Birleşik Krallık (BK) bir milyon kadar Müslüman Uygur'un tutulduğu toplama kamplarına Birleşmiş Milletler (BM) gözlemcilerinin “derhal ve serbest erişimini” sağlaması için Çin’e çağrıda bulundu.

BK’nin çağrısı, Sincan’daki Uygurların ve diğer etnik azınlıkların ailelerinden nasıl koparıldığını ve kamplarda beyin yıkamaya maruz kaldığını gösteren Komünist Parti belgelerinin sızdırılmasının ardından geldi.

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’na (ICIJ) sızdırılan resmi belgeler ayrıca, kitlesel çapta dijital gözetleme programıyla şüphelilerin -genellikle bir suç işlemeden önce- nasıl belirlendiğini gösteriyor.

Bu kişiler daha sonra, Sincan’daki en üst düzey güvenlik şefinden gelen ve firarların nasıl önleneceğini, kampların varlığına dair güvenliğin nasıl sağlanacağını ve tutukluların yaşamlarının çeşitli yönlerinin nasıl izlenip kontrol edileceğini izah eden bildiriye göre sıkı kurallar altında hapse atılıyor.

Açığa çıkan belgelere yanıt olarak BK Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, “Sincan’daki insan hakları durumuna ve Çin hükümetinin baskıları artırmasına, özellikle de bir milyondan fazla Müslüman Uygur'un ve diğer etnik azınlıkların hukuksuz bir şekilde tutulmasına dair ciddi kaygılar” taşıdıklarını bildirdi.

Bakanlık sözcüsü, “Sincan’daki Müslüman Uygurların ve diğer etnik azınlıkların kültürel ve dini özgürlüklerine ilişkin gelişigüzel ve orantısız kısıtlamalara son verildiğini görmek istiyoruz (…) BK, BM gözlemcilerinin bölgeye derhal ve serbest erişimini sağlaması için Çin’e çağrıda bulunmaya devam ediyor” dedi.

BK geçen ay BM'de 22 ülkenin Çin’in Müslümanları alıkoymasını kınayan ortak bir bildiri yayımlamasına öncülük etmişti.

Bildiriyi imzalayan ülkeler arasında Avustralya, Kanada, Fransa, Almanya ve Japonya da yer almıştı.

Sızdırılan belgeler Çin hükümetinin ayrıca Sincan’da “mesleki eğitim ve öğretim merkezleri” olduğunu iddia ettiği yerlerdeki katı kuralları açığa çıkarıyor.

Belgelerde şu ifadeler yer alıyor:

Öğrenciler sabit yatak pozisyonuna, sabit sıra pozisyonuna, sabit sınıf masa sandalyesine ve beceri çalışmaları sırasında sabit yere sahip olmalıdır, bunların değişmesi kesinlikle yasaktır (...) Kalkma, öğrenci yoklaması, yıkanma, tuvalete gitme, düzenleme ve derleyip toparlama, yemek yeme, çalışma, uyuma, kapıyı kapama ve benzerleri için davranış kaidelerini ve disiplin şartlarını uygulayın.

Belgelerin, eski tutukluların ifadelerinin yanı sıra uydu görüntülerini de destekliği görülüyor.

Guardian gazetesi, Çin’in Londra Büyükelçiliği’nin söz konusu belgeleri “tamamen uydurma ve yalan haber” diye nitelendirdiğini belirtti.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer