Yaptığım hesaplamaya göre, geçen hafta en az 4 kez "sadece 5 dakika" beklemem söylendi. Arap dünyasında, herhangi bir görüşmenin ertelenmesini her zaman sadece 5 dakika beklemem gerektiği güvencesi takip eder. Ya da sadece 5 dakika sonra telefonla bana dönülecektir. Çok çok nadirense 10 dakika. Neredeyse hiçbir zaman bir dakika olmaz. Beş, Mısır'da daha çok, Lübnan ve Suriye'deyse görece daha az kullanılır. Arapçada “sadece 5 dakika” şöyle söylenir - transliterasyon bana ait- "khams daqiya faqat." Hesaplarıma göre 43 yıl içinde, bu cümleyi neredeyse 9 bin kez duymuş olmalıyım, muhtemelen daha fazla.
Elbette bu cümle yüzde 99 yalan, her zerresi seçimlerde bir Arap diktatörünün aldığı oy oranlarının ortalaması kadar büyük bir yalan. Ama ben her zaman -hala- inanıyorum. Bugün bile, Ortadoğu'da bir sekreterin odasında beklerken veya telefonuma bakarak kendi kendime "Pekala, sadece üç dakika sonra beni görecek veya bana telefon açacak" derim. Karşımdaki kişi bunu yapmaz. Yapmayacağını ben de biliyorum. Ancak inançsızlığın bilinçli olarak askıya alındığı durumlarda en azından 5 dakikaya güvenmeniz gerekir.
Bu yalan o kadar çok söylendi ki gerçeğin kendisinden daha gerçek bir hale geldi. Sevgili okur, henüz Brexit'ten bahsetmedim.
Birkaç kez bu "5 dakikanın" nereden geldiğini bulmaya çalıştım ve Mısırlı yaşlı bir ahbabım beni rahatlatmaya çalıştı. "19. yüzyıl sonlarında Mısır'a gelen bir sürü İngiliz subayla birlikte Hindistan'dan geldi" dedi. Bu memurlar yerel Araplara taleplerin/isteklerin/ricaların/sorunların "5 dakika" içinde çözülmesini söylerdi.
Görünen o ki suç bizimdi. Birkaç yıl önce Hindistan'dayken, Yeni Delhi'de Hint bir gazeteciyle tanıştım. O da bana, evet, Raj'ın uzak bölgelerindeki köy anlaşmazlıklarında Bölge Komiserleri'nin davacılardan bunaldıklarında bu ifadeyi kullandığını söyledi.
Bağımsızlık sonrası Hint kamu hizmeti -ve elbette sonradan bağımsızlaşmış Arap dünyasındaki herhangi bir memur- taleplerinin "sadece 5 dakika içinde" sağlanacağı yönündeki rahatlatıcı tavsiyesiyle (yerli veya yabancı) ziyaretçisinden sabırlı olmasını istemeyi sürdürdü.
Gerçek zamansa bir gün, bir hafta ya da kıyametin kopacağı ana kadar uzayabilir. Bir şey fark etmiyor, bunu söylediler ve söylüyorlar ve hala -ama hala- ben de masum biçimde inanmaya devam ediyorum. Gazeteci arkadaşıma Hintlerin İngilizce aksanını sorduğumda, bunun nedeninin ülkeye İngilizce öğreten erken dönem Galli misyonlerlere kadar gittiğini iddia ettiğini de eklemeliyim. "Hint İngilizcesi, Gallilerin İngilizcesine benzemiyor mu?" diye sordu. O zamandan beri bunu düşünüyorum.
Ancak “5 dakikayı” değil. Çünkü artık onun varlığını kabullendim. Duygusal olarak doğru, gerçekteyse palavra. Arap arkadaşlarımın şimdi Brexit çağında, İngiliz diplomasisi veya politikasıyla -ya da böyle bir kelime kullanmaya hala cesaret edebiliyorsak "devlet idaresiyle"- ilgilenmesi gibi.
Brexit'ten aşırı sıkılıyorlar çünkü birçoğu -azalan sayıdaki İngiliz gibi- gerçekleşeceğine inanmıyor. Ancak Araplar, mevcut Başbakan'ın -Muhafazakar partiden seçimle aldığı mantık dışı yetkiyi unutun- demek istediğini söylemediğini, söylediğiniyse demek istemediğini de biliyor. Bu durum geçmişe bakıldığında, geçen yüzyıldaki İngiliz Ortadoğu politikasını nasıl gördüklerini de tam olarak anlatıyor.
1917 Balfour Deklarasyonu “sadece 5 dakika” güvenilirliğe sahipti. Sadece bir cümleden ibaretti. Filistin'de kurulacak Yahudi "Milli Vatanına" İngiliz Hükümeti'nin desteğini söz verirken, Arapların sivil ve dini haklarına zarar verecek hiçbir şey yapılmamasında diretiyordu. Ya da Dışişleri Bakanı'nın küçümseyerek adlandırdığı gibi "Yahudi olmayan mevcut topluluklara."
İlki doğru çıktı, ikincisiyse yalan. Yine de yıllarca -1948'de, Balfour'un neyi kime söz verdiğini umursamadıkları bir dönemde, Filistin'i küçük düşererek terk etmelerine kadar- İngilizler bu ikiyüzlülüklerini devam ettirdi.
Bu bağlamda, yeni Başbakanımızın bu en aldatıcı, sahtekar ve utanç verici belgeye karşı tutumunu gözlemlemek çok eğitici. Boris Johnson 2015'te Balfour Deklarasyonu'nu -neredeyse isabetli bir şekilde- "tuhaf" ve "trajikomik biçimde anlamsız" diye nitelendirdi. "Dışişleri Bakanlığı saçmalığının zarif bir parçası" demişti. Ancak akabinde gerçekleştirdiği bir İsrail ziyaretinde -Boris Johnson artık Londra Belediye Başkanı'ydı ve İngiliz-İsrail ilişkilerinin karlı doğasının farkındaydı- tam tersini dile getirdi. Artık Balfour Deklarasyonu'nun "harika bir şey" olduğunu ve "büyük bir tarihi cereyanı aksettirdiğini" fark etmişti.
Artık açık ki bu iki ifadeden biri düzmeceydi. Ya Balfour'un sözleri -trajikomik veya başka bir nedenden dolayı- tutarsız ve tuhaftı ve Dışişleri Bakanlığı memurları dalavericiydi ("saçmalık") ya da Balfour, tek cümlesi dünya tarihinde bir dönüm noktası olan, faniler arasında yaşayan bir titandı.
Araplar bıkkınca iç çekti. İngilizlerden daha fazla bir şey beklemiyorlardı. Kendilerine her zaman yalan söylenmemiş miydi? İsrailliler de bu saçmalığa kanmadı. 20 yıldır tanıdığım İsrailli bir gazeteci, Johnson'ın sahtekarlığına işaret ettiğimde omuzlarını silkti. “Bu şeylerin değerinin ne olduğunu biliyoruz” dedi.
Şimdiyse artık çoğu İngiliz'in de Brexit hükümetini böyle değerlendirdiğini düşünmeyi yeğliyorum. Nasıl Boris Johnson bizim başbakanımız değilse artık hükümet de bizim hükümetimiz değil. Sadece yalanların -hatta 5 dakikalık yalanların- normal, kaçınılmaz, sıkıcı, donuk, yorucu ve böylece kabul edilebilir hale gelmesinden ibaret.
Feldmareşal/Cumhurbaşkanı Sisi'nin ülkenin demokratik biçimde seçilmiş tek cumhurbaşkanını devirmesinden, İslamcı muhaliflerini katletmesinden ve on binlerce siyasi mahkumu hapsetmesinden üç yıl sonra Mısır'a gerçekleştirdiği bir ticari ziyarette Boris Johnson, diktatörün Kahire'deki ofisinde İngiltere ve Mısır arasındaki "ikili bağların gücünü derinleştirmek" amacıyla keyifle sohbet ediyordu.
Johnson, İngiltere'nin Mısır'ın uzun zamandır dostu olduğunu açıkladı. “Biz Mısır'ın en büyük ekonomik ortağıyız ve terörizme, aşırıcı fikirlere karşı güçlü müttefikleriz." Mısır hapishanelerinde işkence çarkları dönerken ve 2011 devrimininin tüm aktivistleri son kişisine kadar hapse tıkılırken, Mısır her şeye rağmen "müttefiğimizdi".
Johnson'ın ekonomiyle ilgili sözleri elbette oyunu ortaya koydu. Tüm bunlar parayla ilgiliydi -ve Mısır'ın işkencecilerinden gelen istihbaratlar için duyulan şükrandan. Ancak biliyoruz ki kendisi için uygun olduğunda -Eden'in Nasır desteği bir gecede nasıl nefrete döndüyse aynı şekilde- Johnson, Sisi'yi de Washington'daki adamımızı savurduğu aynı otobüsün altına atar. Hakikaten de külyutmaz biri olan Sisi, Johnson'la bir toplantısında, dönemin dışişleri bakanı sadece latife yaparken odayı terk ederek gerçekte hakkında ne düşündüğünü göstermişti.
Ancak bu acı olayın kayıtlara geçmesi bile hiçbir şey ifade etmiyor. Aslında, Boris Johnson hakkında yazmanın şimdiki sorunları kendisinin o kadar doğal, rahat ve mutlu bir yalancı olması ki -her bir yalanı birçok kez açığa çıkarılan, ifşa edilen, afişe olan ve şüphe kırıntılarının ötesinde ispatlanan tamamen sahtekar bir adam-, onun bu yalancılığının biz gazetecilerin "bayat haber" dediğimiz şey olmasıdır. Boris Johnson yalan mı söylüyor? Zaten biliyoruz -öyleyse bunda yazmaya değer yeni bir şey var mı?
Bu anlamda, Johnson hakkında yazmak bir bakıma, Trump benzeri bir delilikten muzdarip olmakla beraber tuhaf karakterinin bir parçası haline gelen -Birleşmiş Milletler'de başının üzerinde beliren mübarek bulut ve dünyanın nasıl Ahmedinejadlaştığı hakkında- sürekli açıklamalarıyla İran'ın eski Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad hakkında yazmaya benziyor.
Daha meşum alanlara girdiğinde -örneğin Yahudi Soykırımı'nın varlığını sorguladığında- kendisini tabii ki çok ciddiye aldık. Fakat uydurduğu hikayeler "bunda yazacak yeni ne var?" kategorisine giriyor .
Benzer şekilde, İngiltere Başbakanı'nın büsbütün güvenilmezliği -gerçeğe yönelik ihaneti- şimdi de onun şaklabanlığında kayboluyor. Gerçeğe saygısızlığı, kamuoyundaki imajı olan şaklabanlığının bir parçası, bir bütünüdür ancak bu, onun İngiliz halkına asıl hakaretini örtüyor.
Bunu Mısır, Suriye, Suudi Arabistan diktatörleriyle Irak ve Libya'nın eski tiranlarına da uygulayabilirsiniz. Beş yıllık planları, seçim zaferleri ve "Siyonizmi" yok etme sözleri -kendi biyolojik çocuklarını sıradaki diktatörler olarak yetiştirirken halka olan "sevgilerinden" söz etmeye gerek bile yok- saçma sapan, sahte ve gerçek dışı.
Ama uzunca zamandır buna alışagelmiştik. Karşılıklı düşmanlıkları sebebiyle Arap diktatörleri kendi gazetelerinin karikatüristlerini diğer bir diktatörü şaklaban şeklinde karikatürize etmesi yönünde cesaretlendirirdi -Batılı karikatüristler de genelde Arap liderlerinin benzer aşağılayıcı resimlerini çizerdi.
Boris Johnson, bazı yönlerden, bir sepet dolusu Arap otokrattan çok daha tehlikeli bir adam. Evet, günümüz siyasetini II. Dünya Savaşı'yla kıyaslayan kolaycı klişeye her zaman karşı çıkarım. Saddam “Dicle'nin Hitler'i” değildi. Trump da Nazi değil. Faşist panteonda, eylemlerinde yeni İngiliz “hükümetimize” en ufak bir paralel bulabileceğimiz biri varsa, bu Mussolini'dir.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
2/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
3/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
4/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
5/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
6/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
7/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
8/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
9/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
10/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
11/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
12/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters) -
13/30
4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP) -
14/30
3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters) -
15/30
2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters) -
16/30
1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP) -
17/30
31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP) -
18/30
30 Mart 2024 - New York Polis Teşkilatı'ndan Jonathan Diller'ın cenazesine binlerce kişi katıldı. Pazartesi günü yanlış park eden bir araca müdahale ederken arabanın içinden ateş açılması sonucu karnından vurulan polis memuru, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Diller, son iki yılda New York'ta görev başındayken öldürülen ilk polis memuru oldu. New York Emniyet Müdürü Edward Caban, cenazede Diller'ı dedektifliğe terfi ettirdi ve teşkilatın sonuna kadar ailenin yanınca olacağı sözünü verdi (Jeenah Moon/AP) -
19/30
29 Mart 2024 - Filistinliler Gazze Şeridi'nin orta kısmında yer alan Magazi mülteci kampındaki hasar görmüş ve yıkılmış binaların yanından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucu 71 Filistinlinin öldüğünü ve 112'sinin de yaralandığını açıklarken, UNICEF sözcüsü James Elder, Gazze'de karşılaştığı herkesin "Gıdaya ihtiyacımız var" dediğini belirtti. Öte yandan Reuters'ın aktardığına göre ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Gazze'nin kuzeyindeki bazı bölgelerde halihazırda kıtlık yaşanıyor olması ihtimalinin epey yüksek olduğunu söyledi (AFP) -
20/30
28 Mart 2024 - Vatikan'ın resmi TV kanalı Vatican Media, Papa Francis'in ayak yıkarken çekilen fotoğrafını paylaştı. Papa, Paskalya kutlamaları sırasında Kutsal Perşembe'de, İtalya'nın başkenti Roma'daki kadın hapishanesi Rebibbia'ya gerçekleştirdiği ziyarette "Ayak Yıkama" ritüelini gerçekleştirip 12 kadının ayağını yıkadı ve öptü. Mahkumlardan bazıları ritüel sırasında gözyaşlarına hakim olamadı (AFP/Vatican Media) -
21/30
27 Mart 2024 - İspanya'nın başkenti Madrid yakınlarında, ülkenin simgesi haline gelmiş Osborn Boğası'na Filistin bayrağı çizilmiş ve Özgür Filistin yazılmış. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Ramazan'da ateşkes ilan edilmesi çağrısı yapsa da Gazze Savaşı'nda İsrail'in saldırıları sonucu son 24 saatte 76 Filistinli hayatını kaybetti. Öte yandan Dünya Gıda Programı, Gazze'nin kuzeyinde yetersiz beslenen çocuklarının sayısının rekor hızda arttığını, kuzeydeki nüfusun yaklaşık yüzde 70'inin feci bir açlıkla karşı karşıya olduğunu ve muhtemelen mayısta kıtlık başlayacağını açıkladı (Oscar Del Pozo/AFP) -
22/30
26 Mart 2024 - ABD'nin Maryland eyaletindeki Baltimore kentinde konteyner gemisinin çarptığı Francis Scott Key Köprüsü yıkıldı. Sabah 1.30 sularında meydana gelen olayda bir inşaat ekibinden en az 8 kişinin yanı sıra araçlar da suya düştü. Maryland Valisi Wes Moore, Singapur bandralı Dali konteyner gemisinin güç kaybettiğini ve Francis Scott Key Köprüsü'ne çarpıp çökmesine neden olmadan kısa süre önce acil yardım çağrısı yaptığını söyledi. İmdat çağrısının yetkililerin köprü üzerinden geçen araç trafiğini durdurmasına olanak sağladığını belirtti. Çökme sırasında köprüde kaç aracın bulunduğu bilinmiyor. Arama ve kurtarma çalışmaları devam ediyor (Jim Watson/AFP) -
23/30
25 Mart 2024 - Hindistan'ın Chennai kentindeki Holi Festivali'nde toz boya yani "Gulal" bulaşan kadınlar. Holi Festivali'nde, baharın başlangıcı ve iyinin kötüye karşı kazandığı zafer kutlanıyor. Festival kutlamaları kapsamında Hindistan'ın çeşitli yerlerinde büyük geçit törenleri düzenleniyor. Bu geçit törenlerinde halk birbirine renkli toz boyalar fırlatıyor. Hintli yetkililer, bu yılki festival öncesinde boya bulaşmasıyla oluşabilecek dini gerilim endişesiyle camileri plastik örtü ve brandalarla örttü. Asayi̇şi̇ sağlamak üzere Gurugram'da 5 bi̇ni̇n üzeri̇nde poli̇s personeli̇ görevlendi̇ri̇ldi̇ (R.Satish Babu/AFP) -
24/30
24 Mart 2024 - Rusya'da son açıklamalara göre 133 kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırının ardından bugünün ulusal yas günü ilan edilmesiyle, Krasnogorsk'taki Crocus City Hall adlı konser salonunun önüne çiçekler bırakıldı. Moskova'daki konser salonuna düzenlenen saldırıyı IŞİD'in Horasan Grubu üstlendi. En az 150 kişinin de yaralandığı olayı "kanlı, barbarca bir terör eylemi" diye tanımlayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırıyı düzenleyen 4 saldırganın da içinde olduğu 11 kişinin gözaltına alındığını açıkladı (Olga Maltseva/AFP) -
25/30
23 Mart 2024 - Brezilya'nın Rio de Janeiro eyaletindeki Petropolis kentinde Sivil Savunma görevlileri sağanak yağışlar sebebiyle yıkılan evinin enkazı altında 12 saatten fazla kalan bir kız çocuğunu taşıyor. Brezilya'nın güneydoğusunu, özellikle de Rio de Janerio eyaletinin dağlık kısımlarını vuran güçlü fırtınada en az 9 kişi hayatını kaybederken, yetkililer "kritik" duruma müdahale etmek adına hummalı bir faaliyet başlattı. Rio belediyesinin İtfaiye ve Savunma güçleriyle oluşturduğu acil durum komitesinin yayımladığı açıklamada, başkent Rio'ya yaklaşık 70 kilometre mesafedeki Petropolis kentindeki bir evin yıkılması sonucu üç kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Aynı bültende bu sabah itibarıyla 90 kişiye canlı ulaşıldığı da belirtildi (Pablo Porciuncula/AFP) -
26/30
22 Mart 2024 - İtalya'nın kuzeybatısındaki Torino kentinde öğrenci birlikleri polis şiddetiyle okul reformlarını protesto etmek ve Filistinliler'e desteklerini sunmak için düzenledikleri eylemde Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini'nin üzerinde kırmızı bir el olan resmini kaldırdı. Komünist Gençlik Cephesi tarafından başlatılan çağrıya katılan çok sayıda gençlik grubu tarafından desteklenen ulusal öğrenci seferberliği günü için ülkedeki 30'dan fazla kentte öğrenciler sokaklara indi (Marco Bertorello/AFP) -
27/30
21 Mart 2024 - Rohingyalı mülteciler Endonezya'nın Batı Açe kıyılarının açıklarında kurtarılmadan önce batan teknelerinin üzerinde böyle görüntülendi. Bölgedeki balıkçılara göre, onlarca Rohingyalı Müslüman'ı taşıyan ahşap tekne Endonezya'nın en kuzeyindeki kıyılarının açıklarında alabora oldu. Kazada ölen olup olmadığı hakkında çelişkili haberler gelirken, kazazedeler Bangladeş'ten yola çıkan teknede bulunan birçok kişiden hala haber alınamadığını söyledi ancak yetkililer herkesin kurtarıldığında ısrar etti (Reza Saifullah/AP) -
28/30
19 Mart 2024 - Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki St. Nicholas Kilisesi'nin bodrumunda düzenlenen etkinlikte halk, yaralı Ukrayna askeri personeli için kan verdi. Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'ya topyekün istila başlatmasının ardından 754 gün geçti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin danışmanı Mihaylo Podolyak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın Harkiv bölgesinde bir güvenli bölge kurmayı öne sürerek savaşı kızıştırmayı planladığını söyledi (Vadim Ghirda/AP) -
29/30
18 Mart 2024 - Göstericiler, Endonezya'nın başkenti Cakarta'daki Genel Seçim Komisyonu binası önünde son genel seçimlerde hile yapıldığı iddialarını dile getirmek için düzenlenen miting sırasında yolda namaz kılıyor. Endonezya'da 14 Şubat'ta gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçiminin resmi sonuçları, 20 Mart'ta açıklanacak ancak 72 yaşındaki eski Savunma Bakanı Prabowo Subianto zaferini ilan etti. Yaklaşık 205 milyon seçmenin oy kullandığı seçimi kaybetmiş gibi görünen diğer iki başkan adayının kampanyalarından yapılan açıklamada, hile iddialarıyla Anayasa Mahkemesi'nde resmi sonuçlara itiraz etmeyi planladıkları belirtilmişti. Halkın Dilekçesi Koalisyonu (People’s Petition Coalition) sözcüsü Marlin Bato, "Seçimlerden önce, seçimler sırasında ve seçimlerden sonra birçok sahtekarlık tespit ettik. Bu hileler dizisi çok uzun bir süredir yapılmaktaydı" dedi. Siyasi gerilime rağmen protestolar büyük ölçüde sorunsuz geçiyor (Bay Ismoyo/AFP) -
30/30
17 Mart 2024 - İrlanda'nın başkenti Dublin'de halk, Aziz Patrik Günü vesilesiyle düzenlenen geçit töreninde. İrlanda'nın koruyucu azizlerinden biri olan Aziz Patrik'in ölüm yıldönümü olan 17 Mart'ta kutlanan bugün, 20. yüzyılın sonlarına kadar İrlanda'da dini törenlerle kutlanıyordu. Yeşil rengiyle özdeşleşen Aziz Patrik Günü'nü büyük ölçüde seküler bir eğlenceye dönüştürenlerse, özellikle ABD'deki İrlandalı göçmenlerdi. İrlanda kültürünün kutlandığu bu günde, dünyanın çeşitli yerlerinde geçit törenleri ve etkinlikler düzenleniyor (Clodagh Kilcoyne/Reuters)
İtalya'daki politik dirilişi (doğduğu kasabada satılan Il Duce büstleri, turistlerin mezarını ziyaret etmelerine izin verilmesi) onun şaklaban karakterine çok şey borçludur. Mussolini'nin zalim anti-semitizmini, Yahudilere zulmünü ve Etiyopyalılara karşı ırksal katliamını göz ardı etme pahasına -ki bunların hepsi Hitlerci bakış açısından epeyce sönük kalacaktır- Nazilerle İtalya arasındaki grotesk ittifakın hafif tarafına bakacak olursanız aşırı kötü üniformalarıyla, Roma İmparatorluğu'nu yeniden yaratma yolundaki beceriksiz girişimleriyle, kalabalık önündeki çalım ve palavralarıyla dalga geçebilirsiniz.
Yine de artık Bakanlar Kurulunda sandalye sahibi olan Jacob Rees-Mogg'un ufak bir dil temizliği yaptığını okuyunca inceden asabım bozuldu. Görünüşe göre, İngilizce'de galat-ı meşhur hale gelmiş yanlış kullanılan ya da klişeleşmiş bazı sözcükleri -“ongoing”, “got”, “ascertain”, “fit for purpose” vb.- silme arzusu eksantrik olabilir ancak faşistliği epeyce zorlama. Tek dileğim, yasaklı ifadeler listesine benim nefret ettiğim bazı sözleri de eklemesi - “narrative”, “space” ve “move on”.
Ancak Mussolini'nin de iktidardaki son günlerinde dilbilimsel bir temizlik yaptığını da biliyorum. Musso'nun "gelenek reformu" kapsamında İtalyanca voi -gayriresmi ve görece güven ifade eden 'siz' -, resmi İtalyancada lei'nin -resmi ve muhtemelen aşırı nazik 'siz'in- yerini alıyordu.
Daha ciddi olansa, tıpkı İngilizcedeki "kabul görmüş" diye adlandırılan lehçe gibi İtalyanca bir lehçeyi temel alıp herkesin bunu konuşmasını şart koşarak diğer lehçelerin kullanımını yasaklamasıydı. Standart İtalyanca, devletin tüm vatandaşlarının birbirini anlayabilmesi anlamına geliyordu. Belfast aksanıyla konuşan herkesin Cornwall ya da Kent'tekiler tarafından anlaşılabilmesinin ne kadar kolay olacağını düşünün. Kitlelerin, üst sınıf Eton aksanıyla konuşmasını sağlayın ve her şey netliğe kavuşsun.
Çok daha kaygı verici olansa -II. Dünya Savaşı'nı Johnson'un fantezi dünyasına biraz daha yaklaştırırsak- meşum savaş kabinesinin şimdi sözüm ona durduğu yerde zemin kazanmasıdır. Başbakan'ın yaşadığı sanal Churchill dünyasında, kahramanı gibi o da bir “Savaş Kabinesi” yarattı. Bu oyunculuk şüphesiz Johnson'ın sahte Churchill'ine ilham kaynağı oldu. Churchill -gerçek Churchill- gerçekten de bir savaş kabinesi yaratmıştı. Fakat bunun nedeni gerçek bir savaşla karşı karşıya olmasıydı, AB değildi.
Tabii ki Johnson gibi o da seçilmiş bir Başbakan değildi: Başbakanlık görevine gelme sebebi Chamberlain'in Avam Kamarası'ndaki güven oyunda sadece utanç verici bir oy alması ve Hitler'in Avrupa'daki zaferi nedeniyle İngiltere'nin ulusal bir acil durumla yüzleşmesiydi. Churchill iktidara sadece, İşçi Partisi'ni de içeren bir ulusal birlik hükümeti kurabildiği için geldi. Johnson'ın savaş kabinesi kendi başbakanlarının yarattığı ulusal acil durumla yüzleşmek durumunda -ve siyasi muhalefetin yardımı olmaksızın.
Burada da yine Araplarla paralellikler var. Ne zaman Arap liderleri - diktatörler, otokratlar, tiranlar ya da “güçlü adamlar” -çözülemez bir sorunla karşı karşıya kalsalar, krizi ele almak için “acil durum komiteleri” oluşturur. Bu komiteler hiçbir şey elde etmiyor -bir şey elde etme niyetinde de değiller- ancak kitleler için bir devlet gücü ve eylemi görüntüsü sağlıyorlar.
Benzer şekilde, Arap liderler eylemlerini daima İsrail'le “savaş halinde” oldukları gerekçesiyle haklı gösterir. Burada da laf kalabalıklarıyla uğraşırlar. Sıklıkla atıfta bulundukları şey İsrail değil, “Siyonist varlıktır". Churchill, kendisinin Boris Johnson versiyonundaki, kendisinin (tekrardan gerçek Churchill'in) "terminolojik bir hata" olarak adlandıracağı noktayı çok çabuk fark ederdi.
Johnson'da bu, -şimdilerde memurları tarafından neredeyse robotik biçimde söylenen- "demokratik olmayan dayanak ("Backstop") ifadesinde kendisini gösteriyor. Bir diğer değişle artık sadece İrlanda dayanağı ("Backstop") değil. Araplar bunu hemen anlardı.
Ancak onlar bakımından daha ciddi olan şeyse, Brexit sonrası İngiltere, Amerika'nın insafına kalacağı için, Downing Sokağı'ndaki şaklabanla Washington'daki şaklabanın Ortadoğu'daki aynı dille konuşmaya başlarsa ne olacağıdır.
Trump, büyükelçiliğini İsrail'in Kudüs “başkentine” taşıyacağını açıkladığında Johnson, İngiltere'nin İsrail'deki büyükelçiliğinin Tel Aviv'de kalacağını söyledi. Fakat bu hala geçerliliğini koruyor mu? Yoksa bu da sadece başka bir yalan mıydı? Bir diğer ifadeyle, Boris Johnson, Balfour Deklarasyonu'nun "saçmalık" yerine gerçekten "büyük bir tarihi cereyanı" yansıttığına karar vermesinden ne kadar sonra İngiltere 1917'de çizmeye başladığı daireyi İngiliz büyükelçisini Kudüs'te ABD'li karşıtıyla birlikte yaşamak üzere göndererek tamamlayacak?
Seri bir karar, Filistinli kıyamet ve felaket tellallarına tahammül etme yönünde bir ret -Priti Patel'in engin tecrübesi belki onu paketi satacak kişi yapabilir- ve Başbakan Mahmut Abbas'a Kudüs ihanetini tartışmak üzere yapacağı aramasını erteleyebilir -tıpkı "demokratik olmayan" dayanak ("Backtop") üzerinden Leo Varadkar'a yaptığı gibi.
İngiltere’nin Ortadoğu politikasındaki bu tür bir değişiklik neredeyse 5 dakika alacaktır -gerçek zaman olarak- protestocular Downing Sokağı'nda toplanabildiği zamansa Başbakan sihirli değneğini tekrar sallayabilir: Cebelitarık'taki Grace 1'i serbest bırakır, İran'ın Stena Impero'yu serbest bırakmasını memnuniyetle karşılar ve Körfez'deki yeni barış yapıcı olarak poz keser. İngiltere'nin donanması cılız olabilir -elbette artık "amacı için yetersiz olduğunu" iddia edemeyiz- ama Boris Johnson zaten o zamana kadar anlaşmanın üçüncü kısmı için Tahran'a uçmuş olur: Nazenin Zagahari-Ratcliffe'in serbest bırakılması.
Yine de buna güvenmeyin. Yukarıdakilere inanmak, Johnson'ın içinde yaşadığı sonsuz ve sahte iyimserlikten oluşan fantezi dünyasının bir parçasıdır. 31 Ekim'den önce seçim yapılmayacak ya da belki de yapılacak. Kalmak zorundayız. Ayrılmak zorundayız. Her iki versiyonu da denedi ve ikincisinde takılıp kaldı. İnsanlar birleşecek -ya da belki de “iç huzursuzluk” yaşanacak- son zamanlarda daha çok duyduğumuz çirkin bir ifade.
Bu noktada Arap hükümdarlar Boris Johnson'ı bütünüyle anlıyor. Zira sürekli olarak halklarına birlik, güvenlik, düşmanlarının yıkımı, kıyamet ve felaket tellalarının imhasını vadetmiyor mu? Buna karşılık kitleleri şöyle bağırıyor: “Kanımızla, ruhlarımızla kendimizi sana feda ediyoruz.” Boris Johnson sadece İskoçya ve Galler'de yuhalanıyor.
Ama fark etmez. Bunları unutması, tavuklar ve nükleer denizaltılar arasında aptalı oynaması sadece 5 dakika alıyor. Çekilme anlaşmasının sona erdiğini duyurmak bir nebze Ortdoğu'daki barış-için-toprak anlaşmasının sona erdiğini kabullenmek gibi -ve Başbakan bunu kabullenecek, emin olun. Birini tuzağa düşürmeyi becerirseniz diğerine de ihanet edebilirsiniz. Çünkü bu, ciddi barış antlaşmalarının parçalanabileceği -bunun benzer ölçekte en son ne zaman yaşandığını zikretmeyeceğim-, paraların etrafa saçıldığı ve sözlerin bozulmak üzere verildiği bir dönem.
Trump, İsraillilere ve Filistinlilere (bedelini Arap müttefiklerinin ödeyeceği) yüzyılın anlaşmasını önerirken, John da İngilizlere eşit derecede sahte bir yüzyılın anlaşması (bedelini AB'nin ödeyeceği) vadediyor.
Şüphesiz, Arapların boş Brexit söylevlerine şaşırmaması hiç de hayret verici değil. Avrupalıların hem Araplara hem de kendilerine acı çektirmesini izlemeye alışkınlar - Milletler Cemiyeti'nden 2003’teki yasadışı Irak işgaline kadar - ama bu olayların Ortadoğu’da yıllarca kan ve nefretle dolandığını da biliyorlar.
Boris Johnson, Brexit'i 91 günde “düzeltebileceğini” düşünüyor. Bugünlerde gerçekten Downing Sokağı'nda zili çalıp ciddi bir açıklama isteyen var mı? Tabii ki zamanınızı boşa harcıyor olurdunuz. Beş dakika içinde tekrar arayacaklarına söz verirler.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/voices
Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik
© The Independent
