Gazze'deki Sağlık Bakanlığı can kaybı sayılarını nasıl hesaplıyor?

Biden, Hamas yönetimindeki bakanlığın verilerini tartışmaya açmıştı

Gazze'de yıkılan binaların enkazlarında da çok sayıda kişinin cansız bedeninin olabileceği düşünülüyor (AP)

İsrail ordusunun Gazze'de düzenlediği saldırılarda binlerce kişinin öldürülmesinin ardından ABD Başkanı Joe Biden, can kaybı sayılarının doğruluğunu tartışmaya açmıştı.

Biden, 26 Ekim'de yaptığı açıklamada, "Filistin'in ölü sayısına ilişkin açıklamalarına inanmıyorum" ifadelerini kullanmıştı.

ABD merkezli haber ajansı Associated Press (AP), Gazze'de Hamas tarafından yönetilen Sağlık Bakanlığı'nın ölü sayılarının nasıl hesapladığına ilişkin bir haber yayımladı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı'nın bölgedeki can kaybı sayılarını açıklayan tek resmi kaynak olduğuna dikkat çekilen haberde, İsrail güçlerinin Gazze'yi tam abluka altında tuttuğu ve yabancı gazetecilerin bölgeye girişine izin verilmediği hatırlatıldı.

Haberde Gazze'deki bakanlığı sağladığı ölü sayılarının, önceki çatışma dönemlerinde Birleşmiş Milletler, İsrail ve bağımsız araştırmaların rakamlarıyla uyuştuğu belirtildi.

AP'ye konuşan Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kurumların yetkilileri Gazze Sağlık Bakanlığı'nın uzun yıllardır zor koşullarda güvenilir veriler sağladığını vurguladı.

Dünya Sağlık Örgütü'nden Michael Ryan, "Rakamlar, anbean kusursuz şekilde doğru aktarılamıyor olabilir. Ancak veriler büyük oranda ölü ve yaralı sayılarını yansıtıyor" ifadelerini kullandı.

Can kaybı sayıları nasıl toplanıyor?

Gazze'de can kaybı sayılarının nasıl hesaplandığına ilişkin tartışmalar ilk olarak Baptist Hastanesi'nin İsrail tarafından vurulmasıyla başladı.

Gazzeli yetkililer saldırıda 500 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Sayı ertesi gün 471 olarak güncellendi.

Amerikan istihbaratı kaynaklı haberlerse birkaç gün sonra saldırıda ölü sayısının 100-300 olduğu iddiasını gündeme getirdi. Ancak sayının nasıl hesaplandığına dair bir detay paylaşılmadı.

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı'nın verileriyse Şifa Hastanesi'nde bir ofisi bulunan sözcü Eşref El-Kidra tarafından açıklanıyor.

Gazze Şeridi'ndeki tüm hastanelerden veriler bu ofise aktarılıyor ve toplam can kaybı sayısı bu şekilde hesaplanıyor.

Hastane yetkilileri giriş yapan her hastanın ve morga ulaşan her cenazenin kaydının tutulduğunu söyledi.


Hastanenin AP'yle paylaştığı belgelere göre tüm hastaların isim, kimlik numarası, hastaneye giriş tarihi ve durumu gibi veriler hasta dosyasına işleniyor.

El-Kidra, Gazze'deki bağlantı problemlerinden dolayı diğer hastanelerden veri çekmenin her an mümkün olmadığına, aynı şekilde bazı cenazelerin isimlerini belirlemenin de imkansız olduğuna dikkat çekiyor.

Buna karşın bakanlık yetkilileri, tüm morglara giriş yapan kişilerin sayısını karşılaştırmalı olarak iki kez kontrol ediyor.

AP'ye göre Sağlık Bakanlığı'nın tamamen Hamas kontrolünde olduğunu söylemek de mümkün değil. Zira 2007'de örgütün kontrol altına aldığı Gazze'de sağlık ve eğitim kurumlarında Filistin Yönetimi'ne bağlı yetkililer görev almaya devam etmiş.

Bunun yanı sıra hastanelerde bağımsız yetkililer de görev yapıyor.

Diğer savaşlardaki veriler BM'yle uyumluydu

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı'nın önceki savaşlarda sağladığı veriler de, uluslararası kurumların bugün duyduğu güvenin ana kaynaklarından biri.

İsrail ve Filistin kaynakları genellikle öldürülen sivil ve militan sayısı konusunda ters düşseler de iki tarafın açıkladığı toplam can kaybı sayıları birbirine yakın seviyede.

Örneğin 2014'teki savaşta Sağlık Bakanlığı 2 bin 310 Filistinlinin öldürüldüğünü açıklarken, İsrail Dışişleri Bakanlığı ise bu rakamın 2 bin 125 olduğunu öne sürmüştü.

Gazze Sağlık Bakanlığı'nın önceki savaşlardaki can kaybı verilerinin Birleşmiş Milletler verileriyle karşılaştırmasıysa şu şekilde:

2008 Savaşı: Sağlık Bakanlığı - 1440 ölü, BM - 1385 ölü

2014 Savaşı: Sağlık Bakanlığı - 2 bin 310 ölü, BM - 2 bin 251 ölü

2018 Savaşı: Sağlık Bakanlığı - 260 ölü, BM - 256 ölü

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığına göre, İsrail'in saldırılarda 4 bin 104'ü çocuk, 2 bin 641'si kadın olmak üzere 10 bin 22 Filistinli öldürüldü, en az 25 bin kişi yaralandı.

Batı Şeria ve Kudüs’te İsrail güçleri ve Yahudi yerleşimciler, 163 Filistinliyi öldürdü.

İsrail’e göre 31 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ndeki çatışmalarda ölen asker sayısı 30'a yükselirken, Kassam Tugayları'nın elinde 242 İsrailli esir bulunuyor. İşgal altındaki Batı Şeria’da da bir İsrail askeri öldü.


Independent Türkçe, AP, Arab News 

DAHA FAZLA HABER OKU