Instagram, Facebook ve Whatsapp’taki teknik sıkıntının ardından…

Sosyal medya devlerinin yaşadığı aksamaların nedeni hala açıklanmadı, asıl sorun ise kişisel veriler

Fotoğraf: Pixabay

Facebook, Instagram ve Whatsapp uygulamalarında yaşanan aksamalar merak konusu oldu.

Instagram, WhatsApp ve Facebook kullanılamaz hale geldi.

Kuşkusuz sosyal medyanın bir anda kararması sadece sosyal medya kullanıcılarını etkilemedi.

Bu platformlar üzerinden reklam verenleri ve elbette şirketleri de maddi sıkıntıya soktu.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Şirketlerin resmi açıklamasında sorunun kaynağı ve aksamanın uzun sürmesinin nedenine dair hala bir açıklama yer almıyor.

Ama tek sıkıntı sosyal medyaya girememek değil.

Sosyal medyanın yarattığı kişisel verilerin gizliliği sorunu...

Tekelleşme ve kişisel verilerin gizliliği 

Medya Akademi Genel Koordinatörü Okan Yüksel, kişisel verilerin gizliliği ile tekelleşmenin kullanıcılar için yaratabileceği soruna dikkat çekiyor: 

Teknik sıkıntının yanı sıra aslında kişisel verilerin gizliliğine ilişkin de büyük bir sorun var burada. Örneğin, Instagram’a fotoğraf koyuyoruz ancak bu fotoğraf, Facebook’ta kayıtlı tutuluyor. Ham dosyalar, Facebook’ta saklanıyor. Bunu nereden anlıyoruz? Instagram’a girip, ham dosyayı açtığımızda, Facebook’un ikonunu görüyoruz, yani kaynak Facebook. Whatsapp’taki bilgilerim Fecabook’ta da, Instagram’da da tutuluyor. 3 uygulama birbirine bağlı halde. Bu sebeple Facebook’ta çıkan bir sorun, diğerlerini de etkiliyor. Yani Facebook kaynaklı bir sorun, diğerlerini de etkilemiş olabilir. Aslında tam anlamda bir tekelleşme söz konusu. Bugün geldiğimiz noktada Facebook ve Google’ın başını çektiği tekeller, internet dünyasına hakim olmaya başladı. İşin teknik sıkıntısından ziyade ifade özgürlüğü açısından oluşturduğu soruna bakmak gerek. Facebook ve Google’a rağmen internette varlık göstermeniz, sesinizi duyurabilmeniz mümkün değil.

Yüksel, sosyal medyanın çökmesinin ardında siber saldırıdan ziyade şirketlerin kendi teknik sıkıntıları olduğunu düşünüyor, soruna ilişkin açıklamaların Twitter'dan yapılmasını ise ironik buluyor.

 

Okan Yüksel .JPG
Okan Yüksel / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

Maddi kayıplar

Teknik ve kişisel sorunların yanı sıra işin bir de mali boyutu bulunuyor.

Şirketlere danışmanlık verdiklerini söyleyen Medya ve iletişim uzmanı Okan Yüksel, Facebook, Whatsapp ve Instagram'ın geçici süreliğine de olsa çökmesinin sosyal medya devlerine milyarlarca dolarlık kayıp yaşatmış olabileceğine değiniyor:

Daha önce yaşanan krizlerde kaybedilen paralar açıklandı. Ancak bu kez süre uzadığından kayıp çok daha yüksek. Danışmanlık yaptığımız şirketler için Facebook ve Instagram'a reklam veriyoruz. Facebook bizden dünkü reklamlar için ödeme almadı. Günde 40-50 bin TL'lik reklam bütçesi veren şirketler var. Dünya geneline baktığımızda sadece Facebook'un mali kaybı milyarlarca doları bulmuş olabilir.

Teknoloji editörü Cem Sünbül ise Instagram, Facebook ve Whatsapp'taki teknik sıkıntıya ilişkin şu sözleri söylüyor:

Hayatımızın önemli bir parçası haline gelen Facebook ve ona bağlı olan platformlardaki yavaşlık ve görsel medyaların hata verip görüntülenememesi, bize bu büyük yapının mart ayında yaşadığı neredeyse tam günlük kesintiyi akla getirdi. Siber saldırı ihtimali çok konuşuldu. Ancak hatırlarsanız şirket daha sonra yaptığı açıklamada sorunun kaynağının "rutin bakım esnasında yaşanan bir aksilik" olduğunuz belirtmişti. Dün yaşanan sorun da buna benzer bir sorun gibi görünüyor. Zira servise ulaşıyorsunuz ama medya alışverişinde sıkıntı yaşıyorsunuz. Üç platformun bir arada olmadığını biliyoruz ancak medya sunucuları daha verimli olsun diye ihtimal ortak çalıştığı için tüm servislerde fotoğraf ve video konusunda (ve bunlara bağlı tüm dinamiklerde) sorun yaşandı. Dün aynı zamanda oyun şirketi Ubisoft'un sunucularında ve bana özel değilse Apple ID sunucularında da sorunlar yaşandı. Öte yandan aynı saatlerde Twitter da DM ve bildirimler konusunda sorun yaşadığını açıkladı. Bahsini ettiğim diğer sorunlar bize dünya çapındaki şirketlerin veri merkezlerinde sorun yaşandığını da gösteriyor. Facebook network'ündeki hatalı bir yönlendirme bile tüm interneti etkileyebilir. "Too big to fail - düşmek için çok büyük" tabirini bu yapı için bir benzetmeyle kullanabiliriz. Böylesine devasa bir yapıda küçük değişiklikler yapmak bazen istenmese de büyük sorunlara yol açabilir. Bu yüzden yerli ve yabancı alternatiflere daima ihtiyacımız olduğu açık. Instagram olmasa olur belki ama SMS altyapısının mesajlaşma için ihtiyaçlarımızı karşılamayacağı muhakkak.

 

Cem Sünbül.jpg
Cem Sünbül / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

Teknoloji yazarı Aytun Çelebi ise şu yorumda bulunuyor:

İnternetteki neredeyse herkesin kullandığı Facebook ve çatısı altındaki WhatsApp, Instagram saatler süren erişim ve işlev problemleriyle herkesin canını sıktı. Ancak asıl canımızı sıkması gereken, bize bir sebep gösterilmemesi ve gerçekten ne olduğunu bilemiyor/bilemeyecek olmamız. Bu bir hack olayına benzemiyor ama problem çözmedeki ağırlık, varsa işlerimizi taşıyabileceğimiz alternatiflere kapımızın açık olması gerektiğini hatırlatıyor. Bireysel açıdan ise buradaki verilerin düzenli yedeğini almalarını tavsiye ederim. Neyin ne zaman ortadan kaybolacağı belli olmadığı gibi, bir gün bazı verilerin geri dönmeme ihtimaline hazırlıklı olmalı.

 

Aytun Çelebi.jpg
Aytun Çelebi / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

Sayan: Bu 3 şirket, hangi verileri birbirleriyle ve başkalarıyla paylaşıyor?

Instagram ile Facebook’un çökmesi ve Whatsapp’ın yavaşlaması sonrası Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, Twitter hesabından paylaşımda bulunarak kişisel verilerin gizliliğine vurgu yapmıştı.

Yerli ve milli uygulamaların öneminin bir kez daha anlaşıldığını ve alternatifsiz olunmadığını belirten Sayan, “Instagram, WhatsApp ve Facebook servislerindeki kesintiler, bu 3 şirketin hangi verileri birbiriyle ve başka kimlerle paylaştığı sorusunu akıllara getiriyor” ifadelerini kullanmıştı.

 

 

Twitter'daki manidar paylaşımlar

Dün akşam Facebook ve Instagram’da yaşanan sıkıntının ardından Twitter’ın gündemi Instagram oldu.

Aralarında Haluk Levent, Can Yılmaz gibi isimlerin bulunduğu pek çok kişi, Twitter paylaşımlarında Instagram ve Facebook'taki sıkıntıyı eğlenceli bir dille ele aldı.

 

 

Instagram açıklamasını Twitter'dan yaptı

Instagram ise yaklaşık 37 milyon takipçisinin bulunduğu Twitter hesabından #instagramdown (#instagramçöktü) paylaşımını yaparak sorun yaşandığının farkında olduklarını ve en kısa sürede sıkıntıyı çözmeye çalıştıklarını açıklamıştı.

 

 

Yaşanan sorunu saatler sonra çözebilen Instagram, sıkıntının giderilmesini Twitter’daki resmi hesabından “We are back” (Geri döndük) paylaşımıyla duyumuştu.

 

 

3 Temmuz akşam saatlerinde Instagram ve Facebook'ta saatlerce akış yenilemek zorlaşmış,, hikaye, fotoğraf ve video paylaşılamamıştı.

WhatsApp’ta ise yazılı mesajlaşmalara sorunsuz şekilde devam edilmiş ancak fotoğraf ve ses kayıtları gönderilememişti.

 

 

 

 

DAHA FAZLA HABER OKU