“Saatli bomba”: Yemen açıklarında ham petrol taşıyan tankerin patlaması tarihin en büyük sızıntısına yol açabilir

Yemenli isyancılar bir milyon varil ham petrol bulunan terk edilmiş tankere BM’nin erişimini engelliyor

Bir balıkçı Aden'de balık pazarına balık taşıyor (Reuters)

Yemen kıyılarında içinde bir milyon varilden fazla ham petrol bulunan terk edilmiş tankerin patlayabileceğini belirten uzmanlar, bunun da dünyanın en büyük petrol sızıntılarından birini tetikleyebileceği uyarısında bulundu.

Birleşmiş Milletler (BM), Kızıldeniz limanı yakınlarını kontrol altında tutan Yemen’de Husi isyancıların bu hafta bir kez daha çürümeye terk edilmiş Safir petrol tankerine teknik bir ekibin erişimine izin vermediğini açıkladı.

Yemen’e ait gemi, Ras İsa limanı açıklarına demirlemiş durumda ve bir zamanlar yakınlardaki boru hattından merkezdeki Marib vilayetine kadar ham petrol alan gemiler için açık deniz platformu vazifesi görüyordu.

Uzmanlar saatli bomba diye nitelendirdikleri geminin, taşıdığı petrolden salınan tehlikeli gaz birikiminden ve bakımsızlıktan dolayı patlama riski barındırdığını söyledi.

Gemi ayrıca tuzlu su korozyonu nedeniyle dağılıyor.

BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi Sözcüsü Russell Geekie, The Independent’a salı günü verdiği demeçte, çürümeye terk edilen tankerin “çevreye tehdidi nedeniyle derin endişe” duyduklarını söyledi.

Geekie, “İzinler hala alınamamış durumda, izin alabilmek için görüşmeler devam ediyor. BM gerekli izinler alınır alınmaz teknik bir ekip görevlendirmeye hazır,” diye ekledi.

BM İnsani İşler Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Mark Lowcock, perşembe günü yaptığı açıklamada, Husilerin BM’den yardım talebinde bulunmalarına ve işleri kolaylaştırma sözü vermelerine rağmen, gemiye erişimi engellemeyi sürdürdüklerini söylemişti.

Lowcock, geminin “1,1 milyon varili Kızıldeniz’e boşaltma riski bulunduğunu” da sözlerine ekledi.

BM Koordinatörü Lowcock, 18 Temmuz tarihli Güvenlik Konseyi toplantısında, “BM değerlendirme ekibi önümüzdeki hafta tankere çıkmayı planlamıştı fakat gerekli izinler (Husi) yetkililerce bekletiliyor,” dedi.

 

google maps screen shot.jpg
Kırmızı nokta Yemen'in batı kıyısında demirleyen Safir tankarinin yerini gösteriyor (Google Haritalar)

 

Lowcock, “Bu sorunu acilen çözmek için görüşmeler devam ediyor,” ifadesini kullandı.

BM ve uzmanlar, gemide sık sık tekrarlanması gereken acil bir durum tespiti yapılması gerektiğini belirtiyor.

Uçucu gazların birikmesini durdurmak ve felaketi önlemek için geminin petrol haznesindeki hava boşluğuna tepkimesiz gazlar enjekte edilmesi gerekiyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Tankeri araştıran I. R. Consilium’un başında bulunan denizcilik ve güvenlik uzmanı Dr. Ian Ralby, Yemen’deki kaynaklarına göre gemideki haznelere kimyasal tepkimeye yol açmayacak gazların en son Haziran 2017’de yerleştirildiği bilgisini verdi.

Ralby, geminin büyük bir bölümünün nisanda korozyon nedeniyle dökülmeye başladığını, bunun da tankerin ikiye bölünmeye maruz kalabileceği anlamına geldiğini ifade etti.

Gemiyi “yüzen devasa bomba” diye tanımlayan Ralby, tankerin patlaması halinde Yemen kıyılarını geçerek Suudi Arabistan’a, Eritre, Sudan ve hatta Mısır’a kadar uzanan çevresel felakete neden olabileceği uyarısında bulundu.

Ralby tankerin Ras İsa-Marib boru hattına bağlı olduğunu, hattın da ilave bir milyon varil ham petrol barındırdığını, dolayısıyla bunun da denize karışabileceğini dile getirdi.

The Independent’a konuşan Ralby, “Tarihin en büyük petrol sızıntılarının birinden bahsediyoruz. İki milyon varil petrol sızıntısı muhtemelen Kızıldeniz’deki bütün mercanları öldürecektir,” dedi.

Geçen yıl tanker sorununu gündeme getiren Çatışma ve Çevre Gözlemevi’nden Doug Weir, sorunların temelinde gemideki tahminen 80 milyon dolarlık (452 milyon TL) ham petrolün yattığını söyledi.

Nakit sıkıntısı çeken Husiler petrolün gelirinden pay almayı garanti altına almak istiyor, bu da onların tankere erişim izni verme veya tankerin çekilip götürülmesi hususundaki isteksizliklerini açıklıyor.

Tanker ayrıca geçen yıl Stockholm’de hem Husiler ve hem de Riyad destekli Yemen hükümeti tarafından imzalanan barış anlaşmasında belirtilen önemli Kızıldeniz limanlarından çekilme uzlaşmasının da bir parçası.

Yemen hükümeti geçen hafta Twitter’da yayımladıkları bir videoyla alarm zillerini çaldı.

Weir, “Tanker iş birliği içinde ele alınmalı ancak hala ciddi bir şekilde tartışılıyor. Eğer BM teknik değerlendirmeyi gerçekleştiremezse, o halde krizin çözülme ümidi kalmıyor,” diye ekledi.

 

 

Weir, Alaska kıyılarındaki kötü şöhretli Exxon Valdez felaketine Safir tankerinin barındırdığından çok daha az miktardaki 260 bin varilin neden olduğunu hatırlattı. Ras İsa, Yemen’in az sayıdaki deniz koruma alanlarından birine yakın konumda.

Weir sözlerini şöyle sürdürdü:

Kaplumbağaların yuvaladığı kumsalları, yerel balıkçılığı, mercan kayalıkları ve yerel balıkçılık endüstrisini desteklemek için önemli olan mangrov ağaçlarını yok edebilir.

Dr. Ralby, petrol sızıntısı Kızıldeniz’in her yanına yayılmasa da deniz biyolojik çeşitliliğine ve yaşamına verilecek zararın “korkunç olacağını” ve Kızıldeniz turizminin “önemli ölçüde azalacağını” söyledi.

Ralby ayrıca titizlik isteyen bir temizleme operasyonunun savaşa kilitlenmiş Husileri, Yemenli yetkilileri ve Suudileri birlikte çalışmaya mecbur bırakabileceğini de belirtti.

Bu dünyanın en işlek su yollarından olan Bab’ül Mendeb  Boğazı’ndan Süveyş Kanalı’na uzanan deniz trafiğini yavaşlatabilir.

Ralby, “Bu da küresel ekonomi için facia olur,” diye ekledi.

İran destekli Husi isyancılar, 2015’te ülkenin kontrolünü ele geçirdikten sonra Körfez destekli hükümetle yıkıcı bir savaşa kilitlendi.

Suudi Arabistan ve Körfez’deki müttefikleri birkaç ay sonra yetkilileri görevlerine döndürebilmek için bombalama kampanyası başlattı.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU