Bilim insanları şimdiye kadar kayıt altına alınmış en gürültülü kuş ötüşünü, doğrudan korkusuz dişilere 116 desibellik tek notalı şarkıyı (çiftleşme ritüelinin bir parçası olarak) söyleyen Amazon'un beyaz çan kuşunda (Procnias albus) keşfetti.

Ses kayıtlarını Amazonların kuzeyindeki dağlarda yapan araştırmacılar, ölçtükleri ses genliğinin, rekorunu artık kaybeden ve bilinen en yüksek sesli ikinci kuş konumuna düşen "çığlık atan piha"nın (Lipaugus vociferans) üç katı olduğunu söyledi.

Karşılaştırma yapmak gerekirse, 1972'de Londra, Rainbow Theatre'da düzenledikleri konserde, dünyanın en "gürültülü" grubu olarak Guinness Rekorlar kitabına giren Deep Purple da 117 desibele çıkmıştı. Bu konser sırasında grubun hayranlarından üçü bilincini kaybederek bayılmıştı.

Araştırmacılar, farklı mesafelerdeki sesleri karşılaştırmakta güçlük yaşandığı için bu çan kuşunun sesinin yüksekliğini tarif etmenin zor olduğunu söyledi. Ama bu ötüşler o kadar güçlü ki dişi beyaz çan kuşlarının yakın mesafeden ve işitme duyusu hasar görmeden onu nasıl dinledikleri sorusu bilim insanlarının merakını uyandırıyor.

Brezilya’daki Ulusal Amazon Araştırmaları Enstitüsü'nden Mario Cohn-Haft'la birlikte bu çan kuşlarını çalışan Massachusetts Amherst Üniversitesi'nden biyolog Jeff Podos, dişilerin olası eşleri değerlendirmek için işitme duyularını tehlikeye atabileceğini düşündüğünü söyledi.

Dr. Podos, “Dişilerin gösteri tüneğindeki erkeklere katıldığını görecek kadar şanslıydık. Bu gibi durumlarda, erkeklerin sadece en gürültülü şarkılarını söylediğine tanık olduk. Bunun yanı sıra, bu şarkılar sırasında kendi etraflarında çarpıcı biçimde dönerek şarkının son notasını doğrudan dişilere ötüyorlar" diye konuştu:

Erkekler bu kadar gürültülü biçimde şarkı söylerken, dişilerin kendi isteğiyle neden böyle yakın durduğunu bilmeyi çok isteriz. Belki de işitme sistemlerine zarar verme tehlikesine rağmen erkekleri yakından değerlendirmeye çalışıyorlar.

Dr. Podos'a göre sadece 250 gram ağırlığındaki çan kuşlarının ötüşü, ufak boyutlarına karşın bizon ya da uluyan maymun gibi çok daha büyük hayvanlara kıyasla açık ara daha gürültülü.

Ancak bu kuşların, hayvanlar alemindeki bilinen en yüksek sesli hayvanla, yani ispermeçet balinasıyla yarışabilmesi için kat etmesi gereken uzun bir yol var. İspermeçet balinalarının çıkardığı şaklamalar 230 desibele kadar ulaşabiliyor ve 750 kilometre uzaktan bile ölçülebiliyor.

 

 

Deep Purple'ın 1970'lerdeki rekoru da geçen zaman içinde kırıldı. Kiss, 2009'da Kanada'nın başkenti Ottava'da  düzenlediği konserle çan kuşlarını da açık ara geride bırakarak 139 desibele ulaşmıştı.

Ekip, çan kuşunun seslerini kaydetmek için yüksek kaliteli ses kayıt cihazları ve özel bir ses seviyesi ölçerin yanı sıra, görüntüleri de araştırma için yeterli seviyede yavaşlatan yüksek hızlı bir kamera kullandı.

Araştırmacılar aynı zamanda bu kuşların solunumda görev yapan kas sistemi, kafa ve gagası ya da boğazının şekli gibi belirli adaptasyonları inceledi ve bunların uzak mesafeli şarkı iletimine sahip kuşun sıra dışı kabiliyetini nasıl etkilediğini araştırdı. Ancak Dr. Podos'a göre bu başlıktaki çalışma son derece yetersiz.

Dr. Podos konuyla ilgili şunları söyledi:

Bu küçük hayvanların bu kadar yüksek sesi nasıl çıkarabildiğini bilmiyoruz. Biyoçeşitliliğin bu kısmını anlamada, gerçekten erken bir evredeyiz.

Araştırmacıların öğrendiği yeni şeylerden biri de bu davranışın gerçekleşebilmesi için başka özelliklerden kısılması gerektiği. Hem çan kuşları hem de pihaların daha yüksek sesli olanları aynı zamanda daha kısa boylu oluyor. Bunun muhtemel nedenlerinden biri, kuşların solunum sistemlerinin aynı anda hem hava akışını kontrol etmek hem de ses üretmek için sınırlı yeteneğe sahip olması.

Söz konusu araştırma hakemli bilim dergisi Current Biology'de yayımlandı.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/science

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız