Gökkuşağına benzeyen "hale etkisi"nin belirtileri ilk kez bir ötegezegende tespit edildi. 

Daha önce Dünya dışında sadece Venüs'te görülen hale etkisi, renkli ve eşmerkezli ışık halkalarının gökkuşağına benzer şekilde dizilmesini ifade ediyor. Bu durum, gezegenin etrafında döndüğü yıldızdan gelen ışığın, tamamen homojen bir maddeden oluşan bulutlar tarafından yansıtılmasıyla ortaya çıkıyor.

Araştırmacılar bu etkinin gerçekleştiğine dair sinyali, Dünya'dan 637 ışık yılı uzaktaki gaz devi WASP-76b'den aldı. 2013'te keşfedilen bu ötegezegen, Jüpiter'in yaklaşık 1,8 katı büyüklüğünde fakat onun yüzde 92'si kadar kütlesi var. 

Gezegenin her zaman yıldızına dönük olan gündüz tarafı 2 bin 400 santigrat dereceye ulaşan sıcaklıklara sahne oluyor. Bu sıcaklıkta demir buharlaştıktan sonra güçlü ve hızlı rüzgarlarla gezegenin daha soğuk olan gece tarafına taşınıyor ve burada damlacıklar halinde yoğunlaşmasıyla demir yağmuru yağıyor.

Avrupa Uzay Ajansı'nın Ötegezegen Tanımlama Uydusu (Characterizing Exoplanet Satellite / CHEOPS) tarafından yapılan bu gözlem doğrulandığı takdirde bu olgu Güneş Sistemi dışında ilk kez tespit edilmiş olacak. 2019'da görevine başlayan CHEOPS üç yıllık bir süre zarfında WASP-76b'yi 23 kez gözlemledi.

Astronomy & Astrophysics adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmanın yazarlarından Olivier Demangeon ''Güneş sistemimiz dışında hiç hale gözlemlenmemesinin nedeni, bu olgunun çok özel koşullara ihtiyaç duyması" diyor. 

Her şeyden önce atmosferik parçacıklar neredeyse mükemmel bir şekilde küresel, tamamen homojen ve uzun süre boyunca gözlemlenebilecek kadar kararlı olmalı. Bu damlacıklar gezegenin ev sahibi yıldızı tarafından doğrudan aydınlatılmalı ve gözlemci (bu durumda CHEOPS) doğru konumda olmalı.

Hale etkisinin doğrulanması, mükemmel derecede küresel damlacıklardan meydana gelen bulutların en az üç yıldır var olduğunu veya kendilerini yenilediğini kanıtlar. Bu tür bulutların varlığını o kadar uzun süre devam ettirebilmeleri için atmosfer sıcaklığının da sabitliğini koruması gerekiyor.

Independent Türkçe, Space.com, EurekAlert, Astronomy & Astrophysics