Tarihi buluşmaya dünya basınından yorumlar: "Trump, Erdoğan’la görüşerek yine bir tirana kur yaptı"

Beyaz Saray’daki toplantının “harika ve yapıcı” geçtiğine dair elde somut kanıtlar olmadığını aktaran New York Times, ABD Başkanı'nın “çok ciddi sorun” diye nitelediği S-400 meselesinin de çözümsüz kaldığını yazdı

Suriye'deki operasyonların ardından dünyanın dikkati Beyaz Saray'da gerçekleşen Trump-Erdoğan görüşmesine çevrilmişti (AP)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la ABD Başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saray’daki görüşmesi  Batı medyasında geniş yer buldu. New York Times gazetesi Trump’ın Kongre’deki tepkilere rağmen Türkiye’ye sıcak davranmasını eleştirirken S-400 konusunun iki ülke arasında çözümsüz kaldığını vurguladı. İsrail gazetesi Haaretz’e yazan Louis Fishman ise görüşmede Erdoğan’ın “hiçbir şeyden vazgeçmeden istediğini elde ettiğini” savundu.

New York Times (NYT) gazetesinin editöryal kurulu, Trump ve Erdoğan’ın 13 Kasım’da Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği görüşme hakkındaki yazısının başlığında “Erdoğan’la görüşerek Trump, bir diğer tirana kur yaptı” ifadesini kullandı. 

ABD’nin görüşmeden ne elde ettiğinin sorgulandığı yazıda, “Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Beyaz Saray’da ağırlamaması için çok sayıda neden vardı” ifadelerine yer verildi. Türkiye’nin Suriye’de ABD’nin müttefikleri olan Kürtlere yönelik saldırısı, Rusya’dan hava savunma sistemleri alması ve Türkiye’deki gazeteci ve muhaliflere yönelik “acımasız baskısı” bu nedenler arasında sıralandı. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Trump’ın Erdoğan için kullandığı “saygı gösterilmesi gereken sert biri” sözlerine yer veren gazete, Trump’ın benzer ifadeleri Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte için kullandığını hatırlattı ve “Aslında ne kadar sert olurlarsa Trump o kadar fazla saygı gösteriyor”  dendi.

Görüşmede Erdoğan’ın Trump’ın  “Sert adam olma, aptal olma. Seni sonra arayacağım” ifadelerini kullandığı 9 Ekim tarihli “saçma” mektubunu ciddiye aldığına dair bir ifadeye rastlanmadığı belirtildi.

Trump’ın “Cumhurbaşkanı’nın büyük bir hayranıyım” sözünün, 15 Temmuz darbe girişiminden sorumlu tuttuğu Fethullah Gülen’in Türkiye’ye iade edilmemesi ve ABD Temsilciler Meclisi’nin “Ermeni Soykırımı”nın tanınması konusundaki oylaması gibi konularda Erdoğan’ın ABD’yi eleştirmesine mani olmadığı vurgulandı. 

NYT, 100 milyar dolarlık (yaklaşık 577 milyar TL) ticaret anlaşmasının görüşüleceğinin açıklanmasına rağmen görüşmenin Trump’ın nitelediği gibi “harika ve yapıcı” geçtiğine yönelik bir kanıt olmadığını belirterek Trump’ın “çok ciddi sorun” diye nitelediği S-400 meselesinin çözümsüz kaldığının altını çizdi. 

“Anlaşılan Erdoğan'ın bu ziyareti ‘iyiliğe karşı iyilik’ temelinde gerçekleşmedi ki asıl problem de bu” ifadesinin yer aldığı yazı şu şekilde sonlandı:

Erdoğan gibi otoriter bir zorbayla yapılacak Beyaz Saray görüşmesi, ABD ve dünya için açık ve somut dış politika kazanımları sağlamalıydı. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy gibi bir müttefike yapılacak Beyaz Saray davetiyse, aksine açık bir desteğin göstergesi olarak gerçekleşmeliydi. Trump aradaki farkı kaçırıyor gibi.

Washington Post: Hava savunması konusundaki anlaşmazlık sürüyor

Washington Post gazetesi ise Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemleri konusunda iki ülke arasında bir anlaşma yapılmamasına dikkati çekti. 

Gazete “ABD ve Türkiye hava savunması konusundaki anlaşmazlığını sürdürüyor” başlıklı haberinde “Başkan Donald Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la ‘çok iyi dost’ olduğunu söylüyor ancak Beyaz Saray’da çarşamba günü gerçekleşen görüşme, iki NATO müttefikinin ilişkilerini daha da gerginleştiren bu meseleyi çözmede başarısız oldu” ifadelerine yer verdi. 

Politico: Trump, Kürtlerin öldürülmesini görmezden geldi

ABD’li haber sitesi Politico ise görüşmeye dair haberinde “Trump, kanun yapıcıların muhalefetine rağmen Türk Cumhurbaşkanı’nı sıcak karşıladı” başlığını tercih etti. 

Haberde “Otokrat Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘büyük hayranı’ olduğunu söyleyen Trump, Suriye’ye yönelik istilayı ve Kürtlerin öldürülmesini görmezden geldi” ifadesi kullanıldı. 

“Türkiye’nin Suriye’ye yönelik askeri operasyonundaki olası savaş suçları konusunda hem Cumhuriyetçilerden hem de Demokratlardan tepki geldiğini” ve bu nedenle Türkiye’ye ağır yaptırımlar uygulama hazırlığı yapıldığını hatırlatan Politico, dile getirilen bu kaygıların Trump’ın Erdoğan’ı sıcak karşılamasına mani olmadığını, hatta Türkiye’deki insan hakları ihlalleri konusunda konuk lideri açıktan açığa eleştirmediğini yazdı.

 

 

Haaretz: Trump’ın Erdoğan’a topyekun teslimi

İsrail’in önde gelen gazetelerinden Haaretz’de yayımlanan Louis Fishman imzalı yorum yazısındaysa "Trump’ın Erdoğan’a topyekun teslimi” sözü başlığa çıkarıldı.

“Beyaz Saray’daki Trump-Erdoğan aşkı son derece tatsız ve rahatsız edici. ABD Başkanı, otokrat Erdoğan’ın çorap kuklası haline geldi” diyen Fishman şu ifadeleri kullandı:

Trump’la görüşmesi sonrası Erdoğan ne kadar kurnaz bir politikacı olduğunu kanıtladı. Türkiye’de içeriye yönelik uyguladığı baskının ve uluslararası arenada sergilediği maceracılığın düşmanca görüldüğü fırtınanın merkezine girdi, bırakın zarar görmeyi oradan muzaffer bir şekilde çıktı. Trump tarafından ‘yüksek saygı duyulan’ ve ‘iyi bir dost’ diye övüldü ve ABD Başkanı onu, rahatsız olabileceği medya sorularından korudu. Erdoğan Trump’ı manipüle etti, Trump da manipüle edilmeye daha istekliydi.

Türkiye’nin Suriye’ye yönelik askeri operasyonu ya da Rusya’dan aldığı S-400’ler konusunda ABD’den gelebilecek yaptırım kararları için Trump’ın onayının gerektiğinin hatırlatıldığı yazıda “Başkan’ın bunları imzalaması gerekiyor. Ancak çarşamba günkü performans bize hiçbir şey olmasa bile şunu gösteriyor: Kendini Erdoğan’ın ‘büyük hayranı’ olarak tanımlayan biri hiçbir şeyi imzalamayacaktır” ifadeleri kullanıldı.

“Erdoğan istediğini aldı. Hiçbir şeyden vazgeçmeden ABD Başkanı’yla ilişkilerini güçlendirdi” diyen Fishman, “Bugünkü kontrolsüz ve tatsız aşktan sonra belki de sormamız gereken soru ABD Başkanı’nın Türkiye için çalışıp çalışmadığıdır. Ve eğer durum buysa, neden?” diye sordu. 

Polonya'dan Rzeczpospolita: İlişkiler yakın zamanda düzelmez
Polonya'nın önde gelen gazetelerinden Rzeczpospolita'da yer alan yorumda ise ABD'yle Türkiye arasındaki ilişkinin yakın zamanda düzeleceğine inamadıkları vurgulandı:

Türkiye ile ABD arasındaki sorunlar Suriye konusundaki çatışmayla kısıtlı değil. Ankara yönetimi, Pennsylvania'da bulunan ve 2016 yılındaki darbe girişiminden sorumlu tutulan Fethullah Gülen'in iade talebinden hala vazgeçmiş değil. ABD'nin başkentineyse uzunca bir süredir Türkiye ile barışmak konusunda derin bir isteksizlik hakim. Daha kısa bir süre önce ABD Temsilciler Meclisi, Osmanlı İmparatorluğu zamanında Ermenilerin katledilişini ezici bir oy çokluğuyla soykırım olarak tanıdı. Bu adım, Türkiye'nin Suriye'deki Kürtlere yönelik vahşi eylemlerine bir tepkiydi.

 

 

Independent Türkçe için derleyen: Keremcan Karabatak 

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU