Bölge dışına yayılan sıcak savaşlara ve bu çatışmalara bağlı uluslararası çatışmaların niteliğine rağmen Afrika, 2024 yılında dünya ülkelerinin öncelikleri arasında ilk sıralardaki yerini koruyacak. Belki de özellikle enerji ve madencilik sektörlerinde Afrika kıtasının kaynaklarını elde etme ihtiyacı artacak.

Ancak bu öncelik, Afrikalıların bu kaynakların adil getirilerini elde edememeleri ve bunun sonucunda bazı Afrika ekonomilerini iyileştirmede zorluklarla karşı karşıya kalmaları gerçeğini asla ortadan kaldırmıyor. Özellikle birçok kıta ülkesinin bölgesel ve küresel düzeyde kritik bir siyasi ve ekonomik ortamda seçim haklarına sahip olması nedeniyle, bu zorluklar, iç veya dış silahlı çatışmaların yansımaları ve siyasi istikrarsızlık durumu ile ilgili.

En hızlı büyüyen

Olumlu tarafı, küresel ekonomik tahminler, özellikle Doğu ve Güney Afrika bölgelerinde, kıtadaki yaklaşık beş ülkenin en hızlı büyüyen ekonomilere sahip olacağını gösteriyor.

Afrika'nın önemini korumasıyla ilgili en önemli göstergelerden biri, küresel enerji tedariki için önemli olan fosil yakıtlar ve küresel ekonomiler için önemli olan bazı imalat faaliyetlerini yerelleştirmede etkili olan yenilenebilir enerji sektörlerine yapılan büyük ölçekli küresel yatırımlardır. Bu yatırımlar, yerel ekonomiler üzerinde de olumlu bir etkiye sahiptir.

Küresel yatırım aynı zamanda bu dönemde madenler ve tarım ürünleri sektörlerinin yanı sıra teknoloji ve dijital dönüşüm endüstrilerini etkileyen metaller ve kaynaklara yapılan yatırımlara da odaklanıyor.

Altyapı

Afrika kıtasında, Afrika Serbest Ticaret Bölgesi'nde veya Doğu ve Güneydoğu Afrika Ortak Pazarı (COMESA), Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) ve Doğu Afrika Topluluğu gibi bölgesel alt kuruluşlarda olsun, bölgesel işbirliğinin yönelimleri, Afrika içi ticaretin temel bir başlangıç noktası olarak ulaşım altyapısına yatırımı destekliyor. Afrika kıtasındaki bazı ana pazarlarda, nakliye ve lojistik endüstrilerine yerel talebin artması bekleniyor.

Bu verilere göre, 2024 yılında Afrika'daki çoğu ülkenin ekonomisinin nispeten olumlu bir büyüme oranı kaydetmesi bekleniyor. Bu oran, 2023 yılına göre yüzde 1'den az bir artışla yüzde 3,2 olabilir. Ancak, Sudan veya Mali gibi silahlı iç çatışmalar yaşayan ülkeler veya yerel ekonomik nedenlerle küçülen ekonomiye sahip Gine-Bissau gibi ülkeler için bu büyüme oranı sağlanamayabilir.

Bu bağlamda, Doğu Afrika bölgesi, özellikle Kenya, Uganda, Ruanda, Tanzanya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde turizm ve hizmet sektörlerine dayanan ülkelerin ekonomileri için umut verici fırsatlara sahiptir. Bu sektörler, bu ülkelerin ekonomilerini 21. yüzyılın ikinci on yılının başından beri desteklemektedir.

Baskı yapan faktör

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Doğu Afrika bölgesi, özellikle Kenya, Uganda, Ruanda, Tanzanya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde turizm ve hizmet sektörlerine dayanan ülkelerin ekonomileri için umut verici fırsatlara sahiptir. Bu sektörler, bu ülkelerin ekonomilerini 2020 yılının başından beri destekliyor.

Petrol fiyatlarındaki artışın Gabon gibi ülkelerin ekonomilerini canlandırması, ithal eden Kenya ve Tanzanya gibi diğer ülkeleri ise olumsuz etkilemesi bekleniyor.

Gazze Savaşı sonucunda Kızıldeniz'deki tehditlerin ve jeopolitik değişkenlerin artması, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de kendine ait bir askeri deniz gücüne sahip olma projelerini etkileyebilir. Bu aynı zamanda Somali'nin yanı sıra Kenya ve Etiyopya'da da güvenlik tehditlerinin tırmanmasını etkileyen Somali'deki ‘Şebab el-Mücahidin’ gibi Doğu Afrika'daki bazı aşırılık yanlısı örgütlere de olumlu yansıyacaktır.

En büyük ilgi

Siyasi olarak, Afrika Sahel bölgesi, son üç yılda bölgedeki askeri darbelerden kaynaklanan küresel aktörler arasındaki jeopolitik çatışmaların doğası nedeniyle en büyük ilgiyi çekebilir. Fransa'nın Afrika'daki ana üssünden çekilmesi ışığında, bu bölgedeki temel çatışma 2024 yılında ABD ile Çin arasında olacak.

Esnek politikalar sayesinde Washington, Nijer'deki darbeye ve hem Fransa'ya hem de Batı'ya yönelik düşmanca söylemlerin artmasına rağmen, özellikle 2022 yılının Ağustos ayında Sahraaltı Afrika ülkelerine yönelik duyurusu yapılan Amerikan stratejisinin ardından diğer ülkelerde genişletilebilecek iki askeri üs aracılığıyla askeri odak noktalarını korumayı başardı. Aynı şekilde Washington liderliğindeki Batı, bu nedenle Bonogo ailesine karşı askeri darbeyle karşı karşıya kalan Gabon'da Çin'in askeri üs kurma projesini askıya alabildi.

2024 yılında, Sahra Altı Afrika'daki ülkelere komşu olan Gine Körfezi bölgesinde, Fransa'nın yerini alacak şekilde Avrupa Birliği'nin askeri varlığı olması bekleniyor. Bu, Fildişi Sahili ve Benin gibi ülkelerden gelen talepler üzerine, geçen Ağustos ayında Avrupa Birliği'nin bir toplantısında kabul edildi. Avrupa Birliği'nin vizyonlarına göre bu girişim, Fildişi Sahili, Gana, Togo ve Benin'in, Nijer, Mali ve Burkina Faso'dan etkilenen bu kuzey ülkelerinin bölgelerindeki güvensizlik gibi terör sorunlarıyla mücadelede desteklenmesine katkıda bulunacak.

Buna göre Avrupa Birliği, Benin Silahlı Kuvvetlerine (11,75 milyon euro) ve Gana Silahlı Kuvvetlerine (8,25 milyon euro) destek sağlayacak bir bütçeyi onayladı. Bu yeni misyona atanan dört görev, Mali'deki dört ana hedefe odaklanan önceki bir misyon olan ‘Takoba’ya (EUCAP) dayanıyor. Söz konusu görevleri şöyle sıralamak mümkün: Yerel güvenlik güçlerinin eğitilmesi, yeteneklerinin geliştirilmesi ve tavsiyelerde bulunulması, terörle mücadelede operasyonel hazırlığa yardımcı olunması, teknik destek sağlanması, yerel güvenlik sektörlerinde güven artırıcı tedbirlerin güçlendirilmesi.

En karmaşık dosyalar

Seçimleri önümüzdeki Aralık ayına ertelenen Çad ve Güney Sudan gibi siyasi durumları istikrarsız olan ülkelerde kıta birden fazla seçim hakkıyla karşı karşıya olduğundan, 2024 yılında Afrika'nın en karmaşık sorunlarından biri siyasi istikrar olabilir.

Gana, kötüleşen yaşam standartları, sınırlı iş fırsatları ve zayıf kamu hizmetleri baskısı altında mevcut rejimin muhalefetteki Demokratik Kongre Partisi lehine değiştirilebileceği birkaç ülkeden biri olabilir.

Öte yandan, çoğu Afrika yönetim sistemi, otoriter yönetimlerin doğası, muhalif seçkinlerin bazen yetersizliği veya bölgesel istikrarla ilgili zorlukların varlığı nedeniyle devam etme eğilimindedir. Buna göre, aralarında Tunus, Cezayir, Mozambik ve Ruanda’nın da bulunduğu Afrika'da birçok yönetim sistemi devam edecek.

Ancak Güney Afrika'da şu anki iktidar partisi, Ramaphosa liderliğindeki Ulusal Kongre, bazı küçük partilerle sınırlı yeni ittifaklar kurmaya başvurabilir. Tunus'ta ise mevcut Cumhurbaşkanı Kays Said'in 2024'te dikkatlice yönetilen bir cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanması bekleniyor, bu da daha fazla sivil kargaşaya yol açacak.

Genel olarak Afrika, yeni yılda da her zamanki gibi dünya için altın fırsatlar kıtası olmaya devam ederken, halkının büyük bir kesimi için de silahlı çatışmalar, çevre ve iklim değişkenleri nedeniyle kaçırılan fırsatlar kıtası olma özelliğini koruyor Bunun yanı sıra, kıtanın kuzeyinde yer alan ve siyasi sistemleri orta ölçekli ekonomilere sahip ve tarihi kültürel farklılıklara dayalı bir ulusal birleşme durumu içinde olan bir dizi Afrika ülkesi için sınırlı fırsatlar da söz konusu.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

 

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın