Soğandan sonra hububat ve konserve domatese de ithalat yolu açıldı 

Soğan ithalatına imkân veren “gümrük vergisinin sıfırlanması” kararı baklagiller, buğday, mısır, arpa, pirinç ve işlenmiş domatese de uygulanacak 

Cumhurbaşkanlığı onayıyla bugün Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre Toprak Mahsulleri Ofisi’ne (TMO), bazı ürünlerde belli bir miktara kadar sıfır gümrük vergisiyle ithalat kotası tanındı. 

Buna göre tarife kontenjan miktarları şöyle: 

- Kabuksuz kuru baklagiller için (Taneleri ikiye ayrılmış, tane kabukları çıkarılmış olsun olmasın) 100 bin ton 

- Buğday ve mahlut için 1 milyon ton

- Arpa ve mısır için 700 bin ton 

- Pirinç için ise 100 bin ton ürün 

Bu miktarlara kadar olan ürünlerin ithalatında gümrük vergisi sıfır olacak. 

Arpa, buğday ve pirinç tablosu 

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Temmuz 2018’de yayınladığı rapora göre Türkiye, 2017’de en fazla arpa ihracatını yüzde 99,4 oranında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yaptı. Aynı dönemde en fazla ithalat yapılan iki ülke ise Ukrayna (Yüzde 36) ve Rusya (Yüzde 31,9). 

2016-2017 döneminde 6 milyon 700 bin ton arpa üretilirken bunun 48 bin tonu ihraç edildi. Aynı dönemde arpa ithalatı ise 208 bin ton. 

Üretici fiyatları 2018’in ilk altı atında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,06 artan arpanın Ticaret Borsası’nın verilerine göre kilogram fiyatı yılbaşında 1 lira 49 kuruştu. 

Buğdaya bakıldığında ise Türkiye’de 2016-2017 döneminde 20 milyon 600 bin tonluk bir üretim var. Bunun 18 milyon tondan fazlası iç tüketime gitti. 6 milyon tona yakın bir miktar ithal edilirken ihracata konu buğday miktarı 7,6 milyon ton. 

İhracatının yüzde 52,4’ünü Hollanda’ya yapan Türkiye, yüzde 77,8 oranında Rusya’dan buğday ithal ediyor. Buğday fiyatları, cinsine ve kalitesine göre değişmekle birlikte, 1,3 ile 2 lira arası değişiyor. 

Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi  Editörü ve Finans Uzmanı Doç. Dr. Aysel Gündoğdu, Twitter hesabından yaptığı açıklamada çift haneli enflasyon ortamında ithalat vergisini kaldırmanın işleri zorlaştıracağını söyledi:

 

 

Bakanlık’ın verilerine göre 2017-2018 sezonunda Türkiye’de çeltik üretimi bir önceki sezona göre yüzde 2 gerileyerek 900 bin ton oldu. 

Ekim alanlarındaki azalma nedeniyle Tekirdağ’da çeltik üretimi yüzde 77 azalırken, Edirne, tek başına toplam çeltik üretiminin yüzde 44’ünü karşıladı. 

2017’de en fazla pirinç ihracatı Libya (Yüzde 33) ve Suriye’ye (Yüzde 26) gerçekleşirken, ABD’den yüzde 49,7, Rusya’dan yüzde 30 oranında pirinç ithal edildi. 

Bugün pirincin marketlerdeki kilogram fiyatı yaklaşık 5 ila 10 lira. Üretim kısmında ise kilogramı 2016’da 1,6 lira olan çelktik 2018’de 2,6 liraya çıktı. 

Konserve domatese de sıfır vergi 

Ayrıca, yüzde 71,1’lik artışla “zam şampiyonluğunda” soğandan sonra ikinci sıraya oturan domates konservesi için de benzer bir uygulama yürürlükte. 

Buna göre konserve ithalatı için 25 bin tona kadar gümrük vergisi alınmayacak ve tarife kontenjanı 31 Mayıs 2019’a kadar geçerli olacak. 

Ekim alanlarının bir önceki seneye göre daralması, zamansız yağışlar, tuta zararlısı ve mildiyo hastalığının verimsizliğe yol açması nedeniyle arzı düşen domates, 2018’i kilogram başına 3,97 ile kapattı. 

2018’e 3,51 liradan başlayan domates, eylülde 4 lira 19 kuruşa, ekimde 5 lira 46 kuruşa ve kasımda 4,55 liraya kadar yükselmişti.  

Soğanda 1,5 ay vergi yok 

Yılsonuna sonra bir miktar gerilese de fiyatının 2018’de yüzde 185 artarak 7 liraya kadar yükselmesi nedeniyle hazirandan bu yana gündemde olan soğan için sıfır vergi kararı da pazartesi günü çıkmıştı. 

Soğan için alınan karar ise şubat ayının sonuna kadar geçerli olacak. 

Kuru soğan ithalatında gümrük vergisi, Bosna Hersek için sıfır, Singapur için yüzde 30,9, diğer ülkeler için yüzde 49,5 şeklinde uygulanıyordu. 

Konuyla ilgili Twitter hesabından yorum yapan Dünya Gazetesi'nin Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, ithalatın yapılacağı muhtemel ülkelerde soğanın kalitesinin düşüklüğünden duyduğu endişeyi aktarmıştı. 

DAHA FAZLA HABER OKU