteyen aday ülkenin ittifakın tavsiye ve yardımıyla yapacağı bir dizi askeri ve demokratik reformu kapsıyor. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Bu planın kaldırılması, ittifak içinde oybirliği sağlandığı takdirde Ukrayna'nın gerekli reformları yapmadan ittifaka dahil olması anlamına gelecek.

Biden'ın bu hafta NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'le Washington'da gerçekleştirdiği görüşmede konuyu gündeme getirdiği ve müttefiklerin desteklemesi durumunda böyle bir fikre açık olduğunu söylediği belirtildi.

MAP'ın kaldırılması planının temmuza Litvanya'da düzenlenecek NATO zirvesinde gündeme gelmesi bekleniyor.

Politico'ya konuşan üst düzey bir yetkili, "Bu uzlaşmacı yaklaşım üzerinde fikir birliği sağlanıp sağlanamayacağını anlamak için NATO müttefiklerimizle temas halindeyiz. NATO'nun Ukrayna'nın transatlantik entegrasyonuna bağlılığını destekleyecek ortak bir zemin bulma arayışındayız" ifadelerini kullandı.

ABD'li yetkili planın ilerlemesi için müttefiklerden destek görmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

Stoltenberg geçen hafta sinyali vermişti

Bu hafta USA Today'e konuşan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna'nın er ya da geç ittifaka üye olacağı mesajının verilmediği bir zirve düzenlemenin manasız olacağını söylemişti.

2009-2013'te ABD'nin NATO Daimi Büyükelçisi olarak görev yapan Ivo Daalder, üyelik için MAP şartının kaldırılmasının önemli bir adım olacağını belirtti.

Daalder, "Üyelik sürecini çok daha hızlı bir şekilde geçebileceğiniz anlamına geliyor. Bu karar Ukraynalılara yaklaştıklarını söylüyor" diye konuştu.

Ancak MAP kaldırılsa bile Ukrayna'nın NATO'ya üyelik süreci yıllar sürebilir. Örneğin ittifaka 2020'de dahil olan Kuzey Makedonya, Üyelik Eylem Planı'nı uygulamaya 1999'da başlamıştı.

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Ukrayna hükümetinden bir danışman, NATO'nun doğu kanadındaki bazı ülkelerin Ukrayna'nın hızlı bir şekilde ittifaka dahil olmasını desteklediğini belirtirken, Ukrayna ordusunun hızlı bir şekilde NATO standartlarında modernize edildiğini ve bazı demokratik reformların da arka planda yapıldığını söyledi.

NATO'nun son üyesi olan Finlandiya'nın üyelik sürecinde de MAP uygulanmamıştı. Üyelik için Türkiye ve Macaristan'ın onayını bekleyen İsveç'e de benzer bir muafiyet tanınmıştı.

ABD'nin Ukrayna yönelik planı Kiev'e üyelik için bir davet ya da takvim sunulmasından daha çok üyeliğin önündeki engellerden birinin kaldırılması anlamına geliyor.

Başta Almanya ve Fransa olmak üzere bazı NATO üyesi ülkelerin Ukrayna'nın olası üyeliğinin Rusya'yla gerilimi artırma ve NATO'yu savaşın içine çekme ihtimalinden dolayı endişeli oldukları biliniyor.

Bu nedenle Ukrayna'nın Rusya'yla savaşı sona ermeden NATO üyesi olmasına küçük bir ihtimal olarak bakılıyor.


Independent Türkçe, Politico, Washington Post

DAHA FAZLA HABER OKU