Moskova, Ukrayna’nın ‘parçalanma’ senaryosuna karşı uyardı

Rusya, Batı’nın BM üzerindeki hegemonyasının azaltılması çağrısı yaparken dünyanın ‘bir gerçeklikle’ karşıya olduğunu söyledi

Lavrov, Guterres ile 26 Nisan’da gerçekleştirdiği görüşmede, Ukrayna çevresindeki durumun Avrupa-Atlantik bölgesinde biriken birçok sorunun katalizörü haline geldiğini vurguladı. Fotoğraf: AP

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Rusya’nın başkenti Moskova’ya ziyaretiyle eş zamanlı olarak yapılan değerendirmelerde Ukrayna’nın bir devlet olarak çöküp devletçiklere bölünme olasılığına dair Rusya’dan gelen işaretler var. Öyle ki Rusya, sert bir dille saldırdığı Batı’yı uluslararası kararlara hükmetmekle suçladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patrushev, Rusya merkezli ‘Rossiyskaya Gazeta’ gazetesine yaptığı açıklamada

“Batı’nın politikası ve kontrolü altındaki bir Kiev rejimi, yalnızca Ukrayna’nın çöküşüne yol açabilir” dedi. Patrushev, ABD’nin Rusya’ya baskı yapmak amacıyla bir ‘Bir Rusya düşmanı’ yaratmaya karar verdiğini ve bu rolü oynamak için Ukrayna’yı seçtiğini vurguladı. Batı’nın 2014 darbesi öncesinde uzun bir süre Ukraynalılara ‘Rusya’ya karşı nefret’ aşılamak için çalıştığını söyleyen Patrushev, bunun Ukrayna’da yaşayan halkları birleştiren unsurun parçalanmasıyla sonuçlandığını kaydetti.

Güvenlik Konseyi Sekreteri sözleirni şçyle sürdürdü:

Batı’nın sağlamlaştırmaya çalıştığı bu gelişme, milliyetçi taburların vahşet korkusuyla birleşti. Bunun sonucu ancak Ukrayna’nın birkaç devletçiğe bölünmesi olabilir.

Ukrayna’nın biri doğuda Rusya’ya bağlı, diğeri ülkenin batısında Batı’nın kontrolünde olarak ikiye bölünmesi senaryosu, Rus uzmanlar ve askeri yorumcular tarafından sıkça ile getiriliyordu. Ancak daha önce Rus resmi organlarından, Ukrayna’nın parçalara ayrılabileceğine dair herhangi bir işaret ortaya koyulmamıştı. Patrushev bu bağlamda şunları söyledi:

“Rusya’nın amacı, Batı çabalarının sınırlarımızda yarattığı neo-Nazi dayanağını yenmek. Silahsızlanma ihtiyacı, silahlara doymuş Ukrayna’nın nükleer, kimyasal ve biyolojik silahların geliştirilmesi ve kullanımı açısından da dahil olmak üzere Rusya için bir tehdit oluşturmasından kaynaklanmaktadır.” 

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da 26 Nisan’da Guterres ile yaptığı görüşmede Ukrayna’nın çevresindeki durumun Avrupa-Atlantik bölgesinde biriken birçok sorunun katalizörü haline geldiğini kaydetti. Lavrov, Genel Sekreter’e hitaben şunları söyledi:

Moskova’da, son yıllarda Avrupa-Atlantik bölgesinde biriken sorunların birçoğunu tetikleyen Ukrayna’daki durum da dahil olmak üzere birçok önemli konuda temas kurma girişiminize derhal yanıt verdik. Rusya, bu zor zamanlarda ‘Batı’nın son yıllarda açıkça karşı çıktığı ve ne yazık ki tek kutuplu bir dünya yaratmaya odaklandığı’ çok taraflılık ilkesinin nasıl uygulanacağını ciddi şekilde düşünmeye başlama arzunuzu takdir etmektedir. Gerçek çoğulculuk, devletler arasında egemen eşitlik ilkesini benimseyen Birleşmiş Milletler Tüzüğü’ne dayanmalıdır. Elbette, bugün sizin için önemli görünen tüm konuları tartışıyoruz. Ayrıca Rusya Devlet Başkanı ile görüşeceksiniz. Kendisi BM’deki meslektaşlarımızla diyaloga verdiğimiz önemi bir kez daha vurguluyor.

Lavrov, toplantının hemen ardından da şu açıklamada bulundu:

Dünya, insanlığın Birleşmiş Milletler Tüzüğü temelinde mi yaşayacağını yoksa taraflardan birinin diktelerine mi boyun eğeceğini belirleyecek bir gerçeklikle karşı karşıya.

Sergey Lavrov, Guterres ile ‘BM himayesindeki uluslararası formüller çerçevesinin dışında ve uluslararası tüzüğe aykırı olarak, uluslararası politikanın ana konularını tartışmak için yetkili uluslararası kuruluşlara alternatif ortaklıklar ve ittifaklar kurma girişimlerini’ ele aldığını belirttiği sözlerini şöyle sürdürdü:

Tüm BM heyetlerinin akıbeti ve Batılı meslektaşlarımızın ‘temel meselelerin görüşülmesini, BM ve sisteminin himayesi altında küresel biçimler çerçevesinin ötesine taşıma girişimleri’ hakkında konuştuk.

Lavrov’a göre Fransa ve Almanya’nın çok taraflı bir ittifak kurma girişimi, Batı ülkeleri arasındaki bu eğilimin açık bir örneği. Rus Bakan bu çerçevede şu değerlendirmede bulundu:

BM’nin rolüyle ve aynı şekilde ABD’nin geçen yıl sunduğu demokrasi zirvesi düzenleme girişimiyle rekabet etmiyorsa bu durumu nasıl adlandırabiliriz? Hiçbir tarafa danışmadan kendi kendilerine davetiye gönderdiler. Bu girişim, uluslararası örgüt tüzüğünün temel kurallarını ve başta devletler arasındaki egemenliğin eşitliği olmak üzere dayandığı temel ilkeleri silme girişiminden başka bir şey değildir.

Lavrov, gerekli reform bağlamında BM Güvenlik Konseyi’nin ‘Batı ülkelerinin hakimiyetiyle kendini gösteren temel kusurundan kurtulması’ gerektiğini vurgularken Ukrayna konusunda Kiev’den Mariupol’da barış görüşmeleri düzenleme önerisini de reddetti.

“Herhangi bir müzakerede kimin arabuluculuk yapacağını konuşmak için erken” diyen Lavrov, Rusya’nın ‘görüşmeler yoluyla Ukrayna hususunda diplomatik bir çözüme ulaşmayı taahhüt ettiğine’ dikkat çekti.

Diğer yandan BM Genel Sekreteri toplantı sırasında, özellikle başta Mariupol bölgesi olmak üzere Ukrayna çevresindeki koşullara odaklanmış görünüyordu. Lavrov’a BM’nin ‘hayat kurtarmak ve insanları kuşatma altındaki Mariupol’dan tahliye etmek için’ tüm kaynaklarını kullanmaya hazır olduğunu ileten Guterres, “Binlerce sivil hayatlarını kurtaran insani yardımlara şiddetle ihtiyaç duyuyor. Bu sivillerin birçoğu bölgelerini terk etti” dedi. Antonio Guterres sivillerin Mariupol’daki Azovstal çelik fabrikasından ayrılmalarını sağlamak için ‘Kızıl Haç’ ile koordinasyon kurmayı önerdi. Ukrayna’daki olası savaş suçları raporları hakkında yorum yapan Guterres, “Muhtemel savaş suçlarına ilişkin raporlar nedeniyle endişeliyim” dedi. Söz konusu raporların bağımsız bir soruşturma gerektirdiğini vurguladı.

Erdoğan-Putin görüşmesi

Aynı şekilde Kremlin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmede Mariupol başta olmak üzere Ukrayna’daki durumu görüştüğünü açıkladı. Rusya Devlet Başkanlığı açıklamasına göre, Recep Tayyip Erdoğan’ın Mariupol’deki durumla ilgili olarak gündeme getirdiği bir soruya Putin, ‘bu şehrin kurtarıldığı ve orada herhangi bir askeri operasyon olmadığı’ ifadeleriyle yanıt verdi. Putin ayrca görüşme sırasında “Kiev yetkilileri, Azovstal’daki Ukrayna ordusuna silahlarını bırakma emri vermelidir. Onlara uluslararası yasal standartlara uygun tıbbi bakım ve tedavi garantisi vereceğiz” dedi. Kremlin’den yapılan açıklamada iki liderin, insani yardım koridorları organizasyonu da dahil olmak üzere Rusya’nın ‘sivillerin güvenliğini sağlama’ çabalarını ele aldığı belirtildi. Açıklamada ayrıca, iki liderin Türk gemilerinin Karadeniz limanlarından çıkışları için iki ülkenin savunma teşkilatları arasında koordinasyonun sürdürülmesi hususunda da uzlaşı sağlandığı kaydedildi.

Diğer taraftan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı İgor Morgulov, Moskova’nın dış stratejisini doğuya yönlendirme sürecini ‘nesnel bir yol’ olarak nitelendirdi. Morgulov, Moskova’nın yaptırımlara dahil olmayan ülkelerle iş birliğini güçlendireceğini söyledi. Rus devlet haber ajansı olan RIA Novosti’ye konuşan İgor Morgulov açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

Dış ekonomik stratejimizin doğuya yeniden yönlendirilmesi bugün başlamadı. Bu süreç doğası gereği nesneldir. Bu durum, her şeyden önce Asya- Pasifik bölgesinin küresel ekonomik kalkınma lokomotifine dönüşmesine bağlıdır.

Bu çerçevede Asya- Pasifik ülkelerinin Rusya’nın dış ticaretindeki payının 2010’dan bu yana üç kattan fazla arttığına ve 2022 yılına kadar yüzde 30’un üzerine çıktığına dikkat çeken Morgulov ayrıca bu durumun ‘Rus karşıtı yaptırımlara dahil olmayan Asyalı ortaklarla daha fazla iş birliği kurmak için sağlam bir temel oluşturduğunu’ vurguladı.

Aktarılana göre bu ortaklar yalnızca Çin değil, aynı zamanda Hindistan gibi bir ekonomik dev ve başlıca bölgesel oyuncular olan İran, Pakistan, Bangladeş, Sri Lanka, Vietnam, Endonezya, Malezya, Tayland ve Güneydoğu Asya’daki diğer ülkeleri de kapsıyor.

İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

 

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU