Eski sömürge ülkesi Mali'de cunta, Fransa'ya meydan okuyor

Paris, Afrika ülkesinden tamamen vazgeçmek zorunda mı kalacak?

Fransa, Mali'nin Timbuktu kentinden geçen ay çekildi (AFP)

Fransa ve Mali arasındaki ilişkiler hızla bozuluyor. Paris, eski sömürgesine verdiği askeri desteği sonlandırma zamanının gelip gelmediğini tartıyor.

El Kaide ve IŞİD bağlantılı gruplarla mücadele gerekçesiyle Batı Afrika ülkesine 9 yıl önce asker gönderen Fransa, 2014'te Mali'yi de kapsayan Sahil bölgesinde "Barkhane Operasyonu" kapsamında 4 binden fazla Fransız askeri konuşlandırdı. Operasyon için yılda yaklaşık 880 milyon Euro harcandı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Fransa'nın müdahalesinden yaklaşık 10 yıl geçmesine rağmen ülkede güvenlik sağlanamadı. "Barkhane Operasyonu", Mali'nin yanı sıra Nijer ve Burkina Faso gibi Sahil bölgesindeki diğer ülkelerde de artan terör saldırılarının önüne geçemedi.

Fransa, 2023 yazına kadar birliklerini yarı yarıya azaltmayı ve Avrupa Birliği (AB) üyelerinden daha fazla destek vermelerini istese de Assimi Goita'nın Ağustos 2020'de darbeyle gücü eline almasının ardından değişti. Albay Goita, kendi kontrolünde kurulan Ulusal Geçiş Konseyi'nde usullere uygun kabine değişikliği yapılmadığını gerekçe göstererek, Mayıs 2021'de tekrar darbe yaptı.

O dönemden bu yana yükselen tansiyon, Mali'de şubatta yapılması planlanan seçimlerin 2025'e ertelenmesi sebebiyle Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun (Economic Community of West African States-ECOWAS) yaptırım kararı almasının ardından zirveye ulaştı.

Zira yaptırımlar, Fransa başta olmak üzere AB ve ABD tarafından desteklendi.

Paris ayrıca Rus paralı askerleri Wagner şirketinin Mali'ye yerleştirildiği iddialarına da tepki gösterdi. Macron hükümeti, böyle bir gelişmenin "kabul edilemez" olduğunu savundu.

Fransa, Rus özel güvenlik şirketi Wagner'i gerekçe göstererek çekilme konusunda hızlı kararlar alınmayacağını bildirdi. Uzmanlarsa, AB Dönem Başkanlığını elinde bulunduran Paris yönetiminin Fransa'da gerçekleşecek seçimler öncesinde Mali'yle ilişkilerin çöktüğü izlenimini yaratmaktan kaçındığını belirtiyor.
 


Öte yandan cunta, Rus paralı askerlerin ülkeye getirildiği iddialarını reddediyor.

"Birinci önceliğimiz askerlerimizin güvenliği"

Öte yandan ülkedeki diğer Avrupa ülkeleri farklı düşünüyor. Örneğin Mali'de yaklaşık 1500 askeri olan Almanya'nın savunma bakanı Christien Lambrech, askeri misyonu başka bir ülkeye devredebileceklerini kaydetti:

Birinci önceliğimiz askerlerimizin güvenliği.

Batılı ülkelere verdiği mesajlar gittikçe sertleşen Mali, şimdiye kadar Fransa'nın ülkeden ayrılmasını talep etmedi. Ancak cunta, hava sahasının bir Fransız jeti tarafından ihlal edildiğini geçen günlerde öne sürmüş ve askeri uçuşları engellemekle tehdit etmişti.

Mali Dışişleri Bakanı Abdoulaye Diop da iki gün önce, Fransa'yla 2013'de imzalanan savunma anlaşmasını gözden geçirmek istediklerini söylemişti.

Cunta ayrıca Danimarka'nın, Sahil bölgesine gönderdiği yaklaşık 100 askerin "derhal" çekilmesini dün talep etti:

Konuşlandırma, rızamız olmadan gerçekleşti.

Paris de bu gelişmelerin ardından, ülkeden çıkma zamanının gelip gelmediğini tartışıyor. Cumhurbaşkanlığına yakın bir isim, "İstemezlerse insanlara yardım edemezsiniz" diye konuştu.

Havan topu saldırısı

Fransa'nın, Mali'nin kuzeyindeki Gao bölgesinde yer alan askeri üssüne cumartesi havan topu saldırısı düzenlendi. Fransız ordusu, Alexandre Martin adlı askerin yaşamını yitirdiğini ve 9 askerin yaralandığını bildirdi. Yapılan açıklamada, saldırının “teröristler” tarafından gerçekleştirildiği ifade edildi. Bu olayla birlikte Sahil bölgesinde ölen Fransız askerlerin sayısı 53’e yükseldi.

 

Independent Türkçe, AFP, Voice of America, AA, DW

Derleyen: Uğurcan Yıldız

DAHA FAZLA HABER OKU