İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un 19 Haziran'da Washington'a yaptığı resmi ziyaret sırasında ABD Senatosu'na yaptığı konuşma ve Başkan Joe Biden ile görüşmesi, ABD ile İsrail arasındaki ilişkinin derinliğinin bir başka kanıtı olurken bu ziyaretin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun geçen haftalarda ABD'nin başlıca rakibi olan Çin'i ziyaret edeceğini açıklamasından sadece iki gün gerçekleşmesi nedeniyle zamanlaması pek çok soru işaretine neden oldu. Kim kime mesaj gönderdi?
ABD'nin İsrail ile ilişkileri, İsrail Başbakanı Washington'ın çıkarlarına meydan okurken ve ABD ile olan bu özel ilişkileri riske atarken güçlendirilebilir mi?
Yoksa tüm bunlar Netanyahu'nun kendisini görmezden gelen ve hükümetini defalarca kez eleştiren Biden yönetimine karşı duyduğu kin mi?
Netanyahu hükümeti ile Biden yönetimi arasında gerginlikler var
Washington, benzer bir konuşma yapması için 2015 yılında Netanyahu'ya yapılan davetin aksine İsrail Cumhurbaşkanı Herzog'u ABD Senatosu'na hitap etmek üzere davet etti.
İsrail Cumhurbaşkanı, Senato Çoğunluk Lideri Demokrat Chuck Schumer, Senato Azınlık Lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell, Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ve Temsilciler Meclisi Azınlık Lideri Hakeem Jeffries tarafından iki parti adına Senatoya davet edildi.
Buna karşın Netanyahu'nun 2015 yılında Senato'da yaptığı konuşma, Beyaz Saray'a danışılmadan ve İran nükleer anlaşmasıyla ilgili yoğun anlaşmazlıkların yaşandığı bir dönemde Demokratların tüm karşı çıkmalarına rağmen yalnızca dönemin Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner'in daveti üzerine gerçekleşti.
Herzog soyadı ile İsrail'in ikinci cumhurbaşkanı olan Isaac Herzog'un (ilki 1988'de cumhurbaşkanı seçilen babası Chaim Herzog'du) Senato'ya hitap etmek üzere davet edilmesi bir başka önemli sembolik anlam daha taşıyor.
ABD, 1948 yılında İsrail'in kuruluşunun ilan edilmesinden 11 dakika sonra dünyada ilk tanıyan ülke olarak İsrail'in kuruluşunun 75'nci yıl dönümünü de bu vesileyle kutladı.
İsrail Cumhurbaşkanlığı, çeşitli etnik kimliklere sahip ve genellikle bölünmüş bir ülkede birleştirici bir güç görevi gören fahri bir makamdır.
İnternet haber sitesi Axios, Netanyahu'nun altı ay önce yeniden başbakanlık görevini üstlenmesinden bu yana Beyaz Saray'a davet edilmediğine dikkati çekti. Netanyahu hükümeti ile Biden yönetimi arasında çeşitli konularda gerginlikler söz konusu.
Kaçan fırsat
İsrail Başbakanı Netanyahu, ABD Senatosu'na sonuncusu 2015 yılında olmak üzere daha önce üç kez hitap etmişti.
Onlarca yıldır tanıdığı Başkan Biden tarafından Washington'a bir kez daha davet edilmeyi bekliyordu.
Fakat Başkan Biden, Netanyahu'nun İsrail yargı sistemiyle ilgili önerdiği ve kendisini eleştirenlerin 'diktatörlüğe atılan bir adım' olarak gördüğü reform konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle Netanyahu'yu bu konudahayal kırıklığına uğrattı ve böylece bir fırsat kaçmış oldu.
Aşırı sağcı Netanyahu hükümetinin Batı Şeria'daki yerleşim birimlerini genişletmesi, Filistinlilere yönelik cezai uygulamalar ve Netanyahu'nun tutumu, Biden'ın ABD-Filistin ilişkilerini güçlendirme hamleleriyle ve İran ile ABD arasındaki olası geçici nükleer anlaşmaya ters düştü.
ABD Kongresi'nin her iki kanadında (Senato ve Temsilciler Meclisi) konuşmalar yapmanın, son zamanlarda yabancı liderlerin ABD'ye yaptıkları resmi ziyaretler sırasında bir gelenek haline gelmesi, Netanyahu'nun hayal kırıklığını daha da artırdı.
Başkan Biden'ın Beyaz Saray'a girmesinden bu yana geçen yıl Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis ve Ukrayna Devlet Başkanı Viladimir Zelenski, geçen nisan ayında Washington'a sürpriz bir ziyarette bulunan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol ve geçen hafta Hindistan Başbakanı Narendra Modi olmak üzere dört lider ABD Kongresi'ne hitap etmişti. Hiçbiri İsrail Cumhurbaşkanı gibi fahri bir makamda değil, yönetici makamlardaydı.
Karşılıklı mesaj alışverişi
Bazıları, Herzog'a yapılan davetin, Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy'nin geçen mayıs ayında İsrail parlamentosu Knesset'te 25 yıl sonra ilk kez bir ABD Temsilciler Meclisi başkanının yaptığı konuşmaya verilen bir yanıt olduğuna inanırken, davetin Netanyahu'nun geçtiğimiz haftalarda Çin'i ziyaret edebileceğini açıklamasından sadece iki gün sonra yapılması, iki taraf arasında stratejik olarak rakip iki başkente yapılan resmi ziyaretlerle karşılıklı mesaj alışverişi olduğuna dair şüpheleri arttırdı.
Bazıları ise Netanyahu'nun Washington'dan başka diplomatik seçenekleri olduğunu göstermek amacıyla Pekin'i ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve diğer üst düzey yetkililerle olası görüşmesini ziyaret ederek Biden yönetimine bir mesaj gönderdiğine inanıyor.
Oysa Herzog'a yapılan davet, Demokratların ve Cumhuriyetçilerin Netanyahu'yu görmezden gelme konusundaki fikir birliğini ve ABD'nin en büyük jeopolitik rakibine olan öfkelerini ortaya koyuyordu.
"Büyük zarara yol açabilir"
Ancak Netanyahu'nun Çin'i ziyaret edebileceği açıklaması hem ABD'de hem de İsrail'de endişelere yol açtı.
Haber sitesi Times of Israel, İsrail Ordusu İstihbarat Daire (AMAN) eski Başkanı ve Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (INSS) Direktörü Tümgeneral Tamir Hayman, böyle bir ziyaretle ilgili açıklamanın zamanlamasının hem taktik hem de stratejik açıdan korkunç olduğunu, bunun büyük bir hata olacağını söylediğini aktardı.
ABD ile İsrail arasındaki özel ilişkilerin tehlikede olduğunu belirten Hayman, böyle bir adımın büyük zarara yol açabileceği uyarısında bulundu.
ABD merkezli haber sitesi The National Interest, Netanyahu'nun Çin'e olası ziyaretinin, uzun süredir müttefikler arasındaki geçici anlaşmazlıkların yaşanmasına rağmen, ABD'nin ve İsrail'in onlarca yıldır ortak değerlere, tarihsel bağlara ve birliği tutarlı bir şekilde besleyen stratejik hedeflere dayalı pragmatik bir ortaklığı sürdürdüğü göz önüne alındığında büyük bir stratejik hata olduğu değerlendirmesinde bulundu.
The National Interest, Çin ziyaretinin, kısa vadeli ekonomik beklentiler ve ani bir diplomatik başarı duygusuna yol açabileceğini, ancak Çin'e ABD ile müttefikleri arasındaki bölünmeleri genişletme, ABD'nin stratejik çıkarlarını baltalama ve Çin'in jeopolitik dayanağını güçlendirme fırsatı sunduğu uyarısında bulundu.
ABD'nin savunma kurumlarına yakınlığıyla bilinen İsrail'in eski AMAN Başkanı Amos Yadlin, böyle bir adımın İsrail'in çıkarlarına zarar vereceğini ve İsrail'İn her yıl ABD'den milyarlarca dolarlık askeri yardım aldığı ve bunun yanında ABD'nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki (BMGK) veto hakkına, ABD mali garantilerine ve en gelişmiş ABD silah sistemlerine bağımlı olduğu için Netanyahu'nun Biden'ı kızdırmak amacıyla Çin'e gitmesinin büyük bir hata olacağını vurguladı.
İsrail ayrıca, İran'ın nükleer silah edinmesini engellemek ve Arap ülkeleriyle imzalanan 'İbrahim Anlaşmaları'nı daha fazla ülkeyle imzalamak gibi stratejik hedeflerini ilerletmek için Biden yönetimine muhtaç.
Çin, ABD'nin İsrail'i destekleyen tutumunun aksine BM'de düzenli olarak İsrail'e karşı oy kullanıyor, uzun süredir Filistinlileri destekliyor ve İran ile stratejik bir ittifaka sahip. Çin, İsrail ile güvenlik ve stratejik iş birliği açısından ABD ile boy ölçüşemez.
Soğuk Savaş'ta bir piyon
Eski yetkililer ve analistler, özellikle Netanyahu'nun Pekin'i ziyaret edebileceği açıklamasını ABD ile İsrail arasındaki ilişkilerin mevcut İsrail hükümeti döneminde sıkıntılı olduğu bir zamanda yapması ve ABD İsrail'e karşı herhangi bir adım atmasa da Biden yönetiminin İsrail politikalarına yönelik eleştirilerinde sesini giderek yükseltmesi çerçevesinde İsrail'in Çin ile ABD arasındaki Soğuk Savaş'ta bir piyon haline gelmesinden çekiniyorlar.
Olası ziyaret, Biden'ın dikkatini çekmeyi amaçlasa da Netanyahu'nun Çin'e karşı daha katı bir tutum benimseyen Cumhuriyetçilerle arasını açması da muhtemel.
Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy de geçtiğimiz ay Knesset'te yaptığı konuşmada Çin'in ticari uygulamaları ve insan hakları alanındaki sicili nedeniyle eleştirdi.
Bunun üzerine Çin'in İsrail Büyükelçiliği, McCarthy'i Çin ile İsrail ilişkilerini bozmaya çalışmakla suçladı.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
4 Mayıs 2024 - İsrail'in Tel Aviv kentinde halk, Hamas'ın 7 Ekim'de ülkenin güneyine düzenlediği saldırıda rehin alınan kişilerin salınması için protesto düzenledi. Demokrasi Meydanı'nda toplanan eylemciler aynı zamanda erken seçim talep etti. Hamas sözcüsü bugün yaptığı açıklamada "Hâlâ ana meseleler olan tam ateşkes ve [İsrail'in] Gazze'den tamamen çekilmesi hakkında konuşuyoruz. Bugün bazı olumlu cevaplar bulabileceğimizi umuyoruz" ifadelerini kullandı. Öte yandan Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı İcra Direktörü Cindy McCain, Gazze'nin kuzeyinde büyük bir kıtlık yaşandığını belirtti (Jack Guez/AFP) -
2/30
3 Mayıs 2024 - Brezilya'nın Rio Grande do Sul eyaletindeki Eldorado do Sul kentinde bir gönüllü ve belediye görevlisi hayvanları kurtarmaya çalışıyor. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, çok şiddetli yağmurların sel ve heyelanlara yol açtığı güney bölgelerini ziyaret etti. Lula da Silva'nın ziyaretinin ardından sel faciasının yaşandığı bölgelere Hava Kuvvetleri'ne ait 8 uçak ve 600 askeri personel sevk edildi. Devlet Başkanı, "Tüm ihtiyaçların karşılanması için federal hükümet olarak ne gerekiyorsa yapacağız. Hasarın onarılması için yüzde 100 destek vereceğiz" ifadelerini kullandı. Afet sonucunda en az 29 kişi hayatını kaybetti ve bu sayının yükselmesi bekleniyor (Anselmo Cunha/AFP) -
3/30
2 Mayıs 2024 - Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir adam, yıkılmış binaların arasından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 28 kişinin öldüğünü ve 51 kişinin yaralandığını açıkladı. 7 Ekim'den beri Gazze'de hayatını kaybedenlerin sayısı 34 bini aştı (AFP) -
4/30
1 Mayıs 2024 - İtalya'nın orta kesimindeki Cocullo'da geleneksel "Serpari" (Yılan Yakalayıcıları) festivali kapsamında düzenlenen geçit töreni sırasında canlı yılanlar Aziz Dominik heykelinin etrafına dolandı. Festivalden günler önce bulunan tüm yılanlar mikroçiple tanımlanıyor, ölçülüyor, tartılıyor ve yılanların sismik hareketlere duyarlılığı üzerine yapılan bir çalışmanın parçası olarak biyologlar tarafından laboratuvar testlerine tabi tutuluyor. Küçük Cocullo köyü her mayısın ilk günü, yılan sokması ve diş ağrısına karşı koruyucu aziz olan Aziz Dominic di Sora'yı onurlandırıyor. Yılan yakalayıcıları aynı zamanda Bari Aldo Moro Üniversitesi ve Max Planck Enstitüsü'nden araştırmacılardan oluşan bir ekibin yürüttüğü çalışmaya katılarak bölgedeki yılan türlerinin izlenmesine de katkıda bulunuyor. Bazı örneklere, uydu teknolojisi aracılığıyla sismolojik faaliyetlerin izlenmesini sağlamak için küçük bir verici yerleştirildi. Günün sonunda yılanlar doğaya salınıyor (Tiziana Fabi/AFP) -
5/30
30 Nisan 2024 - Fransa'nın doğusundaki Lyon kentinde Siyasi Bilimler Akademisi binasının avlusunda düzenlenen Filistin yanlısı eylemde bir protestocu böyle görüntülendi. ABD'de önde gelen üniversitelerden birçoğunu sarsan ve gerginlik yaratan gösterilerde olduğu gibi, Paris Siyasi Bilimler Akademisi öğrencilerinin düzenlediği birden fazla eylemde öğrencilerden bazıları Gazze Savaşı ve yaşanan insani kriz dolayısıyla son derece öfkeliydi (Olivier Chassignole/AFP) -
6/30
29 Nisan 2024 - Gençler, Kenya'nın Mai Mahiu bölgesi yakınlarındaki Kamuçiri köyünde sel nedeniyle sürüklenen tahrip olmuş arabayı inceliyor. Kenya'nın bu bölgesi son bir aydır sağanak yağış ve ani su baskınlarının etkisi altında. Su baskınlarının başkent Nairobi'yi de etkilediği ve bazı yolların kapatıldığı aktarılırken, birçok mahallenin de sular altında kaldığı kaydedildi. Polis, Rift Vadisi'ndeki bir kasabanın yakınlarındaki barajın çökmesi sonucu en az 45 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Polis sözcüsü, "Durum kontrol altına alınmaya çalışılıyor ancak sel riski devam ediyor" dedi. Yaşanan bu son can kayıplarıyla birlikte marttan bu yana şiddetli yağış ve seller sebebiyle ölenlerin sayısı 100'ü aşmış oldu (Luis Tato/AFP) -
7/30
28 Nisan 2024 - Yunanistan'ın Olimpiyat meşalesini Fransız organizatörlere teslim etmesinin ardından Fransa'ya doğru yola çıkan Belem, meşaleyle birlikte Korint Kanalı'ndan geçiyor. 2024 Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği yapacak olan Paris'ten organizatörler, 1896'daki ilk etkinliğin düzenlendiği Panathinaiko Stadyumu'nda meşaleyi cuma günü devraldı. Meşaleyi taşıyan 127 yaşındaki Fransız gemisi Belem dün Atina yakınlarındaki Pire Limanı'ndan yelken açtı. Akdeniz'deki yolculuğunun 8 Mayıs'ta tamamlanması beklenen gemi, yaklaşık 2 bin kilometre yol kat ettikten sonra Marsilya'ya varacak. Daha sonra çeşitli kasaba ve şehirler üzerinden yolculuğuna devam edecek meşale, Paris Olimpiyatları'nın 26 Temmuz'daki açılış törenine taşınacak (Aris Messinis/AFP) -
8/30
27 Nisan 2024 - Ukrayna'nın Harkiv kentinde Rusya'nın gerçekleştirdiği füze saldırısında isabet alan hastanede bir kadın enkaz temizliyor. Rus füzeleri bugün Ukrayna'nın orta ve batı kesimlerindeki enerji tesislerini vurarak, ABD'nin askeri yardımına rağmen hava savunma sistemi sıkıntısı çeken Ukrayna'nın zor durumdaki enerji sistemi üzerindeki baskıyı artırdı. Ukraynalı yetkililer, son haftalarda ağır bombardımana maruz kalan kuzeydoğu şehri Harkiv'de bir füzenin 60 hastanın bulunduğu bir hastaneye isabet ettiğini, bir kadının yaralandığını ve binaya, yakındaki su borularına ve elektrik hatlarına zarar verdiğini açıkladı (Vyacheslav Madiyevskyy/Reuters) -
9/30
26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP) -
10/30
25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP) -
11/30
24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters) -
12/30
23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP) -
13/30
22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP) -
14/30
21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP) -
15/30
20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP) -
16/30
19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP) -
17/30
18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP) -
18/30
17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP) -
19/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
20/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
21/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
22/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
23/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
24/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
25/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
26/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
27/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
28/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
29/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
30/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters)
ABD'nin endişesi
Washington'da peş peşe göreve gelen yönetimler, İsrail ile Çin arasındaki sıcak ekonomik ilişkilerle ilgili endişelerini dile getirdi.
ABD'li bir yetkili geçen aralık ayında, İsrail'i yerel teknoloji endüstrisini Çin etkisinden korumak için daha büyük önlemler almaya çağırdıysa da ABD ile Çin arasında son yıllarda hem Biden hem de eski Başkan Donald Trump yönetimleri sırasında tırmanan ticaret savaşına rağmen İsrail ve Çin, daha sıcak ilişkilere ve özellikle tıbbi teknoloji, robotik, gıda teknolojisi ve yapay zeka olmak üzere İsrail'in yeniliklerine Çin'in daha fazla ilgi gösterdiğine tanık oldu.
İsrail'in ABD'nin şiddetli muhalefeti sonucu Çin'e gelişmiş radar sistemlerinin satışını iptal etmek zorunda kaldığı 1990'lardaki anlaşmadan bu yana hassas teknolojinin Çin ordusuna ve diğer ülkelere satışını önlemeyi amaçlayan bazı düzenlemeleri yürürlüğe girmiş olsa da farklı teknolojilerin hem sivil hem de askeri uygulamaları olacağından, Washington'ın başlıca endişeleri potansiyel ikili kullanım teknolojilerinde yoğunlaşıyor.
İsrail'in hesapları
Netanyahu, her ne kadar Biden ile arasındaki anlaşmazlığı en aza indirmeye çalışıp, ABD Kongresi üyelerine İsrail ile ABD arasındaki güvenlik ve istihbarat iş birliğinin zirvede olduğuna dair güvence verip ABD'nin İsrail için her zaman hayati ve vazgeçilmez bir müttefik olacağını vurgulasa da İsrailli bazı yetkililer, Netanyahu'nun olası Çin ziyaretini Biden yönetimine yönelik kasıtlı ve tehlikeli bir provokasyon olarak görüyorlar.
ABD merkezli haber sitesi The Monitor'e göre İsrail'in Çin ile ilişkilerde karmaşık hesapları var. İki ülke arasındaki ilişkiler son on yılda kayda değer bir yükselişe sahne oldu. İki ülke arasında ticaret hacmi 2012 yılında 9,16 milyar dolara ulaşsa da 2022 yılında sıçrama yaparak 21,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Çin'in İsrail'deki yatırımları ve ulaşım, enerji ve su altyapı projelerine katılımı da arttı. Örneğin 2019 yılında Çinli bir şirket, Hayfa Limanı'nın yeni bölümünü işletmeye başladı ve Çinli şirketler, Tel Aviv'deki hafif raylı sistem projesine katıldılar.
İsrail'in eski Başbakanı Naftali Bennett, 2021 yılında Washington ziyaretinden önce yaptığı açıklamada ABD'nin İsrail ile Çin ilişkileri hakkında yaptığı tüm endişeleri ciddiye aldığının altını çizdi.
2022 aralığında ABD'nin İsrail Büyükelçisi Tom Nides ise İsrail'in yaklaşımından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, iki ülkenin İsrail'in Çin ile ticareti ve Pekin'e ulaşmaması gereken hassas teknolojilerin kontrol edilmesi konusunda anlaşmaya vardıklarını söyledi.
Çin ve Ortadoğu ülkeleri üzerinde uzman olan İsrail merkezli Çin-İsrail Global Ağ ve Akademik liderlik (SIGNAL) Vakfı Yönetici Direktörü Carice Witte, ABD yönetimlerinin son on yılda İsrail'deki Çin yatırımları konusunda İsrail hükümeti ile sürekli diyalog içinde olduğuna dikkat çekti.
Özellikle limanlar, teknoloji şirketleri ve gıda şirketleri gibi hassas alanlarda Çin'in yatırımları ve Körfez ülkeleriyle iş birliğinin, İsrail için işleri karmaşık hale getirebileceğini söyleyen Witte, "Çin, İsrail'in İbrahim Anlaşmaları'ndaki ortaklarıyla teknolojik iş birliğini geliştirdiğinde bu durum, İsrail şirketlerini felce uğratabilir. Bunun nedeni İsrail güvenlik ihracatçılarına bazı ileri teknolojileri Çin gibi belirli ülkelere ya da bu teknolojileri üçüncü taraflara devredebilecek ülkelere satma konusunda getirilen kısıtlamalardır" değerlendirmesinde bulundu.
Independent Arabia
