Irak’ta Paskalya: Bazı Hristiyanlar IŞİD sonrası evlerine tereddüt içinde dönerken, pek çoğu uzakta kalmayı tercih ediyor

Terk ettikleri bölgelere geri gelen binlerce kişi sokaklarda kutlama yapıyor ancak kuzeyde durum karışık

Musul Başpiskoposu Petros Mouche, Karakuş'ta zarar gören kilisede incelemeler yaparken

Kuzey Irak’ın Karakuş kenti 2 yılı aşkın bir süre önce harabeye döndü. Bölgedeki kiliseler, iş yerleri, evler ve çiftlikler IŞİD’in işgali sırasında büyük ölçüde yerle bir oldu. 

Tarihi şehrin yaklaşık 50 bin Hristiyan sakini, 2014’te Irak’ın kuzeyindeki alanları ele geçiren terör grubunun saldırısından kaçtı. Birçoğu evlerini bir daha göremeyeceklerinden korkuyordu.

Bugünlerde bu sayının yarıya yakını evlerine döndü. Binlerce kişi geçen haftasonu Paskalya’dan önceki kutsal pazar gününü anmak için sokaklara döküldü. Daha fazlasıysa bu kez Paskalya için sokaklarda olacak. 

Ancak Kuzey Irak’taki Hristiyanlar için tablo o kadar da ümit verici değil. İşsizlik oranı yüksek. Güvenlikle ilgili kaygılar ve altyapı eksikliği birçoğunun dönüşünü engelliyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Irak’taki dini azınlıkları destekleyen Fransız kuruluşu Irak Kardeşliği Derneği’nin Başkanı Faraj Benoit Camurat, “Sakinlerini geri getirme açısından Karakuş, en başarılı şehirlerden biri. Bununla birlikte genel olarak büyük tezatların yaşandığı bir durum söz konusu. Bir yanda Karakuş gibi neredeyse her şeyin normal göründüğü şehirler var. Bir de her şeyin çok da iyi olmadığı yerler” dedi.

 

 

Irak’ın en büyük Hristiyan kenti Karakuş’ta Hristiyanlığın izleri, Süryanilerin yeni dini benimseyip manastır ve kiliseler inşa etmeye başladığı 4. yüzyıla kadar uzanıyor. Burası IŞİD gelmeden önce nispeten refah içinde bir yerdi. Halk, tarıma elverişli arazileri ve 20 mil (32 kilometre) ötede yer alan ülkenin büyük şehirlerinden Musul’la yapılan ticaret sayesinde geçimlerini sağlıyordu. 

2014’te Musul’u ele geçirince civarda yer alan kasaba ve köylerdeki Hristiyanlara ürpertici bir uyarı gönderen IŞİD, halkın inançlarını değiştirmez ve özel bir vergi ödemezse “kılıçla tanışacağını” duyurdu. 
Grup, diğer azınlıklara karşı adam öldürme ve şiddet operasyonları yürütürken, Ezidiler ve Şiiler de bu konuda çok acı çekti.

 

isid hristiyan reuters.jpg
IŞİD'den kurtarılan bir kilisede Hristiyanlar pazar ayini yaparken / Fotoğraf: Reuters

 

IŞİD’in ilerleyişinden korkan bölgedeki 100 binden fazla Hristiyan evlerini terk etti. Birçoğu, Kuzey Irak'ta yerlerinden edilmiş kişiler için kurulan kamplarda yaşamaya devam ediyor. 

Ninova Kalkındırma Komitesi’ne göre, 2017-2018 arasında 37 bin civarında Hristiyan Ninova ovasındaki evlerine döndü. Fakat 10 binlercesi hala sığınmacı kamplarında hayatlarını sürdürüyor.

Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü’nün (IOM) Irak’ta yerlerinden edilmiş azınlıklara yönelik son dönemdeki anketine göre, Hristiyanlar büyük olasılıkla yurtlarına dönmeyeceklerini belirtirken katılımcıların sadece yüzde 22’si evlerine geri gidebileceklerini söyledi. 

IOM’un çalışmasına göre, yurtdışına yerleşmeyi planlayanların oranıysa yüzde 42. Bu rakamlarla kıyaslandığında Karakuş’a 25 bin kişinin dönmesi bir çeşit başarı hikayesi sayılabilir.

Dönüş yapan insanların sayısındaki önemli artışa bakıldığında bölgedeki hizmetlerin ve altyapının yeniden çalışmaya başladığını belirten Camurat, “İnsanlar yerlerinden edildiklerinde bile Karakuş’un eğitim sisteminin işlemeye devam etmesi önemli bir kazanımdı. Eğitim kurumlarının hepsi ayakta kaldığı için okullar çok kısa sürede normal işleyişine döndü” şeklinde konuştu.

Geçen hafta yapılan Paskalya öncesi pazar gününü anma kutlamaları şehrin kurtarılmasından bu yana en geniş katılımlı etkinlik oldu. Bu insanlar, evlerine dönmüş birçok kişinin acılarını da içlerinde taşıyordu.

Independent’a konuşan 24 yaşındaki Fadi Banno şunları söyledi:

“Şehrimden çok sayıda insanın birlikte yürüyerek ilahiler söylediğini görmek, bizim hala burada olduğumuzun sağlam bir delilidir. Irak’taki Hristiyanlar ölmedi ve asla ölmeyecek. IŞİD yüzünden başımıza gelenlerden sonra bu etkinlikleri yeniden görebilmek bana büyük keyif veriyor.”

Ne var ki 2 bin yıldır Hristiyan topluluğuna ev sahipliği yapan Ninova ovasındaki diğer şehirler Karakuş kadar hızlı toparlanamadı. 

Associated Press’e göre, Karakuş’un 10 mil (16 kilometre) ötesinde bulunan Bartella’da 3 bin 800 Hristiyan ailenin 3’te birinden azı evlerine geri geldi. Birçoğu, bugünlerde ilçedeki güvenliği kontrol eden Şii milislerin tacizinden şikayetçi.  

İsmini vermek istemeyen bir kişi, The Independent’a yaptığı açıklamada, “Burada iş yok. Evlerin çoğu hala yıkık vaziyette” dedi. 

 

 

Irak’taki Hristiyan toplumu daha önce de istikrarsızlık dönemlerinden geçti. Son 20 yılda ülkedeki Hristiyan nüfus hızla azaldı. Bu süreç, ABD’nin 2003’teki işgaliyle başladı. O zamanlar ülkede tahminen 1,4 milyon Hristiyan yaşıyordu. Bugünse bu rakamın 300 binden biraz az olduğu düşünülüyor.

Irak’ın istilası ve işgali, İslamcı militan dalgasını harekete geçirdi. Bu yüzden Musul yakınlarında çok sayıda Hristiyan evlerinden kaçtı. Birçoğu ülkelerini terk ederek ABD ve Avrupa’ya gitti. Yurt dışına gidiş bugün de sürüyor.

Hristiyanlara yapılan zulmün takipçisi olan Open Doors isimli kuruluş, konuyla ilgili açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“IŞİD’in bölgesel yenilgisi ülke genelindeki zulüm seviyesini düşürdü. Bununla birlikte, aşırılık yanlısı grupların tehditleri, Hristiyanları hedef alan eziyetler karşısında kendilerini güvende hissetmeyen insanların dönüşünü zorlaştırıyor.”

Hristiyanları etkileyen sorunlar kesinlikle bu azınlığın yaşadıklarıyla sınırlı değil. IOM’ye göre, IŞİD’in saldırısı başladıktan 5 yıl sonra Irak genelinde yerlerinden edilmiş 1,8 milyon insanın durumunda bir değişiklik yok.

IOM şubattaki açıklamasında, “Bu insanların birçoğu belirsizlik içinde yaşıyor. Genellikle kayıt dışı işlerde çalışıyor, geniş aileleriyle küçük evlere doluşuyorlar. Aile üyelerinin para sağlamasına veya devletten gelecek maaş bel bağlamış durumdalar” ifadelerini kullandı. Açıklamada ayrıca, ekonomik fırsatlar ve hizmetlerden mahrum kalmanın, bu insanların yerlerinden uzakta yaşamayı sürdürmelerindeki temel etkenler olduğuna vurgu yapıldı. 

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU