Ukrayna'nın Herson kentinde yurttaşların kurduğu casus ağı, Moskova'nın planlarını boşa çıkardı. Halk kendi çabalarıyla ve Ukrayna güvenlik güçlerinin rehberliğinde kentteki Rus askerlerine zor günler yaşattı. Casus ağı, Ukrayna ordusunun bölgeyi geri almasında da büyük rol oynadı.
The New York Times (NYT), martta Rusya kontrolüne geçen ve kasımda geri alınan kentin sakinleriyle ve Ukraynalı yetkililerle görüşüp casus ağını anlattı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Haberde sayıları 20'yi aşan casuslar arasında yaşlı kişilerin, öğrencilerin, tamircilerin ve zengin bir çiftin olduğu yazıldı.
Valentin Dmitroviç Yermolenko, 24 Şubat'ta başlayan Rusya istilasının ardından Bölgesel Savunma Kuvvetleri'ne torunuyla katıldı. Ancak yerel halk, Ukrayna ordusunun stratejik bir kararla bölgeden çekilmesiyle tek başına kaldı.
Bölgesel Savunma Kuvvetleri ellerindeki eski ve az sayıdaki silahla Rus ordusuna karşı mücadele etmeye başladı. Ancak istiladan birkaç gün sonra bir Rus birliğine düzenlenen pusuda 18 Ukraynalının ölmesinin ardından Herson'daki direnişçiler taktik değişti.
Bölgesel Savunma Kuvvetleri üyeleri ve diğer siviller, kentteki Rus birlikleri hakkında casusluk yapmaya başladı. Ukrayna güvenlik güçleri de Telegram gibi mesajlaşma uygulamalarında özel gruplar kurarak bilgi paylaşımını teşvik etti.
It was like something out of a spy movie: A grass-roots resistance movement in Kherson, Ukraine, spied on, undermined and even hunted down Russian soldiers. Now that Vladimir Putin’s forces are gone, people feel free to talk — and to brag a little. https://t.co/XnK6ame94a
— The New York Times (@nytimes) December 26, 2022
Yermolenko ve torunu da casusluk için gönüllü oldu. 64 yaşındaki adam, uzun süredir yaşadığı bölgede herkesi tanıyordu.
Yermolenko, her gün kentten geçen Rus birliklerinin kaç kişi olduğu ve nereye gittiğine dair ilgili çok sayıda video, ses kaydı ve mesaj aldıklarını söyledi. Eşi Olena Yermolenko ise "Her yerde elimiz vardı" dedi.
Öte yandan Rusya ordusu casusluk yapan sivilleri arıyordu. Haberde, pek çok kişinin darbedildiği belirtildi.
"Ülkemi bu kadar sevdiğimi bilmiyordum"
Valentin Dmitroviç Yermolenko ilerleyen zamanlarda, yatlarını tamir etmeye çalışan ve Herson'da mahsur kalan Oksana ve Dmitro Yevminov'la tanıştı.
Yermolenko ve Yevminov nehir kenarında vakit geçiriyormuş gibi davranıp Rus devriyelerini gözetliyorlardı. Yevminovların yatında silah ve el bombaları saklandı.
Dmitro Yevminov şöyle konuştu:
Ne yaptığımızı hiç sorgulamadım. Ülkemi bu kadar sevdiğimi bilmiyordum.
Ukraynalı yetkilikler birkaç hafta içinde casus ağından daha fazla talepte bulunmaya başladı.
Silahlarla ilgili şifreli mesajlar geldiğini belirten Yermolenko görevinin tüfek, mermi ve el bombası nakliyesi olduğunu söyledi.
Casus ağı mühimmatı sivilden sivile göndererek Ukrayna güvenlik güçlerine ulaştırmayı başalardı.
Kentin dışında olan ancak casus ağının faaliyetlerini koordine edilmesini sağlayan Herson Bölge Konseyi Başkanı Oleksandr Samoylenko oluşumu şöyle anlattı:
Sistem bir zincirin halkaları gibi inşa edildi. Sıradaki bağlantıyı kimse bilmiyordu. Bu yüzden birinin yakalanması tüm operasyon tehlikeye atmıyordu.
Samoylenko gerçek zamanlı veri akışı yapmaları sayesinde kuvvetlerinin eylül ortasında Ukraynalı işbirlikçilerin toplantısının ve bundan birkaç hafta sonra Rus istihbarat görevlilerinin kaldığı otelin Ukrayna güçlerince bombaladığını açıkladı:
Kurtuluşun bu kadar çabuk gerçekleşmesinin tek sebebi bölge sakinleri.
Bu gelişmelerin ardından Ukrayna, 11 Kasım'da Herson'a girdi.
Independent Türkçe, The New York Times, RFI
Derleyen: Uğurcan Yıldız
