Yemen’de akaryakıt krizi nedeniyle susuz kalan 15 milyon kişi ölümcül hastalık riskiyle karşı karşıya

Oxfam, ülke genelinde akaryakıt fiyatlarında yaşanan yükselişin, 15 milyon kişinin su temin etmesini kısıtladığı uyarısında bulundu

Yemen’de 2019’un ilk 6 ayında yüz binlerce çocuğun koleraya yakalandığından şüphelenildiği belirtilmişti (Reuters)

Oxfam, Yemen’de su kaynaklarının ciddi şekilde azalmasıyla birlikte 15 milyon kişinin kolera gibi ölümcül hastalık riski altında bulunduğu konusunda uyardı.

Akaryakıt krizinin fiyatları yükseltmesi borularla taşınan su sistemlerinin ve su tankeri güzergahlarının tam kapasitede çalışmadığı anlamına gelirken, bu durum ülkede ciddi su sıkıntısına yol açtı.

Oxfam, temiz sudan yoksun olmanın kolera gibi su kaynaklı hastalıkların yayılmasına sebebiyet vereceğini belirtti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Savaştan tahrip olmuş Yemen zaten tarihin en kötü kolera salgınını yaşıyor. 

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) eylül ayında yaptığı açıklamada, savaşın başlamasından bu yana Yemen’de 23 vilayetin 22’sinde bir milyondan fazla şüpheli vaka ve buna bağlı yaklaşık bin 500 ölümün kaydedildiğini belirtti.

Yemen’deki savaşta hem meşru hükümet hem de Husi isyancılar ithalata sınırlamalar getirirken, Oxfam yaşanan yakıt kıtlığında “ekonomiyi savaş silahı olarak kullanan” iki tarafı da sorumlu tuttu.

Oxfam Yemen Müdürü Muhsin Sıddıki açıklamasında şu ifadeleri kullandı: 

Yemen ekonomisinin silah haline getirilmesi, 4 yıldır süren çatışmalara katlanmak zorunda kalan Yemen halkının maruz kaldığı başka bir zulümdür (...) Tüm tarafların ithalatçılara uygulanan kısıtlamaları sona erdirmesi gerekiyor, böylelikle akaryakıt yeniden engellenmeden ülkeye ulaşabilir.

Dünyanın en çok su kıtlığı yaşanan ülkelerinden biri olan Yemen, 2015’te İran destekli Husi isyancıların ülkenin kontrolünü ele geçirip meşru Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi’yi yerinden etmesi üzerine patlak veren ve giderek karmaşıklaşan bir iç savaşla paramparça oldu.

Suudi Arabistan ve onun Körfez’deki müttefikleri, destekledikleri Hadi’yi eski konumuna getirmek için bombardıman başlattı ancak 5 yıldır süren savaşın sonlanacağına ilişkin umutlar çok az.

Yemen’de nüfusun yaklaşık dörtte üçüne denk gelen 24 milyon kişinin yardıma muhtaç olduğunu belirten Birleşmiş Milletler’e (BM) göre bu savaş dünyanın en büyük insani krizine neden oldu.

ABD merkezli Silahlı Çatışma Yeri ve Olay Verileri Projesi’nin (ACLED) yaptığı tahminlere göre, Yemen’de 90 binden fazla sivil ve savaşçı öldürüldü. 

Akaryakıt tedariki Yemen’de süregelen bir sorun olsa da uluslararası alanda meşru kabul edilen hükümetin geçen ay ithalata ilave sınırlamalar getirdiğini duyurmasıyla birlikte akaryakıt fiyatları önemli ölçüde yükseldi. Husi yetkililer de ithalata kısıtlamalar getiriyor.

Oxfam açıklamasında, “Sonuç olarak akaryakıt taşıyan gemiler limana yanaşmayı bıraktı ve fiyatlar tedarik eksikliği nedeniyle birden fırladı” ifadesini kullandı.

Kuruluş ayrıca, Yemen’in başkenti Sana’da petrol fiyatlarının ağustostan beri üç katına çıktığını ekledi. 

Artan maliyetler, boruyla taşınan su şebekelerine bel bağlayan 11 milyon kişinin ve özel şirketler tarafından taşınan suya bağımlı olan 4 milyon kişinin su kaynaklarında büyük azalmalar yaşamaları anlamına geliyor. 

Yaklaşık 400 bin kişiye ev sahipliği yapan İbb, Zamar ve El Mahvit gibi üç büyük şehirde merkezi su sistemleri tamamen kapatıldı. 

 

 

Hava saldırıları ve bombardımanlar da krizi kötüleştirdi. Oxfam tarafından yapılan su sistemlerinin 8’i savaşta ya hasar gördü ya da yok edildi. Bu da 250 binden fazla kişinin su kaynaklarının kesilmesine yol açtı.

Ateşkes sağlama girişimleri, Suudi Arabistan’ın öncülük ettiği koalisyonun önemli ortaklarından Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) yazın yaptığı açıklamada Yemen’deki askeri varlığını azaltacağını duyurmasına rağmen çözümsüz kaldı.

Umutların hala “kırılgan” olduğu konusunda uyaran BM, 388 kişinin öldüğü ya da yaralandığı eylül ayının, Yemen’deki siviller için bu yılın en ölümlü ayı olduğunu bildirdi.

Bu sırada çatışmalar Husi karşıtı koalisyondaki tamamen yeni ve ayrı bir ihtilafla karmaşıklaşmış durumda.

BAE tarafından eğitilen ve silahlandırılan güneyli ayrılıkçılar, ülkenin fiili başkenti Aden’i ağustos ayında hükümet güçlerinden aldı.

Ülkenin güneyinin bağımsızlığı için savaşan Güney Geçiş Konseyi, Hadi hükümetiyle anlaşmaya varmak için görüşmelerde bulunuyor.

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU