ABD'deki istihbarat örgütlerinden ortak Kovid-19 raporu

Virüsün biyolojik silah ya da genetik mühendislik ürünü olduğu iddiaları da raporda incelendi

Raporda, pandeminin kökenlerine dair araştırmanın Pekin'den daha yapıcı bir işbirliği olmadan netleştirilemeyeceği söylendi (Reuters)

ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Ofisi, Kovid-19'un kökenlerine ilişkin 90 günlük araştırmasının raporunu yayımladı.

Cuma günü paylaşılan raporda, virüsün kökenine dair iki makul hipotez bulunduğu belirtildi. Bunlardan birinde, virüsün doğal kökenli olduğu yani hayvanlardan insanlara temas sonucu bulaştığı ihtimaline yer verilirken, diğer hipotezdeyse virüsün bir laboratuvar kazası sonucu ortaya çıktığı olasılığının değerlendirildiği ifade edildi. Raporda her iki olasılığa dair net bir sonuç elde edilemediği bildirildi. 

Rapora göre istihbarat kuruluşları arasında ilk Kovid-19 vakalarının Aralık 2019'da Çin'in Hubei eyaletine bağlı Vuhan şehrinde ortaya çıktığı, virüsün genetik mühendislikle üretilmediği, bir biyolojik silah olarak geliştirilmediği ve Çin'deki yetkililerin pandemi yaşanmadan önce virüsün varlığıyla ilgili bilgiye sahip olmadığı hususlarında genel uzlaşıya varıldı.

17 sayfalık raporda kullanılan yöntem ve bulgulara dair net detaylar paylaşılmazken, istihbarat kurumlarından 4'ünün virüsün doğal kökenli olduğuna dair hipoteze güveninin "az" olduğu belirtildi.

Öte yandan pandeminin bir laboratuvar kazası sonucu meydana geldiğine dair görüşeyse "orta" derecede ihtimal verildiği ifade edildi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Buna göre virüsün, Vuhan Viroloji Enstitüsü'nde (VVE) yer alan laboratuvarlarda "muhtemelen bir deney, hayvanların taşınması ya da numune alma çalışmaları" sırasında yaşanan bir kaza nedeniyle ortaya çıkmış olma ihtimali bulunduğu belirtildi.

"FBI laboratuvar görüşünü destekliyor"

Raporda istihbarat kurumlarının adına doğrudan yer verilmezken, CNN irtibata geçtiği kaynaklara dayandırarak virüsün laboratuvardan yayıldığına dair görüşe ihtimal veren kurumun FBI olduğunu bildirdi.

FBI ve ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Ofisi'yse bu iddiaya dair herhangi bir yorum yapmayı reddetti.

Raporda virüsün laboratuvardan sızmış olabileceğini düşünen analistlerin, VVE'de çalışan bilim insanlarının makalelerine dikkat çekerek, bu metinlerde "araştırmacıların yetersiz gördüğü güvenlik koşulları altında diğer koronavirüslerle ilgili araştırma yaptıklarını belirttiği" bilgisine yer verildi.  

Buna göre söz konusu durum, virüsün yayılmasına neden olduğu düşünülen laboratuvar kaynaklı kazalara elverişli ortamı sağlamış olabilir.

Ayrıca bu olasılığı savunan analistler, "VVE'deki bilim insanlarının Çin'in farklı bölgelerinde numune toplama çalışmaları yaptığını ve bu araştırmacıların virüsün şehre yayılmasına neden olan bir ağ yaratmış olabileceğini" ifade etti.

Öte yandan raporda, VVE'de yürütülen çalışmaların Kovid-19 ya da benzeri virüslerin ortaya çıkmasına yol açtığına dair net hiçbir sonuca varılmadığı da bildirildi.

Virüsün doğal kökenli olduğunu düşünen analistlerinse, önceden yaşanan benzer salgınların doğal kökenli olduğu ve Çin'deki yetkililerin salgına dair önceden bilgisi olmadığı görüşlerine vurgu yaptığı ifade edildi.

Bu analistlerin, hayvancılıkla uğraşanların, avcıların ve yaban hayatındaki hayvanlarla sık sık temasta bulunanların hayvanlardan Kovid-19 kapmış olması ihtimalinin, VVE'de çalışan bir bilim insanının hayvan numunesi toplarken virüsü kapmış olma ihtimalinden daha yüksek olduğunu düşündüğü de belirtildi.

"Siyasi komedi"

ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Ofisi'nin raporuna Çin'in Washington'daki büyükelçiliği aynı gün yanıt verdi. Büyükelçilik sözcüsü Liu Pengyu "ABD'nin Covid-19'un kökenlerini anlamak için bilim insanları yerine istihbarat aygıtına güvenmesi tam bir siyasi komedidir" diye konuştu.

Pengyu, bu tür girişimlerin bilimsel araştırmalara zarar vereceğini ve virüsün kaynağını bulma çalışmalarını engelleyeceğini sözlerine ekledi.

 

Independent Türkçe, CNN, Washington ExaminerEuronews Türkçe

Derleyen: Yasin Sofuoğlu

DAHA FAZLA HABER OKU