Apollo 11’in Ay’dan topladığı numuneler hırsızlardan nasıl korundu?

“Örnekleri her gün toplamak ve kasalara doldurmak tam bir ızdıraptı”

Edwin Buzz Aldrin'in Ay'daki yürüyüşünü gösteren ünlü fotoğraf (NASA)

Bilim insanlarının Apollo 11 görevi sonrası, Ay’dan toplanan örneklerin çalınabileceği ve karaborsada satılabileceği konusunda uyarıldığı ortaya çıktı.

Bu kaygı sebebiyle NASA’nın Ay yüzeyinden alınan toz ve kaya numunelerinin İngiltere yolunda kilit altında tutulmasını sağladığı belirtildi. 

Yeni gündeme gelen bu süreç, Ay'a inişin 50. yıl dönümü yaklaşırken ortaya çıkan karmaşık ve zor prosedürlerden sadece biri.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Apollo 11’in topladığı örnekler Dünya'ya getirildikten ve NASA tarafından teslim alındıktan sonra hem üzerinde daha fazla bilimsel çalışma yapılması hem de olumlu diplomatik ilişkiler geliştirilmesini sağlamak amacıyla dünya genelinde birçok ülkeye gönderilmişti. 

Dr. Grenville Turner, İngiltere'deki araştırma gruplarına tahsis edilen ilk 16 numuneden birini almıştı. 

82 yaşındaki profesöre göre NASA parçaları saklamak için kasaların kullanılması konusunda epey ısrarcıydı. Yasa dışı işlem görebilecekleri endişesiyle ve uygun şekilde ele alındıklarından emin olmak için güvenlik personeli de göndermişti.

Dr. Turner, PA’ya yaptığı açıklamada, “Karaborsanın Ay’dan gelen kayalara olan ilgisinden endişeliydiler ve bu nedenle depolama tesisleri hakkında kuralları vardı. Ayrıca onları satamamamız için bizle özenle hazırlanmış yasal sözleşmeler imzaladılar” dedi. Dr. Turner sözlerini şöyle sürdürdü:

Yanımıza numunelere nasıl göz kulak olduğumuzu kontrol etmek için kendi güvenlik görevlilerini yolladılar. Örneklerimin birçoğu cam kapta tutuluyordu. Bir kasamız olmak zorundaydı ve üzerlerinde alarm sistemi vardı.

İlk örnekler geldiğinde yerel bir satıcıdan ödünç bir kasa aldığını belirten Dr. Turner, “Kasayı alınca tekrar düzenledik ve biri kilidi zorla açmaya çalıştığında polisle iletişim kuracak hale getirdik. Bu kasayı biz kendi kasamızı alana kadar kullandık” dedi. 

“Örnekler değişik şekilllerde farklı miktarlara ayrılırken çok katı bir liste tutmak zorundaydık” diyen Dr. Turner sözlerini şöyle sürdürdü:

İşlem sırasının tutulduğu aşırı uzun bir tablomuz vardı. Buraya kadarki kısmı, her şeyi geri gönderme zamanı gelene ve bütün o formları doldurmak zorunda kalana kadar çok da problem değildi. Çok zor değillerdi. NASA sadece karaborsa olmadığından emin olmak istiyordu. Sanırım bazı parçaların satıldığı olaylar oldu ve hemen tespit ettiler.

Dr. Turner, Temmuz 1969'da Apollo 11'in Ay’a inişi sırasında astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin tarafından toplanan kayaların yaşlarını araştırdığında 30’lu yaşlarındaydı. Bu an Turner’ın kariyerinde yükselmesini sağlamış ve 1980'de saygın Kraliyet Cemiyeti'ne seçilmesini sağlamıştı. 

“Ölçtüğüm şey örneklerin yaşıydı” diyen Dr. Turner sözlerini şöyle sürdürdü:

Denizler denilen karanlık bölgelerden gelen bazaltların yaşları 3,2 milyar ila 3,8 milyar arasında değişiyordu. Ancak bu Ay’daki volkanik aktivitenin epey yoğun olduğu bir dönemdi ve bundan sonra volkanik aktivite miktarı azaldı.

İngiltere'de hala hayatta olan sadece iki ana araştırmacıdan biri olduğunu düşünen bilim insanı, ona verilen “is benzeri” Ay tozunu Sheffield Müzesi’nde sergilemeye karar verdi ve müzeyi 34 binden fazla kişi ziyaret etti.  Tozla ilgilenmiyordum, sadece ekipmanımı mahvederdi” diyen Dr. Turner, şunları ekledi:

“O tozla yaptığım tek şey yerel müzede kısa bir süre için sergilemek oldu. Çok uzun süre açık kalamadı çünkü örneği her gün toplamak ve kasaya koymak tam bir ızdıraptı. Kalabalık kesinlikle şaşırtıcıydı. Ziyaretçiler müzenin içinden kapısına, hatta müzenin yanındaki caddeye ve parkın etrafına kadar yol boyunca sıra oluşturuyordu. Bu toz parçasını görmek için bekliyorlardı... Sadece is gibi görünüyordu.

Dr. Turner örnekleri birkaç yıl tuttuktan sonra onları NASA’ya iade etmek zorundaydı.

Apollo 11'in 50. yıl dönümünde konuşan Dr. Turner, "Geriye bakıp bunun bir parçası olduğunuzu düşünmek güzel" dedi. Dr. Turner sözlerini şöyle sürdürdü:

Bu olaydan sonra gerçekten isim yapmaya başladım. Göktaşı ölçümü, göktaşı yaş hesaplamaları üzerine çalışıyordum ama göktaşlarını analiz eden araştırmacı topluluğu aslında bir hayli küçük. Ay ve başka kimsenin kullanmadığı yeni bir teknik üzerine çalışınca ünüm arttı.

PA’dan da yararlanılmıştır

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU