737 Max modeli uçakların üst üste yaşadığı kazaların ardından ilk mali bilançosunu açıklayan ABD'li uçak üreticisi Boeing firması, yılın ilk çeyreğinde 3,4 milyar dolar (yaklaşık 19 milyar TL) zarar ettiğini açıkladı.  

Şirket geçen yıl aynı dönemde 2,2 milyar dolar (yaklaşık 12 milyar TL) kar etmişti.

Boeing zarar açıklamasının ardından, dünya genelinde kural düzenleyicilerin uçuş engeli koymaya devam etmeleri halinde 737 Max’ın üretimi azaltmayı ya da üretimi tamamen durdurmayı düşünebileceklerini de açıkladı.

Farklı havayolu şirketlerine ait Boeing 737 Max tipi uçakların geçen yıldan bu yana art arda yaptığı iki kazada toplam 346 kişi hayatını kaybetmişti. Bunun üzerine Türkiye, Çin, Etiyopya, İngiltere, Almanya, Fransa, Hollanda ve Avusturya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülke bu model uçakların operasyonlarını geçici olarak durdurmuş ve hava sahalarını bu uçuşlara kapatmıştı.

Boeing'in uçakları atıl durumda bekleyen havayolu şirketlerine ve uçakların teslimatını bekleyen şirketlere yaptığı ödemeler yüzünden 4,9 milyar dolar (yaklaşık 28 milyar TL) zarara uğradığı belirtildi. 

Kazalar nasıl olmuştu?

Addis Ababa-Nairobi seferini yapmak üzere 10 Mart’ta havalanan Etiyopya Hava Yolları'na ait Boeing 737 Max 8 tipi yolcu uçağı, kısa süre sonra düşmüş ve uçaktaki 157 kişi hayatını kaybetmişti.

Endonezya'da ise Lion Hava Yollarına ait Boeing 737 Max 8 tipi uçak 29 Ekim 2018'de, Cakarta'dan Sumatra Adası'ndaki Pangkal Pinang şehrine gitmek üzere havalandıktan kısa süre sonra denize çakılmış ve 189 kişinin ölümüne yol açmıştı. Bu olay, bu tip uçakların ilk kazası olarak tarihe geçmişti.

Kazaların her ikisinde de 737 Max tipi uçaklarda, hücum açısı sensörleri arasındaki veri uyuşmazlığının ve “Manevra Karakteristiği Takviye Sistemi” (MCAS) adı verilen kontrol sisteminin otomatik devreye girmesinin etkili olduğu belirtilmişti.

Her iki kazayla ilgili yapılan soruşturma da pilotların burnu aşağı yönelen uçağı yönlendirme konusunda mücadele verdiğine işaret ediyordu.

Boeing'in Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su Dennis Muilenburg “Bu Boeing için bir dönüm noktası ve bizler 737 Max’ı yeniden güven içinde hizmete sunmaya çalışırken, yaptığımız her işte güvenlik, kalite ve bütünlük gibi kalıcı değerlere odaklanmaya devam ediyoruz” diye konuştu.

Boeing daha önce de 737 Max tipi uçakların hücum açısı sensörlerinin MCAS yazılımına yanlış veri sağlaması durumunda, ek güvenlik katmanları sağlayacak güncelleme yapacağını duyurmuştu.

Şirket şu anda her ay bu modelden 42 adet üretiyor. Boeing verilerine göre bu oran 2020’de aylık 57’ye yükselecek. Şirket ayrıca operasyonların geçici olarak durdurulduğu süre zarfında üretilen uçakların tamamının, uçağın yeniden piyasaya sürüleceği zamanın ardından “birkaç çeyrek” içinde müşterilere teslim edileceğini tahmin ediyor.

The Independent'tan ve ajanslardan da yararlanılmıştır