Batı Afrika'daki Fransız varlığının siyasi ve askerî açıdan azalmasıyla birlikte bu ülkelerde Frankofon kültürel düzeyinde de önemli bir düşüş yaşandı.

Öyle ki Batı Afrika ülkelerinin çoğu ile Fransa arasındaki iletişim, özellikle askeri darbeleri bilen, Rusya'ya bağlılığı olan ve Batı Afrika'daki askeri darbe dalgasına karşı çıkan Fransa'nın yerine Rusya'yla işbirliği yapmayı tercih edenler tarafından yönetilen ülkelerde en düşük seviyeye ulaştı.

Kıtanın batısında onlarca yıldır süren Fransız etkisinin azalmasının en önemli belirtileri arasında, bu ülkelerin yetkililerinin, Fransa'nın ülke halklarının gerçek kimliği üzerindeki etkisini silmeye yönelik çabaları yer alıyor.

Bu çabalar arasında, Fransızcanın ülkede resmi dil olarak iptal edilip yerine İngilizcenin getirilmesi yönünde bir plan geliştirilmesi de yer alıyor. Diğer bazı ülkeler ise Fransızcayı yerel dillerle değiştirmeyi tercih ediyor.

Mali'de Cumhurbaşkanı Assimi Goita'nın belirttiğine göre anayasa, Fransızcayı resmi dilden yalnızca çalışma diline dönüştürmek üzere geçen Haziran ayında değiştirildi.

Gelecekte ise 'güçlü bir dilin' benimsenmesi bekleniyor. Goita, biri 2020'de seçilmiş Cumhurbaşkanı İbrahim Keita yönetiminin devrildiği ve ikincisi 2021'de geçici Cumhurbaşkanı Bah Ndaw'ın devrildiği iki askeri darbeye öncülük etti. 

Eski Mali

Anayasa değişiklikleri, geniş bir destek gördü. Şubat 2024'teki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tarihini belirleyerek ülkeyi sivil yönetime döndürmeyi amaçlayan kararlı bir adımla, seçmenlerin yaklaşık yüzde 97'si buna destek verdi.

Söz konusu adım ayrıca, Fransızcanın önemini, Arapça da dahil olmak üzere ülkede yaygın olan ana diller lehine azalttı. 

Mali hükümeti, modern tarihini birleşik olduğu Fransız uygarlığına borçlu olan ülkede anayasa değişikliğinin, 'Moliere dilinin' yakın zamanda ortadan kaldırılması ihtimalinin önünü açtığını söylüyor.

Mali'de, 20'nci yüzyılın başlarında Fransız sömürgecilerin ülkeye girmesinden önce bir grup etnik köken ve kabile vardı. Ancak sömürgeciler, Afrika kimliğini tamamen yok etti.

Burkina Faso ve Orta Afrika'da, Fransız kuvvetlerinin ayrılmasından bu yana, Fransızca dilinin iptal edilmesi ve yerine İngilizcenin getirilmesi yönünde talepler yükseldi.

Bu iki ülkede aylarca Fransızcanın kaldırılması çağrısında bulunan gösteriler düzenlendi.

Yetkililer bu taleplere, Fransızcanın eğitim müfredatından ve çalışma idarelerinden kademeli olarak çıkarılmasına yönelik bir plan hazırlayarak yanıt verdi.

Bu adımlar, Fransız kuvvetlerinin Mali, Burkina Faso ve Orta Afrika'dan ayrılmasının ardından gelişti.

Fransız karşıtı duygunun Batı Afrika ülkelerine yayılmasıyla birlikte gözlemciler, Fransa ile ilgili her şeyin halk tarafından reddedilmesinin diğer Sahel ve Sahra ülkelerine de yayılmasını bekliyor.

Nesiller boyu ret

Senegalli araştırmacı ve tarihçi Abdu Tay, yeni nesillerin çeşitli nedenlerle Fransız varlığını kabul etmediğini, diğer yandan da Fransa'nın modern tarih boyunca Kuzey ve Batı Afrika'da ortaya koyduklarını görmediğini dile getirdi.

Aynı şekilde Tay'a göre bu yeni nesil, Fransa'dan 60 yıl bağımsız kaldıktan sonra bu ülkeler üzerinde Fransız vesayeti olarak nitelendirdikleri tutumdan da bıkmış durumda.

Tay, Independent Arabia'ya yaptığı açıklamada, "Mali, Senegal ve Çad'da yaşamsal ve siyasi koşullara karşı protesto hareketleri ortaya çıktı. Fransız varlığının reddedildiğinin ifade edilmesi, Fransız bayraklarının yakılması ve Moliere dilinin kaldırılması talebi her gösteriyle ilişkilendirildi. Bu, bazılarının yeni Fransız sömürgeciliği olarak gördüğü duruma karşı, Batı Afrika'da öfkenin artmaya başladığı anlamına geliyor" dedi. 

Çoğunluk kabul ettiği sürece ve halkın çıkarına olduğu sürece bu taleplerin meşru kalacağına dikkat çeken Abdu Tay, "Ancak Fransızca konuşulan Afrika'daki sorun, Fransız kültürünün bu ülkelere nüfuz etmesi nedeniyle başka bir dilin, şu anda hükümet daireleri içindeki eğitim ve iletişimde doğrudan Fransız dilinin yerini almasının mümkün olmamasıdır. Çoğunluğu 1960'tan itibaren Fransa'dan bağımsız olmasına rağmen bu ülkeler, atalarının kimliğinden ayrı kalmış, devleti laikleştirerek ve Fransızcayı resmi dil yaparak sömürge mirasını sürdürmüşlerdir" açıklamasında bulundu. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  13 Mayıs 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in merkezinde polis, "Rus yasasına" karşı düzenlenen protesto sırasında parlamento binası yakınlarında eylemcileri engellemeye çalıştı. Eleştirmenlerin medya özgürlüğünü engelleyeceğini ve ülkenin Avrupa Birliği'ne katılma hedefini sekteye uğratacağını söylediği yasa tasarısına karşı her gün düzenlenen protestolar devam ediyor. Tasarı, yabancı fon alan sivil toplum kuruluşlarını ve bağımsız medyayı hedef alıyor. Tasarının son oylamasının salı günü yapılması planlanıyor (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 2/30

  12 Mayıs 2024 - Endonezya'nın Batı Sumatra bölgesinde yaşanan afetlerden hasar alan bir yol. Dün yaşanan şiddetli muson yağmurları, Merapi Yanardağı'nın patlamasının ardından biriken kaya, kül ve toprak yığınının kaymasına ve ani sellere yol açarken, en az 37 kişinin hayatını kaybettiği bugün bildirildi. Yetkililer onlarca kişinin kayıp olduğunu ve arama kurtarma çalışmalarının devam ettiğini açıkladı. Ayrıca 100'den fazla ev ve binanın sular altında kaldığı aktarıldı (Rezan Soleh/AFP)

• 3/30

  11 Mayıs 2024 - Birleşik Krallık'ın başkenti Londra'daki Waterloo Köprüsü'nde Youth Demand adlı dernek tarafından düzenlenen ve İsrail'e iki yönlü silah ambargosu uygulanması çağrısında bulunan Filistin yanlısı gösteri sırasında Filistin bayrakları sallandı. Bugün gerçekleştirdiği saldırılarda Refah dahil Gazze'nin bazı bölgelerini vuran İsrail, tahliye kararının kapsamını genişletti ve Birleşmiş Milletler, kalabalık şehrin tamamen istila edilmesi halinde "devasa" bir felaket yaşanacağı uyarısında bulundu (Henry Nicholls/AFP)

• 4/30

  10 Mayıs 2024 - Polonya'da on binlerce çiftçi, Avrupa Birliği'nin iklim politikalarını protesto etmek ve Başbakan Donald Tusk'ın AB yanlısı hükümetine karşı çıkmak için Varşova şehir merkezinde bir yürüyüş gerçekleştirdi. "Kahrolsun Yeşil Anlaşma" sloganıyla düzenlenen yürüyüş, AB'nin tarım politikalarına, özellikle de Yeşil Anlaşma diye bilinen ve tarımı daha iklim dostu hale getirmeyi amaçlayan bir politikaya şiddetle karşı çıkan bir çiftçi sendikası olan Solidarity tarafından organize edildi. Çiftçiler bu politikanın işlerini engellediğini ve kendilerine yüksek maliyetler getirdiğini söylüyor. Avrupa Birliği'nin Yeşil Anlaşması, 2050'ye kadar net sıfır karbon emisyonuna ulaşarak 27 ülkeden oluşan bloğu "ilk iklim-nötr kıta" haline getirmeye yönelik iddialı bir taahhüt (Wojtek Radwanski/AFP)

• 5/30

  9 Mayıs 2024 - Brezilya'nın güneyinde halk bölgenin büyük bir bölümünü sular altında bırakan sel ve taşan nehirlerin yol açtığı eşi benzeri görülmemiş yıkımdan muzdarip. Yetkililer, sellerin fotoğrafın çekildiği Rio Grande do Sul eyaletini şimdiye kadar vuran en kötü doğal afet olduğunu söylüyor. Afet sonucunda en az 95 kişi öldü ve 130'dan fazla kişi hâlâ kayıp. Sellerden tahminen 1,4 milyon kişi etkilendi ve yardım görevlileri bu kişilere içme suyu sağlamak için mücadele ediyor. Rio Grande do Sul'un başkenti Porto Alegre de selden etkilenenler arasında. 1,3 milyon nüfuslu kentin bağlantısı neredeyse tamamen kesilmiş durumda. Şehrin 6 su arıtma tesisinden 5'inin çalışmayı durdurmasının ardından nüfusun tahmini yüzden 80'inin şebeke suyuna erişimi yok (Carlos Macedo/AP)

• 6/30

  8 Mayıs 2024 - Sırbistan'ın başkenti Belgrad'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'i karşılaşamak için serilen kırmızı halının üzerinden bir ördek ve yavruları geçti. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bahçesinde toplanan yüzlerce kişi de iki ülkenin bayraklarını sallayarak Çin yanlısı sloganlar attı. Şi, 5 yıl sonra düzenlediği ilk Avrupa turunda Fransa, Sırbistan ve Macaristan'ı ziyaret ediyor. Çin Devlet Başkanı'nın Sırbistan ziyareti çerçevesinde Sırbistan'la Çin arasında 28 iş birliği anlaşmasına imza atıldı. Çin'le Sırbistan arasındaki "kapsamlı stratejik ortaklık" seviyesindeki ilişkiler "ortak gelecek" seviyesine yükseltildi (Darko Vojinovic/AP)

• 7/30

  7 Mayıs 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, "Berlin Öğrenci Koalisyonu'nun düzenlediği Filistin yanlısı protestoya müdahale etti. Filistin yanlısı aktivistler, Berlin Özgür Üniversitesi'nde bir bahçeyi işgal etti. Son günlerde Finlandiya, Danimarka, İtalya, İspanya, Fransa ve Britanya'da öğrenciler Filistin yanlısı protestolar düzenliyor ya da kamplar kuruyor. Öte yandan ABD'nin önde gelen üniversitelerindeki protestolar da devam ediyor (Markus Schreiber/AP)

• 8/30

  06 Mayıs 2024 - Çin Devlet Başkanı Şi Cinping (soldan ikinci) ve Çin'in First Lady'si Peng Liyuan (solda), Paris'teki Elysee Sarayı'na yaptıkları iki günlük devlet ziyareti sırasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron (sağdan ikinci) ve eşi Brigitte Macron'la masanın üzerine dizilmiş hediyelere bakıyor. Şi Cinping'in 5 yıl aradan sonra Avrupa'ya yapacağı ilk seyahat, iki ülkenin diplomatik ilişkilerini kurmasının üzerinden geçen 60 yılı kutlamak üzere Emmanuel Macron'la bir araya geleceği Fransa turuyla başladı. Cinping çifti Macronlara vazodan Fransız yazarların Çin'de basılan kitaplarına kadar birçok hediye takdim etti. Elysee'de yapılan görüşmeye Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de katıldı. Şi, "Büyüyen Çin-Fransa ilişkileri, yalnızca iki ülke halklarına kazanç sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda çalkantı içindeki dünyaya istikrar ve pozitif enerji katıyor" dedi (Ludovic Marin/AFP)

• 9/30

  05 Mayıs 2024 - 68. Eurovision Şarkı Yarışması'nın resmi açılışı, 37 ülkeden yarışmacıların turkuaz halı töreninde boy göstermesiyle başladı. San Marino'yu temsil eden Megara da İsveç'in Malmö kentinde bu akşam gerçekleşecek resmi açılış öncesinde poz verenler arasındaydı. Yarışmada 7 Mayıs Salı ilk yarı final, iki gün sonra 9 Mayıs Perşembe ikinci yarı final düzenlenecek. Büyük finalse 11 Mayıs Cumartesi akşamı yapılacak. Öte yandan finallerde Filistin bayraklarının ve Filistin yanlısı sembollerin kullanılması yasaklandı. Avrupa Yayın Birliği (EBU) finallerin yapılacağı Malmö Arena'ya Filistin bayrağı ya da siyasi mesaj içeren pankartla girmeye çalışanların alınmayacağını bildirdi. İsveç Dışişleri Bakanlığı önünde toplanan yüzlerce kişiyse İsrail'in yarışmada boykot edilmesi için protesto düzenledi. Protestoda geçen yıl Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle organizasyondan Rusya çıkarılırken bu yıl İsrail'in yarışmaya dahil edilmesinin ikiyüzlülük olduğuna işaret edildi (Jessica Gow/AP)

• 10/30

  4 Mayıs 2024 - İsrail'in Tel Aviv kentinde halk, Hamas'ın 7 Ekim'de ülkenin güneyine düzenlediği saldırıda rehin alınan kişilerin salınması için protesto düzenledi. Demokrasi Meydanı'nda toplanan eylemciler aynı zamanda erken seçim talep etti. Hamas sözcüsü bugün yaptığı açıklamada "Hâlâ ana meseleler olan tam ateşkes ve [İsrail'in] Gazze'den tamamen çekilmesi hakkında konuşuyoruz. Bugün bazı olumlu cevaplar bulabileceğimizi umuyoruz" ifadelerini kullandı. Öte yandan Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı İcra Direktörü Cindy McCain, Gazze'nin kuzeyinde büyük bir kıtlık yaşandığını belirtti (Jack Guez/AFP)

• 11/30

  3 Mayıs 2024 - Brezilya'nın Rio Grande do Sul eyaletindeki Eldorado do Sul kentinde bir gönüllü ve belediye görevlisi hayvanları kurtarmaya çalışıyor. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, çok şiddetli yağmurların sel ve heyelanlara yol açtığı güney bölgelerini ziyaret etti. Lula da Silva'nın ziyaretinin ardından sel faciasının yaşandığı bölgelere Hava Kuvvetleri'ne ait 8 uçak ve 600 askeri personel sevk edildi. Devlet Başkanı, "Tüm ihtiyaçların karşılanması için federal hükümet olarak ne gerekiyorsa yapacağız. Hasarın onarılması için yüzde 100 destek vereceğiz" ifadelerini kullandı. Afet sonucunda en az 29 kişi hayatını kaybetti ve bu sayının yükselmesi bekleniyor (Anselmo Cunha/AFP)

• 12/30

  2 Mayıs 2024 - Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir adam, yıkılmış binaların arasından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 28 kişinin öldüğünü ve 51 kişinin yaralandığını açıkladı. 7 Ekim'den beri Gazze'de hayatını kaybedenlerin sayısı 34 bini aştı (AFP)

• 13/30

  1 Mayıs 2024 - İtalya'nın orta kesimindeki Cocullo'da geleneksel "Serpari" (Yılan Yakalayıcıları) festivali kapsamında düzenlenen geçit töreni sırasında canlı yılanlar Aziz Dominik heykelinin etrafına dolandı. Festivalden günler önce bulunan tüm yılanlar mikroçiple tanımlanıyor, ölçülüyor, tartılıyor ve yılanların sismik hareketlere duyarlılığı üzerine yapılan bir çalışmanın parçası olarak biyologlar tarafından laboratuvar testlerine tabi tutuluyor. Küçük Cocullo köyü her mayısın ilk günü, yılan sokması ve diş ağrısına karşı koruyucu aziz olan Aziz Dominic di Sora'yı onurlandırıyor. Yılan yakalayıcıları aynı zamanda Bari Aldo Moro Üniversitesi ve Max Planck Enstitüsü'nden araştırmacılardan oluşan bir ekibin yürüttüğü çalışmaya katılarak bölgedeki yılan türlerinin izlenmesine de katkıda bulunuyor. Bazı örneklere, uydu teknolojisi aracılığıyla sismolojik faaliyetlerin izlenmesini sağlamak için küçük bir verici yerleştirildi. Günün sonunda yılanlar doğaya salınıyor (Tiziana Fabi/AFP)

• 14/30

  30 Nisan 2024 - Fransa'nın doğusundaki Lyon kentinde Siyasi Bilimler Akademisi binasının avlusunda düzenlenen Filistin yanlısı eylemde bir protestocu böyle görüntülendi. ABD'de önde gelen üniversitelerden birçoğunu sarsan ve gerginlik yaratan gösterilerde olduğu gibi, Paris Siyasi Bilimler Akademisi öğrencilerinin düzenlediği birden fazla eylemde öğrencilerden bazıları Gazze Savaşı ve yaşanan insani kriz dolayısıyla son derece öfkeliydi (Olivier Chassignole/AFP)

• 15/30

  29 Nisan 2024 - Gençler, Kenya'nın Mai Mahiu bölgesi yakınlarındaki Kamuçiri köyünde sel nedeniyle sürüklenen tahrip olmuş arabayı inceliyor. Kenya'nın bu bölgesi son bir aydır sağanak yağış ve ani su baskınlarının etkisi altında. Su baskınlarının başkent Nairobi'yi de etkilediği ve bazı yolların kapatıldığı aktarılırken, birçok mahallenin de sular altında kaldığı kaydedildi. Polis, Rift Vadisi'ndeki bir kasabanın yakınlarındaki barajın çökmesi sonucu en az 45 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Polis sözcüsü, "Durum kontrol altına alınmaya çalışılıyor ancak sel riski devam ediyor" dedi. Yaşanan bu son can kayıplarıyla birlikte marttan bu yana şiddetli yağış ve seller sebebiyle ölenlerin sayısı 100'ü aşmış oldu (Luis Tato/AFP)

• 16/30

  28 Nisan 2024 - Yunanistan'ın Olimpiyat meşalesini Fransız organizatörlere teslim etmesinin ardından Fransa'ya doğru yola çıkan Belem, meşaleyle birlikte Korint Kanalı'ndan geçiyor. 2024 Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği yapacak olan Paris'ten organizatörler, 1896'daki ilk etkinliğin düzenlendiği Panathinaiko Stadyumu'nda meşaleyi cuma günü devraldı. Meşaleyi taşıyan 127 yaşındaki Fransız gemisi Belem dün Atina yakınlarındaki Pire Limanı'ndan yelken açtı. Akdeniz'deki yolculuğunun 8 Mayıs'ta tamamlanması beklenen gemi, yaklaşık 2 bin kilometre yol kat ettikten sonra Marsilya'ya varacak. Daha sonra çeşitli kasaba ve şehirler üzerinden yolculuğuna devam edecek meşale, Paris Olimpiyatları'nın 26 Temmuz'daki açılış törenine taşınacak (Aris Messinis/AFP)

• 17/30

  27 Nisan 2024 - Ukrayna'nın Harkiv kentinde Rusya'nın gerçekleştirdiği füze saldırısında isabet alan hastanede bir kadın enkaz temizliyor. Rus füzeleri bugün Ukrayna'nın orta ve batı kesimlerindeki enerji tesislerini vurarak, ABD'nin askeri yardımına rağmen hava savunma sistemi sıkıntısı çeken Ukrayna'nın zor durumdaki enerji sistemi üzerindeki baskıyı artırdı. Ukraynalı yetkililer, son haftalarda ağır bombardımana maruz kalan kuzeydoğu şehri Harkiv'de bir füzenin 60 hastanın bulunduğu bir hastaneye isabet ettiğini, bir kadının yaralandığını ve binaya, yakındaki su borularına ve elektrik hatlarına zarar verdiğini açıkladı (Vyacheslav Madiyevskyy/Reuters)

• 18/30

  26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP)

• 19/30

  25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP)

• 20/30

  24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters)

• 21/30

  23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP)

• 22/30

  22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP)

• 23/30

  21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP)

• 24/30

  20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP)

• 25/30

  19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP)

• 26/30

  18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP)

• 27/30

  17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP)

• 28/30

  16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP)

• 29/30

  15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP)

• 30/30

  14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP)

Egemen dil

Çok kültürlü ülkelerde Fransızcanın yerini almanın zorluğu, sömürge mirasından kurtulmak isteyen ülkeler için en büyük engel olmaya devam ediyor.

Örneğin Mali'de yalnızca çalışma dili haline gelen Fransızcanın yanı sıra yeni anayasayla kabul edilen 13 ulusal dil var.

Mali'de kullanılan resmi diller arasında ülkede en yaygın olanı olan Bambara dilinin yanı sıra Pomo dili, ardından Bozo, Dogon, Soninke ve diğerleri bulunuyor.

Araştırmacı Abdu Tay, "Örneğin Mali'de anayasa değişikliği sırasında elitler arasında en tartışmalı maddeler, Fransız döneminin sömürge mirasının kaldırılması ve Fransızca dilinin iptaliyle ilgili olan maddelerdi. Ancak elitler, tek bir ülkedeki etnik köken ve milliyetlerin çokluğu nedeniyle ulusal dillerin Fransızcanın yerini alamayacağını biliyor. Bu durum, tek bir ulusal dil üzerinde anlaşmayı oldukça zorlaştırmaktadır" ifadelerini kullandı. 

Araştırmacı, Fransızcanın nüfuzu ve Fransız mirasının kültürel ve ekonomik alanlarına yapısal bağımlılık nedeniyle İngilizcenin şu anda Batı Afrika ülkelerinde resmi dil olarak seçilemeyeceğini dikkati çekti.

Abdu Tay, şu anda ulusal çıkarların korunmasının, Fransızcaya bağımlılığa devam etmeyi ve İngilizce ve ulusal diller gibi diğer dilleri ilköğretim düzeyinde eğitim sistemine dahil etmeyi gerektirdiğine inanıyor. 

Batı Afrika ülkelerinde Fransızcanın değiştirilmesi konusuyla ilgilenenler, bu bölgedeki etnik grupların çokluğunun, aynı zamanda dini inanç ve bağlılıkları bakımından farklılık göstermelerinin, tek bir ulusal dilin ortak dil olarak seçilmesi ihtimalinin önünde bir engel oluşturduğunu öne sürüyorlar.

Söz konusu taraflar, Fransızcanın yerini alacak resmi bir dil üzerinde anlaşmaya varmak için ulusal bir diyalog başlatılması çağrısında bulunuyorlar.

Öyle ki Batı Afrika'da Fransız etkisinin azalmaya başlaması ve Rusya ve Çin'in başını çektiği büyük rakiplerin bölgeye girişiyle birlikte bu dili öğrenme konusunda ülkede açık bir isteksizlik oluşmaya başladı. 

Independent Arabia