Filistin: Savaşların ve müzakerelerin tarihi

Bahreyn'de devam eden Manama Konferansı ABD'nin başını çektiği Yüzyılın Anlaşması görüşmelerine şahit olurken, İsrail-Filistin meselesiyle ilgili geçmişte yapılan anlaşmalar bugüne ışık tutuyor

Fotoğraf: Independent Türkçe

Ortadoğu sorunu olarak da bilinen İsrail-Filistin çatışmasının kökeni 1916 tarihinde Fransa ve İngiltere arasında gizli olarak imzalanan ve Bilad-ı Şam ile Irak’ı ayıran Sykes-Picot Anlaşması’na dayanır. Bu anlaşmayla Filistin İngiltere’nin hakimiyeti altında kalıyordu.

Ertesi yıl 1917'de İngiltere, Filistin'de bir Yahudi siyasi birliğinin kurulmasını benimseyen Balfour Deklarasyonu'nu yayınladı. Aynı yıl İngiliz ordusu, Filistin ve Doğu Ürdün’de manda yönetimine başladı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

29 Kasım 1947’de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Filistin’de İngiliz mandasına son verilmesi ve bölgenin üçe bölünerek bağımsız Filistin ve İsrail devletlerinin kurulması diğer bölge olan Kudüs ve Beytüllahim şehirlerinde uluslararası gözlemcilerin elinde bulunmasına karar verdi. 15 Mayıs 1948’de ise Filistin topraklarında İsrail devletinin kurulduğu ilan edildi.

Haziran 1967 savaşından bu yana, Arap dünyası ve İsrail arasında Filistin davasını çözmeyen çatışmalar, savaşlar ve barış görüşmeleri yapıldı.

BM tarafından kabul edilen en önemli barış planı, Haziran 1967 savaşından sonra geldi; 22 Kasım 1967 tarihli 242 sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararı, "barış için toprak" ilkesini sağladı.

-Ekim 1973 savaşından sonra, 424 sayılı kararın uygulanmasını onaylayan 338 sayılı başka bir Güvenlik Konseyi Kararı yayınlandı.

-Kasım 1977'de Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat Kudüs'e tarihi bir ziyarette bulundu.

-1979'da Başkan Sedat ile İsrail Başbakanı Menahem Begin arasında Camp David anlaşması imzalandı.

-1991 yılında Mısır ve İsrail arasındaki anlaşmayı teşvik etmek amacıyla Amerika ve Sovyetler Birliği gözetiminde Madrid’de bir anlaşma imzalandı.

-13 Eylül 1993'te İsrailliler ile Filistinliler arasındaki doğrudan müzakerelerin ardından Oslo Anlaşması yapıldı. ABD Başkanı Bill Clinton’ın huzurunda Filistinli lider Yaser Arafat İsrail Başbakanı İzak Rabin ile el sıkıştı.

-Oslo Anlaşması, İsrail kuvvetlerinin Batı Şeria ve Gazze'den aşamalı olarak çekilmesini ve "Geçici Filistin Yönetiminin" beş yıllık bir geçiş döneminin, 242 ve 338 sayılı karara dayanarak kalıcı bir çözümle sonuçlanmasını öngörmüştür.

-Bir yandan Filistin sorununu çözmeye çalışan bir yandan da Filistin Öz Yönetimi kurmaya çalışan görüşmeler arasında 1995 Taba, 1998’de River Vadisi, 1999’da Şerm eş- Şeyh ve 2000’de Camp David anlaşmaları yapıldı.

-Mart 2002’de, İsrail’in 1967 sınırlarına çekilmesi, Batı Şeria’da ve Gazze Şeridinde Filistin devletinin kurulması ve “adil bir çözüm” oluşturulmasına karşılık İsrail’in varlığının tanınmasını içeren Beyrut’ta, Suudi barış planı veya Arap barış planı açıklandı.

-Haziran 2002'de Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler'i içeren Dörtlü, barış için yol haritasını açıkladı.

-2007'de ABD Başkanı George W. Bush, Filistinliler ve İsrailliler arasındaki barış sürecini sürdürme girişiminde bulundu,

-2 Eylül 2011'de ABD Başkanı Barack Obama, Beyaz Saray'da Mahmud Abbas ile İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu arasında doğrudan görüşme çağrısında bulundu.

-19 Temmuz 2012'de ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Filistinliler ile İsrail arasındaki nihai statü müzakerelerine devam etmek için bir anlaşma yaptığını açıkladı.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'tan Independent Türkçe için çeviren: Hülya Şekerci

DAHA FAZLA HABER OKU