Yüzyıllar boyunca doğa bilimciler, denizyıldızlarının başının nerede olduğuna dair kafa yordu.
Zira denizyıldızları, 5 özdeş koldan oluşuyor ve hareket esnasında bu kollardan herhangi biri liderliği ele geçirebiliyor.
Olağandışı vücutları pek çok uzmanın denizyıldızlarının bir kafaya sahip olmadığı, diğer bir deyişle bu deniz canlılarının sadece vücuttan oluştuğunu öne sürmesine neden oldu.
Ancak saygın bilimsel dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, denizyıldızlarının aslında sadece kafadan oluştuğunu öne sürüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Kaliforniya ve Stanford üniversitelerinden araştırmacıların da aralarında yer aldığı ABD'li bilim insanları, yüksek teknolojili moleküler ve genomik yöntemler kullanarak denizyıldızlarını inceledi.
Ekip, yavru denizyıldızlarının hemen her yerinde kafa gelişimiyle ilişkili gen imzaları tespit ederken, bir hayvanın gövde ve kuyruk bölümlerini kodlayan gen ifadelerinin büyük ölçüde eksik olduğunu gördü.
Bulgular, denizyıldızlarının evrimsel süreç içerisinde vücutlarını kaybedip yalnızca kafa haline geldiklerini düşündürüyor.
Çalışmanın başyazarı Laurent Formery, "Denizyıldızının gövdesi tamamen eksikmiş gibi. Bunlar en iyi şekilde deniz tabanında sürünen kafalar diye tanımlanabilir" dedi:
Bilim insanlarının denizyıldızları hakkında varsaydığı şey kesinlikle bu değildi.
Makalenin ortak yazarı Christopher Lowe, araştırmada uyguladıkları yöntemi açıklarken, "Bir hayvanın derisini soyarsanız ve kafayla kuyruğun tanımlanmasında rol oynayan genlere bakarsanız, tüm hayvan gruplarında bu vücut bölgelerini aynı genlerin kodladığını görürsünüz" ifadelerini kullandı:
Dolayısıyla biz de anatomiyi göz ardı ettik ve şunları sorduk: Bütün bu tuhaf anatominin altında gizli bir moleküler eksen var mı? Varsa denizyıldızının beşli vücut yapısını oluşturmasındaki rolü nedir?
Araştırma ekibi, denizyıldızlarının gelişip büyürken genlerin nerede ifade edildiğini belirlemek için bir üç boyutlu harita oluşturdu. Sonunda, denizyıldızının derisini ve sinir sistemini içeren ektoderminin gelişimini kontrol eden genleri belirlemeyi başardı.
Daha önceki araştırmalarda bir tür gövdeye sahip gibi görünen denizyıldızı atalarına ait tuhaf fosiller bulunmuştu. Yeni araştırma bu fosillerin de aslında evrimsel açıdan çok daha anlamlı olduğunu gösterebilir.
Denizyıldızları; deniz kestanelerini, kum dolarlarını ve deniz hıyarlarını içeren "derisi dikenliler" adlı bir canlı grubuna ait.
Bu sıradışı hayvanlar, tipik olarak, sol ve sağ tarafları simetrik olan, 5 eşit bölüm halinde düzenlenmiş benzersiz bir vücut yapısına sahip.
Dünya üzerinde tropikal bölgelerden soğuk kutup sularına kadar 1500 denizyıldızı türü olduğu düşünülüyor. Bunlar genelde 6 bin metre derinliğe kadar inebiliyor.
Independent Türkçe, Phys.org, CNN International
Derleyen: Çağla Üren
