IŞİD bölgeden gitse de Ezidilerin yaralarını sarmazsak ona bir zafer hediye etmiş olacağız

Tecavüz, işkence ve soykırımdan kurtulmayı başarmış insanlar rehabilitasyon ve hayatlarını tekrar inşa etmek için gerekli temel araçlardan mahrum bırakılıyor

IŞİD militanlarının Sincar kasabasına saldırısından kaçan Iraklı Ezidiler, sığındıkları inşaat halindeki binada beklerken (AFP)

Bu hafta, Suriye ve Irak'ta IŞİD tarafından dini bir azınlık olan Ezidilere karşı başlatılan soykırımın 5. yıldönümü. Ezidilere, özellikle de kadın ve genç kızlarına karşı işlenen zulümlerin çoğu anlatılamayacak derecede iğrenç ve sayılamayacak kadar yaygın. Soykırımın kendisi durmuş olsa da, bu mücadelenin sadece ilk kısmını teşkil ediyor. Sonuçlarıysa kendi içinde yakıcı ve acı verici.

Ezidilerinki, korkunç bir sistematik cinsel şiddet ve eş güdümlü askeri zulüm hikayesiydi. IŞİD’liler, binlerce kadın ve çocuğu köle pazarlarına takas ve satış için göndermeden önce, binlerce erkeği topluca kendi infazlarına yürüttü.

Birçok IŞİD kalesinde çatışmalar artık son buldu, fakat 2 bin 900 kadın ve çocuk halen kayıp. Sadist IŞİD rejimi altında yaşayan binlerce Ezidi kadın ve çocuk ise, kendi toplumlarına yeniden katılım mücadelelerinde zorlanıyor.

Bunun sebebi, soykırımdan kurtulan kimselerin fiziki ve psikolojik bakımdan nasıl uygun biçimde asimile edileceğine dair yerel ve uluslararası toplumların yoğunlaştıkları noktalardaki çarpıcı uyumsuzluk.

Fiziki yaralar daha görünür olabilir ancak maruz kalınan zihinsel travmalar çok daha kalıcı. Rehabilitasyon hizmetleri ve zihinsel sağlık desteği yoksunluğu, IŞİD tarafından esir alınan 6 bin 500 kadın ve çocuğun anlamı bir şekilde toplumlarına dönüşünü engelliyor.

Savaş süresince esir tutulan kadın ve kız çocuklarının yüzde 80'inden fazlası kendine zarar verme, travma sonrası stres bozukluğu ve zayıf zihinsel sağlıktan etkileniyor.

Maruz kalınan psikolojik hasar, geri dönüşte karşılaşılan ciddi zorluklarla daha da artıyor. Birçoğu halen esaret altında tutulan başka akrabaları olduğunu fark ediyor, topluluklar bir bütün olarak anavatanlarının dışında sefalet içindeki kamplara taşınmış durumda, fiziki ve cinsel istismara maruz kalmış kadınlar dışlanıyor, kendilerini esir alan kimseler tarafından beyinleri yıkanmış Ezidi çocuklar dışlanıyor ve eğitim erişimlerine izin verilmiyor.

Sonuçlar kabul edilemez: Tecavüz, işkence ve soykırımdan kurtulmayı başarmış kimseler rehabilitasyon ve hayatlarını tekrar inşa etmek için gerekli temel araçlardan mahrum bırakılıyor. Ezidi soykırımından kurtulan kuşağın unutulup kaybolmaması için, kendilerini ve topluluklarını başarılı bir şekilde yeniden inşa etmelerini sağlamalıyız.

Bu, okulların yeniden inşası için toplum öncülüğündeki girişimlerin desteklenmesini, savaş bağlantılı cinsel şiddet mağdurları için travma sonrası stres bozukluğu tedavisine ve münferit sağlık hizmetlerine erişimin sağlanmasını, bu alanın söz konusu toplumlar için alışıldık olmaması nedeniyle psikolojik tedavinin karmaşıklığı üzerine uzman ve kaynak desteğini gerektiriyor. 

En ağır vakalarda, hayatta kalanların yaşamlarının geri kalanını huzur içinde yaşayabilmeleri için uygun yeniden yerleşim projeleri sağlamalıyız.

 

 

2014'te IŞİD'den kaçan Ezidi sivilleri kurtarma görevi sırasında helikopterimiz düştü ve güç bela hayatta kaldım. IŞİD işgalinin katliamlarıyla çevrili vaziyette enkazın içinde yatarken, tehlikede olanın ne olduğunu her zamankinden daha iyi idrak ettim. Hayatımı toplumumun en muhtaç bireylerini kurtarmaya adama yönünde daha büyük bir şevk kazandım. Şimdi, 5 yıl öncesinin olay yoğunluğunun ötesinde, onları mahkum edenlerden kurtulmanın, normale dönme yolunda sadece bir başlangıç olduğunu anlıyorum.

Eğer Ezidi halkına yönelik vahim psikolojik destek eksikliğine hitap etmezsek, soykırımın dehşetinden kurtulan ancak sonrasında yok olmayla yüzleşen bir kuşak kadın ve çocuğun kaybı riskini alırız. Güvenli ve başarılı bir yaşam sürmeleri, yerel ve uluslararası toplumların işbirliğine bağlı.

Mirza Dinnayi, IŞİD kurbanlarıyla çalışan ve Irak savaşı sırasında yüzlerce kadın ve çocuğun kurtarılmasına yardım eden Ezidi aktivist. Ekim 2019'da Ermenistan'ın Erivan şehrinde düzenlenecek Aurora Forumu'nun açılışında konuşma gerçekleştirecek üç insan hakları savunucusundan biridir.

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU