Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Türkiye, BAE Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı bir araya getiren 5 zirve ve toplantıyla kapsamlı dostluk ve ortaklık ilişkilerini güçlendirdiler.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bugün BAE’ye yaptığı ziyaret, iki yıl içindeki altıncı zirveyi teşkil ediyor.
Önceki 5 zirvenin ilki 2021 kasımında, ikincisi 2022 şubatında üçüncüsü 2023 martında, dördüncüsü ve beşincisi 2023 haziranında gerçekleşti.
BAE Devlet Başkanı Al Nahyan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, kapsamlı kalkınma sürecini ilerletme, refahı sağlayacak fırsatları artırma ve genel olarak bölge ve halkaları için barışı ve istikrarı sağlama üzerindeki büyük etkisi açısından kapsamlı ortaklığı güçlendirmenin önemini vurguladılar.
BAE’nin diğer ülkelerle olan ortaklıklarını güçlendirme, çeşitli dost ve kardeş ülkelerle ilişkilerini genişletme ve her alanda iş birliği köprülerini güçlendirme stratejisinde Türkiye ile ilişkiler büyük önem taşıyor.
Anlaşmalar
Türkiye ve BAE, ekonomik, güvenlik, çevre, teknoloji ve diğer alanlarda ikili iş birliğini geliştirmek için onlarca stratejik anlaşma ve mutabakat muhtırası imzaladı. İki ülke arasında 24 Kasım 2021 tarihinde çok sayıda anlaşma ve mutabakat muhtırası kayda geçirildi.
İmzalanan anlaşmalar ve mutabakatlar arasında, BAE’deki Mali İstihbarat Birimi (FIU) ile Türkiye’deki Mali Suçlar Soruşturma Kurulu (MASAK) arasında imzalanan mutabakat muhtırası, Abu Dabi Liman Şirketi ile Türkiye Varlık Fonu (TVF) arasında imzalanan mutabakat muhtırası, Abu Dabi Kalkınma Holdingi’nin (ADQ) yatırım sermayesi fonuna ilişkin bir mutabakat muhtırası, ADQ ile TVF arasında imzalanan mutabakat muhtırası, Abu Dabi Holding Şirketi ile Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi arasındaki mutabakat muhtırası Abu Dabi Menkul Kıymetler Borsası ile Borsa İstanbul arasındaki mutabakat muhtırası, BAE Merkez Bankası ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) arasında bankacılık alanında bilgi alışverişine yönelik mutabakat muhtırası, BAE ile Türkiye arasında gümrük konularında karşılıklı idari iş birliği anlaşması ve enerji alanında iş birliği için mutabakat muhtırası ve çevre alanında iş birliği için imzalanan mutabakat muhtırası yer alıyor.
Türkiye ve BAE, 14 Şubat 2022 tarihinde yatırım, sağlık ve tarımın yanı sıra ulaşım, endüstriler, ileri teknolojiler ve iklim eyleminin yanı sıra kültür, gençlik ve diğer alanlarda olmak üzere aralarındaki iş birliğini güçlendirmeyi ve ortaklıkları genişletmeyi amaçlayan 13 anlaşma, mutabakat muhtırası ve protokol imzaladılar.
Ekonomik iş birliği
BAE ile Türkiye arasındaki güçlü ekonomik ilişkilerin köklü olması ve yıllar içinde gelişmeye ve büyümeye devam etmesi nedeniyle ekonomi, iki ülke arasında artan iş birliğinin en önemli sac ayaklarından biridir.
Türkiye ve BAE, 1984 yılında ekonomik ve teknik iş birliğine ilişkin bir anlaşma imzaladılar. Bunu iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari iş birliğini güçlendiren çeşitli anlaşmalar izledi. Geçtiğimiz mart ayında ise iki ülke arasında petrol dışı ticaretin beş yıl içinde yıllık 40 milyar dolara ulaşmasına katkıda bulunması beklenen Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması imzalandı. Anlaşma, ayrıca 2031 yılına kadar 25 bin yeni iş fırsatı yaratacak ve BAE'nin Türkiye'ye ihracatını yüzde 21,7 oranında artıracak. BAE ile Türkiye arasındaki toplam petrol dışı ticaret hacmi 2022'de 2020’ye kıyasla yüzde 112 ve 2021’e kıyasla yüzde 40 artışla yaklaşık 19 milyar dolara ulaştı. Böylece Türkiye, BAE'nin ilk 10 ticaret ortağı arasında en hızlı büyüyen ortak haline getirdi. BAE, 2021 kasımında Türkiye'de stratejik yatırım alanlarına yönelik 10 milyar dolarlık bir yatırım fonu kurulduğunu duyurdu. Bu alanların başında enerji, sağlık, gıda ve lojistik sektörleri geliyor.
Kültürel ilişkiler
Türkiye ile BAE arasındaki kültürel ilişkiler, gücünü zengin ve ilham verici kültürel köklerden ve geleneklerden alıyor. İki taraf, bu ilişkileri geliştirmek için 2022 şubatında kültürel alanda iş birliğine ilişkin bir mutabakat muhtırası imzaladı. İki ülke son zamanlarda büyüyen bir kültürel iş birliğine tanık oldu. Türkiye'nin Abu Dabi Uluslararası Kitap Fuarı 2023'e şeref konuğu olarak katılması, Expo 2020 Dubai etkinlikleri sırasında Türkiye’nin dikkat çekici varlığı ve BAE Yayıncıları Derneği’nin geçtiğimiz ekim ayında BAE merkezli 31 yayınevinin 284 yayınıyla 7. Uluslararası İstanbul Arapça Kitap Fuarı’na katılması da bunun birer göstergesi niteliğindeydi.
Independent Türkçe
