Enflasyon oranlarında halk kime güveniyor?

Enflasyon rakamları açıklandığında Twitter üzerinden yapılan analizde, vatandaşların tepkilerinin her kesime olduğu görülüyor

İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinin özel bir yazılımla yaptığı araştırma sonucunda, ana gündem memur ve emeklilere yapılan maaş zamları, Kemal Kılıçdaroğlu'nun TÜİK ziyaretinin yansımaları, açıklanan enflasyon rakamlarının inandırıcılığı, TÜİK'e yönelen serzeniş ve hayat pahalılığı oldu.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nden Prof. Dr. Süphan Nâsır ve Araş. Gör. Merve Kır'ın hazırladığı "Enflasyon Oranları ile İlgili Vatandaşın Gündeminin İncelenmesi" raporunun hazırlanmasında MAXQDA nitel veri analiz programı kullanıldı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Böyle bir araştırmanın ilk kez yapıldığına belirten Nasır, "Her ayın başında TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan enflasyon rakamları ile birlikte Twitter'da paylaşımlar yapılıyor. Bu paylaşımlarda vatandaşların o dönem ile ilgili ekonomik ve siyasi değerlendirmeleri de yer alıyor. Bu araştırmanın amacı her ay TÜİK tarafından enflasyon rakamının açıklanması ile birlikte açıklanan enflasyon rakamları ile ilgili Twitter'daki paylaşımları inceleyerek toplumun ekonomi ve siyaset gündemini boylamsal bir araştırma tasarımı ile belirliyoruz" dedi.

3 Ocak 2022 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) enflasyon oranlarını açıklamasından sonra Twitter'da, asgari ücrete yapılan zammın beklenti yarattığı ve bu orana yakın bir artış alamayan memur ve emekliler hayal kırıklığına uğradıklarını belirten içerikler dikkat çekiyor.

Tweetlerde "Çarşı enflasyonu yüzde 82,81, TÜİK enflasyonu yüzde 36,08, emekliye zam yüzde 25,47. Emekliyi enflasyona ezdirmedik!", "Ezdirmemek buysa ezdirmeyi düşünemiyorum" şeklinde ifadeler dile getiriliyor.  
 


Raporda, memur ve emekli maaş zamlarına yönelik "#EnflasyonaEzdirmeyin" etiketi açıldığı ve paylaşımların yapıldığı görülüyor.  

TÜİK verilerinin açıklandığı ilk saatlerde "ezdirmeyin" kelimesinin sıklıkla kullanıldığı görülüyor.

 
Her kesime tepki var

Ayrıca raporda, TÜİK ziyareti Kemal Kılıçdaroğlu'nun artı hanesine yazılırken, CHP'li belediyelerin çalışanlarına açıklanan enflasyon oranın altında zam yapması eksi hanesine yazıldığı belirtiliyor. 
 

Prof. Dr. Süphan Nâsır.jpg
Prof. Dr. Süphan Nâsır

 

Prof. Dr. Süphan Nâsır, bu araştırma yöntemi ile objektif veriler elde ettiklerini söyleyerek şu örneği veriyor:

Kasım ayı enflasyon oranına kıyasla aralık enflasyon oranının çok yüksek açıklanması ile birlikte 'Hani TÜİK yalancıydı devletime güveniyorum', 'TÜİK yalan söylüyorcular online mı?' tarzında paylaşımların olduğu görülüyor. Buna rağmen paylaşımların çoğunda, halkın TÜİK'in verilerine güvenmediğini "'ÜİK yüzde 36,08 diyorsa gercek de yüzde 90 kesin vardır', '2021 enflasyon yüzde 36,08, aralık enflasyon yüzde 13,58, TÜİK yine gizlemeye devam gerçekleri' benzeri içerikli paylaşımlar ile görüyoruz.


Halk objektif ve şeffaf veri istiyor

Geçen ay ile karşılaştırıldığında Twitter paylaşımlarında daha sıklıkla Enflasyon Araştırma Grubu'na (ENAG) değinilen raporda şu bilgiler dikkat çekiyor:

TÜİK verilerini inandırıcı bulmayan vatandaşlar yıllık enflasyonu yüzde 82,80 açıklayan ENAG'ın açıkladığı enflasyon rakamını referans alarak TÜİK'in açıklandığı oranın inandırıcılığını 'TÜİK yıllık enflasyon yüzde 36 diyor. ENAG enflasyon yüzde 82 diyor!.. Biri yalan söylüyor?', 'TÜİK mi? ENAG mı? Bir yıl önce bugün aldığınız ürünlerin fiyatıyla, bugün aldığınız aynı ürünlerin arasındaki fiyat farkına bakın gerçek enflasyon rakamını bulun. Kendi enflasyon sepetinizi kendiniz oluşturun. En mantıklısı bu galiba' gibi içerikler ile görülüyor.


Her ne kadar ENAG'ın açıkladığı enflasyon oranlarına sıklıkla atıfta bulunulsa da bazı paylaşımlarda ENAG'ın metodolojisinin güvenirliliği sorgulanıyor.

Eleştirilere rağmen ENAG'ın kamuoyunda TÜİK üzerinde bir baskı unsuru olarak görülüyor. Bu konuda şöyle tweetlere rastlanıyor:

"ENAG olmasa TÜİK'in yıllık enflasyonu yüzde 10'nu geçmezdi"

"TÜİK git gide ENAG'a daha yakın sonuçlar veriyor. ENAG ilk çıktığında 3 kat fark olurdu, sonra 2'ye indi şimdi 1,5 kat fark var. ENAG'ın inandırıcılığı başlarına bela oldu." 


"Bu raporla toplumun sosyolojik yansıması da ortaya çıkıyor"

Araştırmayı yaparken insanların sosyal yapısına da dikkat ettiklerini kaydeden Prof. Nasır, şunları söylüyor:

Bu rapor aslında insanların sosyolojik olarak da yansıması oluyor. Onlara kızmak yerine kulak vermek gerekiyor. Mesela, vatandaşlar elektriğe, doğalgaza, ev kiralarına, ve ekmeğe yapılan zamlardan kısaca hayat pahalılığından 'Elektrik dogalgaz ev kirası yiyecek giyim hepsi yüzde 100'ün üzerinde neredeyse zam geldi', 'Elektrik vs yapılan zamlar zaten arşa çıktı. İnsanların maaşı daha zam almadan eridi gitti. Herkese sabırlar diliyorum' şeklinde attıkları  tweetlerle dert yanıyorlar.
 

Merve Kır.jpg
Merve Kır

 

"Vatandaşlarımız zorluklara karşı bile mizah yönünü ortaya çıkartıyor"

Vatandaşlarımızın zorluklar karşısında bile mizahi yönlerini ortaya çıkarttıklarını belirten Araş. Gör. Merve Kır, şu örneği veriyor:

Raporda dikkatimizi çeken bir başka nokta da mizahi eleştiriler oldu. 'TÜİK bikini mayo fiyatlarında ki artışa göre enflasyon belirlemiş', 'Ocak 2021'de 115 TL aldığım mutfak tüpünü 3 Ocak 2022'de 235 TL'ye aldım. TÜİK gibi bir kurum kalksın. Biz ev hanımları TÜİK görevini seve seve, doğru rakamlarla yaparız', 'ENAG kapıları kapat TÜİK'giller teftişe geliyor,  TÜİK'e göre enflasyon yüzde 15 bilemedin 16 ortalığı karıştırma.' Bunun gibi paylaşımlar halkın, tepkisini farklı şekilde dile getirdiğinin bir göstergesi oluyor.

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU