Uzmanlar uyardı: Ukrayna'daki savaş Arktik'teki hassas dengeleri bozabilir

Son dönemde bölgedeki askeri varlığını artıran Rusya, Arktik Okyanusu'ndaki kıyı şeritlerinin yüzde 53'üne sahip

NATO ülkeleri, 21 Mart'ta Norveç'in Arktik'te kalan Sandstrand bölgesinde askeri operasyon düzenlemişti (AFP)

Rusya - Ukrayna savaşı tüm şiddetiyle devam ederken, uzmanlar çatışmaların Arktik'teki hassas jeopolitik dengeleri sarsabileceği uyarısında bulundu.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Özel Yetkili Elçisi ve Rusya'nın Arktik Konseyi'ndeki Baş Yetkilisi Nikolay Korçunov, 17 Nisan'daki açıklamasında NATO'nun ittifaka üye olmayan Finlandiya ve İsveç gibi ülkelerle Arktik'de martta düzenlediği askeri tatbikatın Kremlin'de endişe uyandırdığını belirtmişti.

Korçunov, Batılı devletlerin bölgedeki faaliyetlerini devam ettirmesi durumunda "kasıtsız olaylar" yaşanabileceğini söylemiş fakat bunların ne olabileceğine dair bir ifade kullanmamıştı

Hükümetler arası nitelikteki Arktik Konseyi'ne üye olan 8 ülke arasında Kanada, Finlandiya, Danimarka, ABD, İzlanda, Norveç, İsveç ve Rusya var.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Arktik'e kıyısı bulunan bu ülkeler, özellikle gemi ticaret rotalarının ve enerji kaynaklarının yer aldığı bölgede farklı anlaşmalar kapsamında hareket ediyor ve hassas dengeler oluşturuyor.

Birleşik Krallık'taki Londra Üniversitesi Akademisi'nden Melanie Garson, "Arktik Konseyi önceden de gergin dönemler atlatmıştı. Fakat şu anda Ukrayna'da gördüğümüz şey tarihte büyük bir dönüm noktası. Bunun, geçmişte verimli olduğu kanıtlanan ittifakları nasıl etkileyebileceğini göz ardı edemeyiz" dedi.

Arktik Konseyi üyesi ülkeler martta yaptıkları açıklamada, Kremlin'in Ukrayna'yı işgalini kınamış, konseyin bu dönemki başkanı Rusya'da düzenlenecek toplantılara geçici olarak katılmayacaklarını belirtmişti.

Kıyı şeridinin yüzde 53'ü Rusya'nın

Küresel ısınmayla birlikte bölgede meydana gelen değişimler de Rusya'nın durumunu etkiliyor.

Arktik Okyanusu'ndaki kıyı şeritlerinin yüzde 53'ü Rusya'ya ait.

Norveç Savunma Çalışmaları Enstitüsü'nden (NIDS) Katarzina Zysk, "Bu geniş ve devasa bir alan. Bu sınırlar buzlar tarafından korunuyordu. Fakat artık buzlar eridiği için bu bölge potansiyel olarak Rusya'ya karşı düzenlenebilecek saldırılarda kullanılabilir" dedi.

"Kuzey Filosu, Rus Donanması'nın en güçlü birliği"

Bu sebeple Rusya bölgedeki askeri birliklerini son dönemde artırıyor. Kremlin, bölgede özel olarak görev yapması için 2014'te Kuzey Filosu'nu kurmuştu. Filonun üssü, Rusya'nın kuzeyinde, Finlandiya ve Norveç sınırları yakınındaki Kola Yarımadası'nda yer alıyor.
 


Zysk, Moskova'nın bu filoya ciddi yatırım yaptığına dikkat çekerek "Kuzey Filosu, Rus Donanması'nın en güçlü birliği. Rusya, stratejik denizaltılarını ve diğer nükleer olmayan teçhizatlarını Kola Yarımadası'nda tutuyor" dedi.

Akademisyen, filonun kuruluşunun Rusya'nın aynı yıl Kırımı ilhakına denk geldiğine dikkat çekerek, "Ukrayna öngörülmeyen bir değişime neden oldu. Rusya, Arktik'de genellikle tahmin edilebilir ve işbirliğine açık bir tavır sergilese bile NATO, Rusya'nın Ukrayna'da yaptıklarını Arktik bölgesindeki askeri genişlemesinden ayrı düşünemedi" ifadelerini kullandı.

NATO ve Rusya, bölgedeki varlıklarını karşılıklı olarak artırırken, uzmanlara göre Ukrayna'daki savaş bölgedeki dengelerin değişmesine neden olabilir.

"Bölgedeki NATO genişlemesi gerginlik yaratabilir"

İsveç ve Finlandiya'nın talep ettiği gibi NATO'ya katılması durumunda, Rusya hariç Arktik Konseyi'ndeki tüm ülkeler ittifakın bir parçası haline gelmiş olacak.

Garson, bunun bölgedeki tansiyonu artırabileceğine dikkat çekerek, "Rusya'nın NATO'nun bu potansiyel genişleme ihtimaline karşı ses çıkarmaya başladığı göz önüne alınırsa, bu durum gerginlik yaratabilir" dedi.

Kremlin tarafından 14 Nisan'da yapılan açıklamada, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılması durumunda ülkenin Baltık Denizi'nde "nükleer faaliyetlerini artıracağı" ifade edilmişti.

Zysk, bölgede yalnızca petrol ve doğalgaz değil maden kaynaklarının ve deniz ürünleri stokunun da yer aldığını belirterek, bunların çoğunun Rusya'nın elinde olduğunu vurguladı.

Akademisyen, Rusya'nın bölgede kendisini lider olarak gördüğünü belirterek, olası bir senaryoda Moskova'nın konseydeki diğer üyelere meydan okuyabileceğini, bunu da özellikle diğer NATO üyesi ülkelere kıyasla daha güçlü olduğu Arktik bölgesinde yapabileceğini savundu.



Independent Türkçe, AFP, Washington Post

DAHA FAZLA HABER OKU