Etiyopya asıllı gencin polis kurşunuyla ölmesi İsrail’de infial yarattı

Öfkeye yol açan ölümün ardından patlak veren olaylarda 100’den fazla polis yaralandı, 130’u aşkın gösterici tutuklandı

İsrail’de Etiyopya asıllı bir gencin görevli olmayan bir polisin silahından çıkan kurşunla ölmesi sonrası başlayan ırkçılık karşıtı gösteriler şiddet olaylarına dönüştü.

Kuzeydeki liman kenti Hayfa yakınlarındaki Kiryat Haim kasabasında 18 yaşındaki Süleyman Tekah’ın pazar günü öldürülmesinden bu yana devam eden karışıklıkta şu ana dek en az 111 polis yaralandı, 136 kişi de tutuklandı.

Tel Aviv’dekiler dahil ülkenin büyük kavşaklarında çekilen görüntülerde öfkeli protestocuların otomobil lastiklerini ve araçları ateşe verdiği, arabaların üzerine çıktığı, yolları kapattığı ve pencerelerin camlarını tuzla buz ettiği görüldü.

Barışçıl göstericilerse cinayetin soruşturulması ve Etiyopya kökenli topluluk için adaletin tesis edilmesi yönünde sloganlar attı.

Öte yandan şiddetin artacağı beklentisi üzerine çarşamba günü takviye birlikler sevk eden polis ekipleri kendilerine taş, şişe ve molotofkokteyli fırlatan gençlere göz yaşartıcı gazla yanıt verdi.

İsrail’de Etiyopyalı topluluğun önde gelen isimleri The Independent’a yaptıkları açıklamada “kurumsal ırkçılık”la suçladıkları güvenlik birimlerinin kendilerine “aşırı güç” kullanmasından bıktıklarını belirtti.

 

 

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin ve Başbakan Binyamin Netanyahu ise her iki tarafı derhal itidalli davranmaya çağırdı.

Ortada “çözülmesi gereken sorunlar” bulunduğunu kabul etmekle birlikte protestoculardan yasalara riayet etmelerini isteyen Netanyahu çarşamba günü güvenlik kabinesi toplantısı sonrası şu açıklamayı yaptı:

Bu topluluk bizim bir parçamız. Yolların kapatılmasını ve güçlerimize karşı molotofkokteyli atılmasının yanı sıra arabaların ya da yurttaşlarımızın diğer mülklerinin ateşe verilmesi dahil şiddete başvurulmasını ne kabul etmeye ne de hoş görmeye razıyız. Biz bir hukuk devletiyiz. Herkesten yasalara saygı duymalarını bekliyoruz.

Cumhurbaşkanı Rivlin ise “Durdurmalıyız. Tekrar ediyorum durdurmalı ve buradan nasıl devam edeceğimizi birlikte düşünmeliyiz. Süleyman'ın ölümüyle ilgili soruşturmanın müdahale edilmeksizin kendi rotasında tamamlanmasına izin vermeliyiz” diye konuştu.

Tekah son 6 ay içinde öldürülen ikinci Etiyopya asıllı İsrailli oldu. Ailesinin “ruhsal durumu dengesiz” diye tanımladığı 24 yaşındaki Yehuda Biadga ocak ayında sahil kenti Bat Yam’da bıçakla üstlerine yürüdüğü güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürülmüştü.

Etiyopya kökenli toplum kendilerine yönelik kurumsal ırkçılık şikayetlerini sıklıkla dile getiriyor.

 

İsrail Etiyopya gösteri AFP.jpg
Gözaltılar sırasında bazı eylemciler yerlerde sürüklendi. Fotoğraf: AFP

 

İsrail polis teşkilatının yabancı basın sözcüsü başkomiser Micky Rosenfeld, güvenlik birimlerinin göstericileri dağıtmak için kendini tuttuğunu ancak “karışıklığın şiddetlenmesiyle” birlikte daha sert bir tavır takınmaya mecbur edildiğini söyledi.

Rosenfeld olay sırasında görevli olmayan polisin yetkililere verdiği ifadesinde, o gece eşi ve üç çocuğuyla parkta bulunduğunu, hadiseyi sonlandırmak için harekete geçtiğini, gencin kendisine saldırması sonrası yere ateş ettiğini ve Tekah’ın yerden seken kurşunla vurulduğunu anlattığını aktardı.

The Independent’a konuşan Rosenfeld, “Olayda molotofkokteyli kullanılmasını incelemek üzere Adalet Bakanlığı tarafından bir soruşturma başlatıldı. Polis memuru tutuklandı. Olanlara dair ifadesini verdi. Şu anda hala ev hapsinde” dedi.

Ancak polis memurunun ifadesiyle ilgili soruları gündeme getiren Etiyopya kökenli toplum, bu kişinin cezaevinde değil de neden ev hapsinde tutulduğunu sorguladı.

Tekah’ın ailesi ve destekçileriyse gencin olay anında arkadaşlarıyla parkta takıldığını ve ortada bir tahrik yokken vurulduğunu iddia etti.

İsrailli-Etiyopyalı toplumun ileri gelenleri de polisin “kendi adaletini uyguladığını” söyledi.

 

İsrail Etiyopya AFP.jpg
Bazı göstericiler arkadaşlarının gözaltına alınmasını engellemeye çalıştı. Fotoğraf: AFP

 

İsrail’in Etiyopyalı nüfusuna yasal yardım ve destek sağlayan İsrailli kuruluş Tebeka’nın İcra Direktörü Fentahun Assefa-Dawit şu değerlendirmelerde bulundu:

Anladığımız kadarıyla Süleyman orada durmuş yalnızca arkadaşlarıyla sohbet ediyordu ve ona yaklaşan bir polis sorular sormaya başladı. İşlerin nasıl tetiği çekme noktasına geldiğini bilmiyoruz. Polis memuru kendi adaletini uyguladı. Ateş açmak ancak ciddi bir tehdit söz konusu olduğunda son çare olabilir.

Netanyahu ile görüşmesi öncesi yaptığı açıklamada topluluklarının davaya bağımsız bir soruşturma komitesinin bakması talebini dikkate aldığını kaydeden Assefa-Dawit sözlerini şöyle sürdürdü:

Etiyopyalı İsraillilere karşı aşırı güç kullanımı maalesef toplumumuzun karşısında büyük bir sorun olarak duruyor. Bu olaylar ilk kez yaşanmıyor. Görmezden gelinen pek çok vaka var. Neden kaynaklandıklarını bilmiyoruz. Muhtemelen İsrail toplumu içindeki basmakalıp görüşler ve cehaletten.

Etiyopyalıların hakları üzerine çalışmalar yürüten sivil toplum kuruluşu Fidel’in Direktörü Michal Avera Samuel ise topluluk içinde birçok kişinin kendilerini diğerlerine kıyasla eşit yurttaş hissetmediğini ve “ten renklerinin koyuluğu” nedeniyle yargılandığını ifade etti.

The Independent’a yaptığı açıklamada söz konusu topluluğun eğitim hizmetlerinden mahrum kalma ve yoksulluk nedeniyle mağdur olduğunu da belirten Samuel, “Bize karşı ırkçılık İsrail toplumunun içine işlemiş durumda. Bizlere layık olduğumuz haklar verilmiyor” dedi.

İsrail’de Etiyopyalı Yahudi toplumun 140 bin kişiyi bulan nüfusunun büyük çoğunluğunu 1980’ler ve 1990’larda İsrail’e gelen göçmenlerin çocukları oluşturuyor.

Bu toplum içinde İsrail doğumlu en az 50 bin kişi bulunuyor ve bu kişilerin genellikle yoksulluğun hakim olduğu evlerde dünyaya gelmiş olması toplumla bütünleşme süreçlerini zorlaştırıyor.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east

Independent Türkçe için çeviren: Elvide Demirkol

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU