Şili tarihinin en genç Devlet Başkanı seçilen 36 yaşındaki Gabriel Boric bugün yemin ederek görevine başlıyor.
"Eğer Şili neoliberalizmin beşiğiyse, o zaman mezarı da olacak!" gibi iddialı bir çıkışla, sağcı rakibi Antonio Kast'a karşı ikinci turda oyların yüzde 56'sını alarak 2021'deki genel seçimleri kazanan Boric'in bu vaadini gerçeleştirip gerçekleştiremeyeceği büyük merak konusu.
Ülkesinin köklü öğrenci hareketi geleneğinden gelen farklı giyim tarzı ve sosyal medyayı etkin kullanımıyla dikkat çeken Boric'in sıradışı kişiliğini odağa alarak siyasi kariyerindeki önemli noktaları derledik.
Rock ve heavy metal hayranlığıyla tanınan genç siyasetçi, Deftones, Nine Inch Nails, Led Zeppelin ve Nirvana gibi ünlü grupların logolarının bulunduğu tişört ya da albümlerinin yer aldığı paylaşımlar yaparak bu müzik türüne dair sevgisini sosyal medya üzerinden sık sık ifade ediyor. Bunun yanı sıra Boric, yeni pop ikonu Taylor Swift'in de büyük bir hayranı.
Boric'in dikkat çekici özelliklerinden biri de dövmeleri. Şili'nin yeni lideri, resmen göreve başladığında Latin Amerika'da vücudunun görünen kısımlarında dövme yer alan ilk devlet başkanı olacak. Genç siyasetçinin dövmeleri arasında doğduğu Magallanes Bölgesi'nin haritası ve And Dağları'na özgü lenga ağacı var.
Hırvat kökenler
Boric, ülkenin güneyindeki Magallanes bölgesinde yer alan Punta Arenas şehrinde, Hırvatistan kökenli Şilili bir ailenin çocuğu olarak 1986'da dünyaya geldi. Borić soyadını taşıyan büyük dede ve ninesi Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nu terk ederek 1885'te Maganelles bölgesine yerleşen ilk Hırvatlar arasındaydı.
Boric'in kimya mühendisi olan babası Luis Boric Scarpa, devlete bağlı Ulusal Petrol Şirketi'nde 40 yılı aşkın süredir çalışırken, annesi María Soledad Font Aguilera ise Katalan kökenli biri.
Maganelles'teki Patagonya bölgesinde ilkokul ve lise eğitimini tamamlayan Boric, 2004'te hukuk eğitimi almak için başkent Santiago'daki Şili Üniversitesi'ne gitti. Böylelikle devlet başkanlığına varacak maceralı siyasi yolculuğunun da aslında ilk adımını atmış oldu.
Üniversite yılları ve öğrenci hareketleri
Öğrenci protestolarında üstlendiği aktif rol ve siyasi hareket Otonom Sol'a (Izquierda Autónoma) üye olması, üniversite döneminde Boric'in siyasi angajmanını belirleyen önemli uğrak noktaları oldu.
2008'de Hukuk Bölümü Öğrenci Birliği'nin danışmanlığını yapan Boric, bir yıl sonra Şili Üniversitesi Dekanı Robreto Nahum'a karşı düzenlenen ve 44 gün süren protestoları örgütleyerek 2009'da bu birliğin başına geçti.
2010-2012 arasında üniversitede öğrenci temsilcisi de olan Boric'in siyasi kariyerine giden yoldaki önemli noktalardan biri de 5-6 Aralık 2011'deki seçimlerde Şili Üniversitesi Öğrenci Federasyonu (Federación de Estudiantes de la Universidad de Chile -FECH) liderliği için aday olmasıydı.
Boric, 1906'da kurulan ve ülke tarihinde önemli rol oynayan FECH'teki seçimi, birliğin eski başkanı Camila Vallejo'yu yüzde 30,52 oyla yenerek kazandı.
"Şili Kışı"
Boric, FECH lideri olarak 2011-2013 arasında düzenlenen büyük öğrenci protestolarında aktif rol oynadı ve böylelikle adını ilk kez geniş kitlelere duyurdu.
"Şili Kışı" olarak da bilinen protestolarda öğrenciler, Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera hükümetine karşı gösteriler düzenleyerek ülkedeki eğitim sisteminin değişmesi, yükseköğrenim kalitesinin yükseltilmesi ve eğitimde fırsat eşitliği için mücadele etti.
"Borcu borca değişmeyiz"
Protestolarda ve hükümetle görüşmelerde önemli rol oynayan Boric, tepkiler üzerine görevinden alınan Eğitim Bakanı Joaquín Lavín'in yerine geçen Harald Beyer'in öğrenci kredisi önerisini reddetti.
Beyer, özel sektördeki bankaların öğrencilere öğrenim kredisi vermesini yasaklamayı ve kredilerdeki faiz oranlarını yüzde 6'dan yüzde 2'ye çekmeyi teklif ederken, Boric ise "Borcu borçla değişmek istemiyoruz. Hükümetin bize önerdiği bu" diyerek planı kabul etmedi.
Gösterilerdeki rolü nedeniyle kamuoyunda görünürlük kazanmaya başlayan Boric, Adolfo Ibáñez Üniversitesi'nin ortaklığıyla hazırlanan El Mercurio gazetesinin cumartesi ekinde yayımlanan "Şili'nin 100 genç lideri" listesinde de yer aldı.
2013 seçimlerinde 27 yaşında parlamenter oldu
Boric, öğrenci protestolarında kazandığı ivmeyle üniversite eğitimini yarıda bıraktı ve 2013'te düzenlenen genel seçimlere doğduğu bölge Magallanes'ten bağımsız aday olarak girerek 27 yaşında resmen siyaset sahnesine adım attı.
Katıldığı bölgede yüzde 26,2'yle o güne dek kaydedilen en yüksek oy oranını alarak Şili Kongresi'ne seçildi. Aynı yıl, Boric'in 2011'deki FECH seçimlerinde yendiği Vallejo da Şili Komünist Partisi'nden Kongre'ye girdi.
Ülkenin ikili koalisyon tekelini bozdu
Genç siyasetçi hiçbir koalisyonun parçası olmadan seçimleri kazanarak, o güne dek Haydi Şili (Vamos Chile) ve Yeni Çoğunluk'tan (Nueva Mayoría) oluşan baskın ikili koalisyon sisteminin de ilk defa bozulmasını sağladı. Boric daha sonradan kuracağı siyasi hareket ve partilerle de genellikle bu çizgiyi sürdürecek ve Şili'de "üçüncü alternatifi" temsil edecek siyasetçilerden biri olacaktı.
Boric, 2014'te göreve başladığı Kongre'de İnsan Hakları ve Yerli Hakları Komisyonu'nda yer aldı. Bunun yanı sıra protestolarda aktif rol oynayan ve seçimlerde Kongre'ye giren Vallejo, Giorgio Jackson ve Karol Cariola gibi isimlerle, dönemin Şili Devlet Başkanı Michelle Bachelet hükümetiyle eğitim reformu konularında yakın temaslar kurdu.
Otonom Sol dağılıyor, Boric kendi yolunu çiziyor
Ancak bu dönemde bir yandan da Otonom Sol'da anlaşmazlıklar yaşanmaya başladı.
Boric, merkez sol Bachelet hükümetiyle daha yakın ilişkiler kurma taraftarıyken kolektif yönetiminden buna yanaşmayanlar oldu. Kolektifin 2016'da dağılmasıyla ayrı bir yol haritası çizmeye karar veren Boric, kendisi gibi genç yaştaki arkadaşları Nicolás Grau, Jorge Sharp and Gonzalo Winter'la birlikte Otonomist Hareket'i (Movimiento Autonomista) kurdu.
Otonomist Hareket'in amacı, Uruguay'daki Geniş Cephe (Frente Amplio) gibi sendika ve kooperatiflerle de yakın ilişki içinde olan bir sol koalisyon kurmaktı.
Geniş Cephe ve 2017 seçimleri
Boric daha sonra 2017'de Otonomist Hareket'i büyütmek amacıyla Uruguay'daki koalisyonla aynı adı taşıyan Geniş Cephe'yi (Frente Amplio) hayata geçirdi. Koalisyonda Boric'e kendisi gibi "Şili Kışı"nda etkin rol oynayan Giorgio Jackson ve partisi Demokratik Devrim de katıldı. Geniş Cephe'nin başkanlık adayı gazeteci Beatriz Sánchez, 2017'deki seçimlerde oyların yüzde 20,27'sini kazansa da yüzde 3'lük bir farkla ikinci tura geçme şansını kaybettiği için elendi.
Boric ise yine Maganellas Bölgesi'nden bağımsız aday olarak seçime katıldı ve 2013'te kazandığı 26,2'lik oyu artırarak bu sefer yüzde 32,8 oy aldı.
2017 seçimlerinde Geniş Cephe, Kongre'nin alt kanadını oluşturan 155 sandalyelik Temsilciler Meclisi'ne 20 milletvekili, üst kanadı oluşturan 43 kişilik Senato'ya da 1 kişi sokarak yeni bir koalisyon için iyi bir başarı elde etti. Böylelikle Şili siyasetindeki iki partili koalisyon yapısına "üçüncü alternatifi" sağladı.
Bu başarı Geniş Cephe'nin sonraki dönüşümü için de katalizör rolü oynadı. Boric liderliğinde Geniş Cephe'den ayrılan Otonomist Hareket, 2018'de Sosyalizm ve Özgürlük, Liberter Sol ve Yeni Demokrasi partileriyle birleşerek Toplumsal Birlik (Convergencia Social) partisini kurdu.
"Toplumsal patlama": Boric hız kazanıyor
Ancak 2019'da ülke tarihindeki en büyük hükümet karşıtı protestolardan birinin patlak vermesi hem partinin geleceğinde hem de Boric'in siyasi kariyerinde köklü değişiklikler yarattı. "Toplumsal patlama" (Estallido social) olarak da bilinen protestolarda metro bilet fiyatlarına zam yapılması üzerine 18 Ekim 2019'da on binlerce kişi sokağa indi.
Bilet fiyatları 6 Ekim'de mesai saatleri içinde kullanımda 800 Şili Pesosu'ndan (yaklaşık 13,50 TL) 830 Şili Pesosu'na (yaklaşık 14,20 TL) çıkarıldı. Hükümetse zamma gerekçe olarak enerji fiyatlarının artmasını ve ülkenin para biriminin değer kaybetmesini gösterdi.
Başkent Santiago'da lise ve üniversite öğrencilerinin turnikelerden atlamasıyla başlayan eylemler, hızla tüm kente yayıldı ve yaklaşık 6 milyon nüfuslu şehirde günde 3 milyon civarı yolcu taşıyan 140 kilometrelik metro hattında tüm seferler iptal edildi. Şili Devlet Başkanı Pinera ise gösterilerin ardından olağanüstü hal ilan etti ve 1973-1990 arasında ülkeyi dikta rejimiyle yöneten Augusto Pinochet döneminden beri ilk defa askerler yeniden sokağa indi.
"Halk derin mutsuzluğunu ifade ediyor"
Sosyal eşitsizliğe karşı düzenlenen büyük protestolar Aralık 2021'e kadar sürdü. Güvenlik güçleriyle göstericiler arasında yaşanan çatışmalarda 30'dan fazla kişi hayatını kaybederken, binlerce kişi yaralandı.
Öğrencilerin başını çektiği protestolarda aktif olarak yer alan Boric ise gösterilere destek verdiğini söyleyerek "Bugünkü hareket dünyanın her yerinde olup bitenlerin bir parçası. Her yerde halklar derin mutsuzluklarını ifade edebilmek için protesto düzenliyor. Bu gösteriler, Şili'deki siyasi haritada çok ihtiyaç duyulan düzenlemelerin yapılmasını sağlayacak" dedi.
Boric'e hapishanede saldırı
Ancak Boric, hükümetin protestolardaki şiddet olaylarına karşı 2021'de yürürlüğe koyduğu "anti-barikat yasasına" destek verdiği için eleştiri de topladı. Yasa kapsamında sokaklarda polise karşı barikat kuran, kamu malına zarar veren ve yağma yapan eylemcilere verilecek cezalar artırılmıştı.
Boric, Temmuz 2021'de gösterilerde tutuklanan ve çeşitli hak örgütleri tarafından "siyasi tutsak" sayılan kişileri ziyaret etmek için gittiği Santiago 1 hapishanesinde, "anti-barikat yasasına" desteği nedeniyle bazı mahkumların tepkisiyle karşılaştı. Ziyaret sırasında mahkumlardan biri Boric'e yumruk atarak saldırdı.
Protestolarda hapse atılan herkes için af çıkarılması amacıyla Aralık 2020'de Kongre'ye önerge sunuldu. Önergeye destek veren Boric, bunu Ocak 2022'de yine gündeme taşıyarak görüşmelerin hızlanmasını talep ettiğini belirtti.
Protestoların etkisiyle Şili Devlet Başkanı Pinera ciddi değişikliklere giderek tüm kabinesini yenilemesine rağmen bu hamle gösterileri bitirmeye yetmedi.
Ayrıca eylemler başladıktan kısa süre sonra görevinden istifa eden dönemin İçişleri Bakanı Andres Chadwick, daha sonra güvenlik güçlerinin yaptığı insan hakkı ihlallerini engellemediği gerekçesiyle 5 yıllığına siyasetten menedildi. Boric de Chadwick'in görevden alınmasını talep edenler arasındaydı.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP) -
2/30
17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP) -
3/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
4/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
5/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
6/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
7/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
8/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
9/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
10/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
11/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
12/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
13/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
14/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters) -
15/30
4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP) -
16/30
3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters) -
17/30
2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters) -
18/30
1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP) -
19/30
31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP) -
20/30
30 Mart 2024 - New York Polis Teşkilatı'ndan Jonathan Diller'ın cenazesine binlerce kişi katıldı. Pazartesi günü yanlış park eden bir araca müdahale ederken arabanın içinden ateş açılması sonucu karnından vurulan polis memuru, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Diller, son iki yılda New York'ta görev başındayken öldürülen ilk polis memuru oldu. New York Emniyet Müdürü Edward Caban, cenazede Diller'ı dedektifliğe terfi ettirdi ve teşkilatın sonuna kadar ailenin yanınca olacağı sözünü verdi (Jeenah Moon/AP) -
21/30
29 Mart 2024 - Filistinliler Gazze Şeridi'nin orta kısmında yer alan Magazi mülteci kampındaki hasar görmüş ve yıkılmış binaların yanından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucu 71 Filistinlinin öldüğünü ve 112'sinin de yaralandığını açıklarken, UNICEF sözcüsü James Elder, Gazze'de karşılaştığı herkesin "Gıdaya ihtiyacımız var" dediğini belirtti. Öte yandan Reuters'ın aktardığına göre ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Gazze'nin kuzeyindeki bazı bölgelerde halihazırda kıtlık yaşanıyor olması ihtimalinin epey yüksek olduğunu söyledi (AFP) -
22/30
28 Mart 2024 - Vatikan'ın resmi TV kanalı Vatican Media, Papa Francis'in ayak yıkarken çekilen fotoğrafını paylaştı. Papa, Paskalya kutlamaları sırasında Kutsal Perşembe'de, İtalya'nın başkenti Roma'daki kadın hapishanesi Rebibbia'ya gerçekleştirdiği ziyarette "Ayak Yıkama" ritüelini gerçekleştirip 12 kadının ayağını yıkadı ve öptü. Mahkumlardan bazıları ritüel sırasında gözyaşlarına hakim olamadı (AFP/Vatican Media) -
23/30
27 Mart 2024 - İspanya'nın başkenti Madrid yakınlarında, ülkenin simgesi haline gelmiş Osborn Boğası'na Filistin bayrağı çizilmiş ve Özgür Filistin yazılmış. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Ramazan'da ateşkes ilan edilmesi çağrısı yapsa da Gazze Savaşı'nda İsrail'in saldırıları sonucu son 24 saatte 76 Filistinli hayatını kaybetti. Öte yandan Dünya Gıda Programı, Gazze'nin kuzeyinde yetersiz beslenen çocuklarının sayısının rekor hızda arttığını, kuzeydeki nüfusun yaklaşık yüzde 70'inin feci bir açlıkla karşı karşıya olduğunu ve muhtemelen mayısta kıtlık başlayacağını açıkladı (Oscar Del Pozo/AFP) -
24/30
26 Mart 2024 - ABD'nin Maryland eyaletindeki Baltimore kentinde konteyner gemisinin çarptığı Francis Scott Key Köprüsü yıkıldı. Sabah 1.30 sularında meydana gelen olayda bir inşaat ekibinden en az 8 kişinin yanı sıra araçlar da suya düştü. Maryland Valisi Wes Moore, Singapur bandralı Dali konteyner gemisinin güç kaybettiğini ve Francis Scott Key Köprüsü'ne çarpıp çökmesine neden olmadan kısa süre önce acil yardım çağrısı yaptığını söyledi. İmdat çağrısının yetkililerin köprü üzerinden geçen araç trafiğini durdurmasına olanak sağladığını belirtti. Çökme sırasında köprüde kaç aracın bulunduğu bilinmiyor. Arama ve kurtarma çalışmaları devam ediyor (Jim Watson/AFP) -
25/30
25 Mart 2024 - Hindistan'ın Chennai kentindeki Holi Festivali'nde toz boya yani "Gulal" bulaşan kadınlar. Holi Festivali'nde, baharın başlangıcı ve iyinin kötüye karşı kazandığı zafer kutlanıyor. Festival kutlamaları kapsamında Hindistan'ın çeşitli yerlerinde büyük geçit törenleri düzenleniyor. Bu geçit törenlerinde halk birbirine renkli toz boyalar fırlatıyor. Hintli yetkililer, bu yılki festival öncesinde boya bulaşmasıyla oluşabilecek dini gerilim endişesiyle camileri plastik örtü ve brandalarla örttü. Asayi̇şi̇ sağlamak üzere Gurugram'da 5 bi̇ni̇n üzeri̇nde poli̇s personeli̇ görevlendi̇ri̇ldi̇ (R.Satish Babu/AFP) -
26/30
24 Mart 2024 - Rusya'da son açıklamalara göre 133 kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırının ardından bugünün ulusal yas günü ilan edilmesiyle, Krasnogorsk'taki Crocus City Hall adlı konser salonunun önüne çiçekler bırakıldı. Moskova'daki konser salonuna düzenlenen saldırıyı IŞİD'in Horasan Grubu üstlendi. En az 150 kişinin de yaralandığı olayı "kanlı, barbarca bir terör eylemi" diye tanımlayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırıyı düzenleyen 4 saldırganın da içinde olduğu 11 kişinin gözaltına alındığını açıkladı (Olga Maltseva/AFP) -
27/30
23 Mart 2024 - Brezilya'nın Rio de Janeiro eyaletindeki Petropolis kentinde Sivil Savunma görevlileri sağanak yağışlar sebebiyle yıkılan evinin enkazı altında 12 saatten fazla kalan bir kız çocuğunu taşıyor. Brezilya'nın güneydoğusunu, özellikle de Rio de Janerio eyaletinin dağlık kısımlarını vuran güçlü fırtınada en az 9 kişi hayatını kaybederken, yetkililer "kritik" duruma müdahale etmek adına hummalı bir faaliyet başlattı. Rio belediyesinin İtfaiye ve Savunma güçleriyle oluşturduğu acil durum komitesinin yayımladığı açıklamada, başkent Rio'ya yaklaşık 70 kilometre mesafedeki Petropolis kentindeki bir evin yıkılması sonucu üç kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Aynı bültende bu sabah itibarıyla 90 kişiye canlı ulaşıldığı da belirtildi (Pablo Porciuncula/AFP) -
28/30
22 Mart 2024 - İtalya'nın kuzeybatısındaki Torino kentinde öğrenci birlikleri polis şiddetiyle okul reformlarını protesto etmek ve Filistinliler'e desteklerini sunmak için düzenledikleri eylemde Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini'nin üzerinde kırmızı bir el olan resmini kaldırdı. Komünist Gençlik Cephesi tarafından başlatılan çağrıya katılan çok sayıda gençlik grubu tarafından desteklenen ulusal öğrenci seferberliği günü için ülkedeki 30'dan fazla kentte öğrenciler sokaklara indi (Marco Bertorello/AFP) -
29/30
21 Mart 2024 - Rohingyalı mülteciler Endonezya'nın Batı Açe kıyılarının açıklarında kurtarılmadan önce batan teknelerinin üzerinde böyle görüntülendi. Bölgedeki balıkçılara göre, onlarca Rohingyalı Müslüman'ı taşıyan ahşap tekne Endonezya'nın en kuzeyindeki kıyılarının açıklarında alabora oldu. Kazada ölen olup olmadığı hakkında çelişkili haberler gelirken, kazazedeler Bangladeş'ten yola çıkan teknede bulunan birçok kişiden hala haber alınamadığını söyledi ancak yetkililer herkesin kurtarıldığında ısrar etti (Reza Saifullah/AP) -
30/30
19 Mart 2024 - Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki St. Nicholas Kilisesi'nin bodrumunda düzenlenen etkinlikte halk, yaralı Ukrayna askeri personeli için kan verdi. Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'ya topyekün istila başlatmasının ardından 754 gün geçti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin danışmanı Mihaylo Podolyak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın Harkiv bölgesinde bir güvenli bölge kurmayı öne sürerek savaşı kızıştırmayı planladığını söyledi (Vadim Ghirda/AP)
Genç siyasetçi, Pandora belgelerinin ortaya çıkmasının ardından yolsuzlukla suçlanan Pinera hakkında başlatılan azil duruşmalarına da katıldı ve görevinden menedilmesi yönünde oy kullandı. 9 Kasım 2021'de Temsilciler Meclisi'nde Pinera için oy çokluğuyla azil kararı çıksa da Senato bunu reddetti.
Anayasa referandumu
Protestoların etkisiyle ülkede yaşanan bir önemli süreç de Anayasa değişikliği oldu. 25 Kasım 2020'de düzenlenen Anayasa Referandumu, yüzde 78'lik oyla kabul edildi. Öte yandan Boric için Anayasa Referandumu eleştirileri de birlikte getirdi. Şili Komünist Partisi'yle birlikte Sosyal Birlik ve Geniş Cephe'nin bazı üyeleri yeni Anayasa hazırlanması için Kongre'ye sunulan anlaşmayı imzalamayı reddederken, Boric'in bağımsız olarak anlaşmaya imza atması tartışma yarattı. Tepki olarak 5 parti Geniş Cephe'den ayrıldı.
2021'de Kovid-19 pandemisinin gölgesinde ülkede belediye başkanları, bölge valileri ve Anayasa Kurulu'nun üyelerinin belirlenmesi için bir dizi seçim düzenlendi. Boric, Geniş Cephe'nin kan kaybetmesiyle ülkedeki diğer sol partilerin koordine olarak güçlerini birleştirmesi için harekete geçti.
Şili Komünist Partisi'nın liderliğinde kurulan Değerli Şili (Chile Digno) koalisyonu, Eşitlik Partisi ve Geniş Cephe'nin bir araya gelmesiyle İtibarı Destekle (Apruebo Dignidad) adlı geniş bir koalisyon oluşturdu. Koalisyon, Anayasa Kurulu seçimlerinde sağın Haydi Şili koalisyonunun ardından en güçlü ikinci koalisyon olarak kurulda yer almaya hak kazandı.
2021 seçimleri ve devlet başkanlığı
Boric de zaferle çıktığı 2021 seçimlerine İtibarı Destekle koalisyonunun adayı olarak katıldı.
Genç siyasetçi, ilk turu 21 Kasım'da düzenlenen seçimlerde yüzde 25,8 oy alarak Hıristiyan Toplum Cephesi'nden (Frente Social Cristiano –FSC) yüzde 27,9 oy kazanan sağcı aday Antonio Kast'ın ardından az farkla ikinci oldu. İlk turda katılım yüzde 47'de kalmasına rağmen 19 Aralık'taki ikinci turda bu oran yüzde 55,6'ya çıktı. Aralıkta elde edilen sonuçlarda Boric oyların yüzde 55,87'sini alarak yüzde 44,13'te kalan rakibini farkla geçti ve seçimleri kazandı.
Boric seçim kampanyasında neoliberal ekonomi politikaları yerine sosyal adalet odaklı politikalara geçileceğini vaat ederek, eğitim ve sağlığın kamulaştırılması, bu alanlardaki yatırımların artırılması, zenginlerden varlık vergisi alınması ve Pinochet döneminden kalma Anayasa'nın değiştirilmesi gibi adımların atılacağını söyledi. Genç lider ayrıca obsesif kompulsif bozukluktan mustarip olduğunu da açıkça halkla paylaşarak "Şili'nin akıl sağlığı hakkında konuşması güzel bir şey" dedi. Boric, kampanyasında özellikle ülkedeki psikolojik destek ve akıl sağlığı hizmetlerinin iyileştirilmesi vaatlerinde de bulundu.
Türkiye'nin Kürtlere yaklaşımına sert eleştiri
Boric, seçim kampanyasında İsrail-Filistin arasındaki çatışmalarda Tel Aviv yönetimini sert bir dille eleştirerek İsrail'in "katil ve soykırım yapan bir devlet" olduğunu savunmasıyla da gündeme geldi. Seçimi kazandıktan kısa süre sonra verdiği bir röportajda Boric, İsrail'e yönelttiği suçlamaların aynısının Türkiye'nin Kürtlere yönelik politikaları için de geçerli olduğunu iddia etti.
Şili'nin yeni seçilen Başkanı Boric'in bir röportajından:
— İmdat Oner (@im_oner) December 21, 2021
-İsrail'in katil ve soykırımcı bir devlet olduğunu söylüyorsunuz?
- Evet doğrudur.
- Kürtler'e karşı Türkiye de mi?
-Kesinlikle.pic.twitter.com/XxIyThvSPh
Dış politikada Boric, ülkesindeki yerli halk Mapuçelere yönelik şiddeti eleştirdiği gibi Brezilya, Venezuela ve Nikaragua yönetimlerine karşı da tavır aldı. Genç siyasetçi, seçim kampanyasında Nikaragua'da 2021'de düzenlenen seçimlerin hileli olduğunu savunarak Şili Komünist Partisi'ni Nikaragua Başkanı Daniel Ortega'ya verdiği desteği geri çekmeye çağırdı. Boric'in arası Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro'yla da iyi değil. Bolsonaro, Boric'in başkanlık yemin törenine katılmayacağını açıkladı. Göreve geldiğinde bu ülkelerle ilişkilerinin nasıl olacağıysa şimdilik ucu açık bir soru.
Boric, seçim kampanyasında Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro yönetimini de otoriterlikle eleştirerek "Venezuela başarısız olmuş bir deneydir. 6 milyon kişilik Venezuela diasporası da bunun kanıtı" dedi.
Biden tebrik etti
Öte yandan genç siyasetçinin arası ABD Başkanı Joe Biden'la şu anda iyi görünüyor.
Biden, seçimi kazandıktan sonra Boric'i tebrik ederek "Şili'nin özgür ve adil seçimlerinin güçlü bir örnek teşkil ettiğini" söyledi. Boric ise Twitter hesabındaki bir paylaşımda "Biden'ın kendisini arayarak tebrik ettiğini ve birlikte iklim krizi, adil ticaret ve demokrasinin güçlendirilmesi gibi meselelerle ilgili konuştuklarını, irtibatta kalmaya da devam edeceklerini" yazdı.
Acabo de recibir llamada del Presidente de USA @joebiden. Además de la alegría compartida por nuestros respectivos triunfos electorales conversamos sobre desafíos comunes como comercio justo, crisis climática y fortalecimiento de la democracia. Seguiremos conversando. pic.twitter.com/Q4XpEcbkTF
— Gabriel Boric Font (@gabrielboric) December 30, 2021
Amerika kıtasının en genç kabinesi
Boric, geçen ay birlikte çalışacağı kabine üyelerini de tanıttı. Yaş ortalaması 49 olan ve 24 bakandan 14'ünü kadınların oluşturduğu ekip, Amerika kıtasının tarihinde çoğunluğu kadın olan ilk kabine niteliğinde.
Yeni hükümette, 1973'te Pinochet liderliğindeki darbe sırasındaki baskında teslim olmak yerine intihar eden eski Şili Devlet Başkanı Salvador Allende'nin torunu 50 yaşındaki Maya Fernández, Savunma Bakanı olarak görev yapacak. Ayrıca "Şili Kışı"nda etkin rol oynayan ve daha sonradan Boric'in seçim kampanyasında danışmanlık yapan 34 yaşındaki Giorgio Jackson da genel sekreterlik görevini üstlenecek.
Boric'in FECH seçimlerinde yendiği, öğrenci birliğinin eski lideri 33 yaşındaki Camila Vallajeo da hükümet sözcüsü olacak.
Eski Ulusal Tabipler Birliği Başkanı olan ve Boric'in seçim kampanyasını yöneten 35 yaşındaki Dr. Izkia Siches, Şili'nin ilk kadın içişleri bakanı olarak göreve gelecek.
Kabinenin en genç üyesi 32 yaşındaki Antonia Orellana da yeni kurulan Kadın ve Cinsiyet Eşitliği Bakanlığı'nı üstlenecek.
Hükümette LGBT+ topluluğundan iki kişi de bulunuyor. Spor Bakanı olarak görev yapacak 45 yaşındaki Alexandra Benado eski bir milli futbolcu. Kendisi göreve geldiğinde ülke tarihinde lezbiyen olduğunu açıklamış ilk bakan olacak. Gey bir erkek olan 44 yaşındaki Marco Avila ise Eğitim Bakanı olarak görev yapacak.
Boric hükümetiyle Şili'yi yeni bir sayfa bekliyor. Ülkesinin çalkantılı geçmişindeki hataların tekrar edilmemesini ve radikal bir toplumsal dönüşümü talep eden Şilili gençlerin sesi olmayı vadeden Boric'in önündeyse zorlu bir sınav var.
Yararlanılan Kaynaklar: Washington Post, Telesur, Reuters, BBC, Jacobin, Merco Press, Then 24, AFP, AP, Deutsche Welle, TIME, Bloomberg, Brazilian Report, ABC News, The Nation, Guardian, Historico, Rudaw, Palestine Chronicle, BBC Türkçe, Wikipedia
© The Independentturkish
