Sezai Karakoç'la şiirleri ekseninde kurgusal bir söyleşi

Naman Bakaç Independent Türkçe için yazdı

Kolaj: Independent Türkçe

Fikir dünyamızın "Ulu Çınarı" edebiyatımızın ise "Diriliş" şairi olarak bilinen Sezai Karakoç, 88 yaşında iken 16 Kasım 2021'de İstanbul'da vefat etti.

1950'lerden beri fikir ve edebi dünyamızın "iz bırakanlar"dan mümtaz bir şahsiyete sahip olan bu çınar için çokça şeyler yazıldı, çizildi ve paylaşıldı.

Kendisi ise şiirleri ve fikirleriyle konuşmayı veya konuşulmasını hep tercih etti. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Kalabalıklardan, iktidardan, popülizmden, zenginlikten ve görünür olmaktan hep uzak duran edebiyatımızın bu "Diriliş" şairi, doğal olarak hiç kimseye de ne röportaj verdi ne de demeç.

Onun bu ketum, vakar, onurlu, yalnız ama abidevi duruşuna rağmen şiirleri ekseninde kurgusal bir söyleşi yaparak şiirleriyle konuşturmak istedik kendisini.

Biz sorduk, şiir dizeleri cevap verdi bize.

Dileriz; onun mahremine, vakarına, ketumluğuna halel gelmeden şiirleriyle kendisini konuşturmayı becerebilmişizdir. 


- Kendinizi bize tanıtın desek, ne dersiniz acaba?

Öncelikle "Esmer delikanlı"1yım.

Sonra "Ben güneyli çocuk arkadaşım, ben güneyli çocuk"2 

Son olarak da şunu eklemek isterim;

Ben bir şarkı, ben bir tüyüm,
Ben Meryem'in yanağındaki tüyüm 3


- Çocukluğunuza dair ruh ve zihin dünyanızı etkileyen ne tür hatıralar var heybenizde diye sorsak, heybenizden ne çıkar bize?

Anne ve babama dair hatıralar var daha çok heybemde:

Annemin bana öğrettiği ilk kelime
Allah, şahdamarımdan yakın bana benim içimde
Annem gizli gizli ağlardı dilinde Yunus
Ağaçlar ağlardı, gök koyulaşırdı, güneş ve ay mahpus.
Babamın uzun kış geceleri hazırladığı cenklerde
Binmiş gelirdi Ali bir kırata
Ali ve at, gelip kurtarırdı bizi darağacından
Asya'da, Afrika'da, geçmişte, gelecekte
Biz o atın tozuna kapanır ağlardık
Güneş kaçardı, ay düşerdi, yıldızlar büyürdü  4


- 1950'lerden beri fikriyatınız ve şiiriyatınızla bir "Diriliş" ekolü oluşturmaya çalıştınız. Bize anlatır mısınız bu ekolü?

Biz mahcup ve onurlu çocuklarız
Başımızı kaldırıp arkaya bir bakmayız
Heybemizi emektar makinelere yükleriz
Fikirlerimizi tıfıl vinçlere
Biz yangında koşuyu kaybeden atlarız
Biz kirli ve temiz çamaşırları
Aynı zaman aynı minval üzere katlarız
Biz koşu bittikten sonra da koşan atlarız  5 

 

Sezai Karakoç.jpg
Fotoğraf: Twitter

 

- "Biz Biz" diyorsunuz ama biz sizi hep yalnız bildik. İktidardan, görünür olmaktan, popülizmden, zenginlikten, kalabalıklardan hep uzak durdunuz. Sizinle ilgili dolaşan bir videoda elinizde çantanızla, yalnızken yürümeniz çokça paylaşıldı, konuşuldu. Yalnızlığınıza dair ne söylemek istersiniz?

Bana "Anlat bakır mangal yalnızlığını anlat" 6 diyorsunuz. 

Peki, öyleyse "Ve yalnızlık, sigara külü kadar yalnızlık" 7  
 


- Hayatınıza ve aşkınıza dair çokça şey konuşuldu. Siz ise ketumluğunuzu ve vakarlığınızı hep korudunuz. Hayatı ve aşkı bir cümleye sığdırın denilse size, ne söylerdiniz acaba?

"Benim aşkım uymaz öyle her saza" 8

"Hayat bir ölümdür, aşk bir uçurum" 9


- Bir sufi "Aşk ağır bir yük, her gönül kaldıramaz" der. Biliyoruz aşkınız edebiyatımızın en gizemli ve en görkemli bir niteliğe sahip. Ama yine de sormak isteriz, saf ve sadık aşkınızı 88 yıl boyunca taşımak nasıl bir şey? 

Ben çiçek gibi taşımıyorum göğsümde aşkı
Ben aşkı göğsümde kurşun gibi taşıyorum
Gelmiş dayanmışım demir kapsına sevdanın
Ben yaşamıyor gibi yaşamıyor gibi yaşıyorum
Ben aşkı göğsümde kurşun gibi taşıyorum  10


- Söyleşimiz hazır kadınlar üzerinden devam ediyorken, kadın hem tarihsel hem de güncel olarak şiddeti ve ölümü çokça tadan bir varlık olarak gündemde. Kadınların huzuru ve mutluluğuna dair ne söylersiniz acaba?

Ey yeşil sarıklı ulu hocalar bunu bana öğretmediniz
Kadının üstün olduğu ama mutlu olamadığı
Günlere geldim bunu bana öğretmediniz 11


Dünya 2020 yılından beri korona salgınıyla cebelleşip duruyor bir şekilde. Siz ekranlarda, gazete sayfalarında veya çevrenizde bu salgına yakalanan veya ölen insanları duyduğunuzda ne hissediyordunuz acaba?

"Fakirler hastanesinde komodinin üzerindeki" 12

"Kaç aç varsa hepsi ben
Kaç hasta varsa hepsi ben" 13


- Her akşam ekranlarda dünyadaki verilerin, Türkiye'de ise Sağlık Bakanı'nın paylaştığı korona tablosuna dair verileri gördüğünüzde aklınızda ilk beliren şey ne oluyordu?

"Bir ölüm kuşunun feryadını duyarsın."  14 

"Ölüm yayılıyordu ölüyordu gece bile" 15   


- Dünyada genelde salgın hastalıklar ve özelde ise koronavirüs ile ilgili olarak çok sayıda aşı, ilaç ve tedavi yöntemlerine dair bilim dünyasının çalışmalarını okuyup duruyoruz. İnsanlığın aşı, ilaç ve tedaviye ilişkin çalışmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

En etkili çalışma "Kıyamet Aşısı"16dır derim. 


- İnsanlığın sıtma, kolera, koronavirüs, veba, ebola gibi salgınlara karşı mücadelesi nasıl olmalı? Bilimin öne çıktığı, dinin rolünün azaldığı şeklindeki fütürist yorumlar için ne dersiniz?

"Kalk ey
Örtülere bürünmüş Peygamber 
Bu sıtmayla iyi edeceksin 
Tifoları, vebaları
Buruşturan cüzzamı 
(n.b ait: Coronayı)
Sen dirilteceksin"17
 insanlığı.


- İnsanlığı kasıp kavuran salgınlar, hastalıklar ve musibetler belki de sonradan vuku bulacak salgınlar/afetler karşısında son sözünüz ne olur acaba?

"Tanrıdan duam şu ki" 18

İndirmek yeryüzüne Allah'ın rahmetini
Bir gül gibi sunmak dünya saltanatına
Gökyüzünü dolduran meleklerin sabrıyla
Kaldırmak aşk kadehini insanlık sıhhatına
Harfleri ve sesleri sözleri, kelimeleri
Kitapları getirmek Peygamber fıtratına 19


- Öldüğünüzde fikriyatınız ve şiiriyatınızı sevenler için geride onlara "şunu söylemeliyim dediğiniz bir şey var mı?" acaba? Yani son sözünüz ne olur insanlığa?

Beni "Peygamber çiçeğinin aydınlığında ara"20yınız. 

 

 

  1. "Ölüm ve Çerçeveler" şiirinden
  2. "Kara Yılan" şiirinden
  3. "Pişmanlık ve Çileler" şiirinden
  4. "Çocukluğumuz" isimli şiirinden
  5. "Şahdamar" şiirinden
  6. "Karaçay’ın Türküsü: Danseden İki Kardeş" şiirinden
  7. "Ve Monna Rosa" şiirinden
  8. "Monna Rosa" şiirinden
  9. "Yağmur Duası" şiirinden
  10. "Kara Yılan" şiirinden
  11. "Hızırla Kırk Saat" Şiirinden
  12. "Eski Kirazın Gereği" şiirinden
  13. "Çatı" şiirinden
  14. "Şehrazat" adlı şiirinden
  15. "Kan İçinde Güneş" şiirinden.
  16. Sezai Karakoç’un "Kıyamet Aşısı" isimli kitabı.
  17. "Hızırla Kırk Saat" şiirinden
  18. "Gül Muştusu" başlıklı şiirin 14.bölümünden
  19. "Diriliş" adlı şiirinden

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU