Birleşmiş Milletler'den (BM) bir insan hakları uzmanı, engelli bir Hintli insan hakları aktivistinin "insanlık dışı ve anlamsız" bir şekilde hapsedilmesi üzerine alarma geçti ve onun kötüleşen sağlık durumunu gerekçe göstererek serbest bırakılmasını talep etti.

Eskiden Delhi Üniversitesi'nde öğretim üyesi olan ve yüzde 90 engelli Gokarakonda Naga "G.N." Saibaba, radikal solcu isyancıların yasaklı örgütü Hindistan Komünist Partisi (Maoist) ile bağlantısı olduğu iddiasıyla 2014'te tutuklanmıştı.

Tekerlekli sandalyedeki Saibaba üç yıl sonra baskıcı bir kanun olan Yasadışı Faaliyetleri Önleme Yasası kapsamında birden fazla suçtan müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.

İnsan hakları savunucularının durumundan sorumlu BM Özel Raportörü Mary Lawlor, "Tutukluluğunun devam etmesi utanç verici" dedi. Lawlor, 57 yaşındaki Saibaba'yı Dalit ve Kabile halklarının da aralarında bulunduğu azınlıkların haklarının uzun süreli bir savunucusu diye tanımladı.

BM uzmanı şöyle ekledi:

Bu, eleştirel bir sesi susturmaya çalışan bir devletin tüm tipik özelliklerini taşıyor.

Saibaba kefaletle serbest bırakıldığı iki kısa dönem dışında Hindistan'ın batısındaki Maharaştra eyaletinde yer alan Nagpur Merkez Hapishanesi'nde tutuluyor. Lawlor onun, aşırı hava sıcaklıklarına maruz kaldığı, penceresiz ve demir parmaklıklardan yapılmış bir duvara sahip, yaklaşık 2'ye 3 metre genişliğindeki yüksek güvenlikli bir hücrede tutulduğunu söyledi.

Eşi Vasantha'ya göre hak savunucusu, hipertrofik kardiyomiyopati, böbrek taşı, hipertansiyon, kısmi felç, beynindeki kist ve pankreas sorunları gibi "hayatını tehdit eden çeşitli rahatsızlıklardan" mustarip.

Ayrıca ailesi ve avukatları cezaevi yetkililerini ilaç, yün bere, kitap ve diğer gerekli eşyaları teslim etmemekle suçladı.

Bombay Yüksek Mahkemesi 2022'de Saibaba'yı aklasa da Hindistan Yüksek Mahkemesi, ülkenin "egemenliğine, bütünlüğüne ve toplumun çıkarlarına" yönelik tehditleri gerekçe göstererek birkaç saat sonra bu kararı bozmuştu.

Yine nisanda Bombay Yüksek Mahkemesi'nin Maoist bağlantılar davasında Saibaba'yı tahliye etmesi, serbest bırakılmasına dair umutları artırsa da Yüksek Mahkeme bu kararı iptal etmişti.

Davayla ilgili Yeni Delhi'yle temas halinde olduğunu söyleyen Lawlor ülkelerin, "mahkum ve tutukluların sağlık hakkını koruma ve insanlık onurlarını gözetme" yükümlülüğü taşıdığının altını çizdi.

Lawlor "Cezaevi yetkilileri engelli mahkumların ayrımcılığa maruz kalmamasını sağlamak zorunda ve buna, erişilebilirliğin sağlanması ve uygun barınma koşullarının sunulması da dahil" diye ekledi.

Saibaba'nın sağlığı tutukluluğu sırasında ciddi derecede kötüleştiğinden serbest bırakılmalı.

2021'de Hindistan'ın önde gelen Kabile aktivistlerinden biri, terör suçlamalarıyla ilgili kefalet başvuruları beklemedeyken ve yargılanması sürerken hastanede hayatını kaybetmişti.

84 yaşındaki Peder Stan Swamy 2020'de radikal solcu Maoist isyancıları desteklediği iddiasıyla tutuklanmıştı.

Cizvit rahibi sağlığının bozulmasının ardından kefaletle serbest bırakılmak istese de yetkililer defalarca yaptığı talepleri reddetmişti.

Parkinson hastalığı nedeniyle elleri titreyen Swamy, tutuklanmasının ardından mahkemeye başvurarak pipet ve suluk istemişti. Hindistan Ulusal Soruşturma Ajansı'nın (NIA) Swamy'nin pipet ve suluğuna el koyduğunu reddetmesinin ardından mahkeme, hapishane yetkililerine bunları Swamy'ye teslim etme talimatı vermişti.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/asia

Independent Türkçe için çeviren: Meltem Ergin