Bilim insanlarının deliliğe yol açabildiğini söylediği esrara karşı hoşgörü artıyor

Esrarın yasallaşmasını destekleyenler, sigarayla kanser arasındaki bağlantıyı reddeden tütün şirketlerine benziyor

Esrarın tıbbi amaçlı kullanımı dünya genelinde birçok ülkede yasal (Unsplash)

Şarkıcı Justin Bieber, albümündeki bir şarkı olan "Peaches" (Şeftaliler) adını verdiği hazır sarılı esrar sigaralarının reklamını yapıyor. Bieber bu faaliyeti, Kaliforniya ve Nevada'da içinde 7 esrarlı sigara bulunan paketleri 32 dolardan (yaklaşık 300 TL) satan Los Angeles merkezli Palms Partners şirketiyle ortaklaşa gerçekleştiriyor. Şarkıcı şöyle diyor:

"Palms'a ve esrarı ulaşılabilir kılarak, özellikle de onu akıl sağlıkları açısından faydalı bulan birçok kişinin yararına esrar üzerindeki yaftanın kaldırılmasına katkıda bulunarak yaptıklarına hayranım. 

Bieber, esrarın (marihuana) sağlığa faydalı özellikleri sebebiyle veya suç haline getirilmesinin başarısız olarak ters etki yarattığına inandıkları için esrarı yasallaştırmak isteyen garip bir koalisyonun mensubu. Eğlence amaçlı esrarın ABD'deki çevrimiçi reklamı, esrarın depresyona karşı panzehir olduğunu iddia ediyor. Dünyanın en büyük dağıtım şirketi Amazon'un, esrarın federal düzeyde yasallaştırılması için Washington'da lobi yaptığı belirtiliyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Britanya'daysa, Muhafazakar Partinin eski lideri William Hague bir köşe yazısında  "uyuşturucu kullanımını bir suç problemi yerine bir sağlık problemi olarak görerek, kültürde kritik bir değişikliğe ulaşmayı" savunuyor. Hague, uyuşturucunun bireysel kullanım amaçlı bulundurulması ve satın alınmasını bir kabahat olarak yeniden sınıflandırdığı için Portekiz'i övüyor.

Esrarın yasallaştırılması ve ticarileştirilmesi süreci, Uruguay'dan Kanada'ya ve ABD'deki en az 10 eyalette devam ediyor. Paradoksal biçimde, esrarın hemen hemen zararsız olarak hoşgörülmesine yönelik bu kayma, bilim insanlarının esrar ve psikoz ("çılgınlık" veya "delilikten" daha az şoke eden bir kelime ama manası aynı) arasındaki bağlantıyı kesin biçimde kanıtladığı bir dönemde gerçekleşiyor. Sebebi ve sonucu, sigara ve akciğer kanseri arasındaki bağ kadar iyi tespit edilmiş durumda.

King's College London Psikiyatri, Psikoloji ve Sinirbilimi Enstitüsü'nden Sör Robin Murray ile Queensland Üniversitesi Gençlerde Madde Kullanımı Araştırmaları Ulusal Merkezi'nden Wayne Hall tarafından yazılan bir makalede, "İleriye yönelik çok sayıda araştırma, esrar kullanımının gelecekte şizofreni benzeri psikozların artış riskini barındırdığını gösteriyor" deniyor. Yazarlar, uyuşturucunun ele alınmasında öncü gösterilen Portekiz'de, psikoz bozuklukları sebebiyle hastaneye yatış oranının 15 yıl önce uyuşturucunun suç olmaktan çıkarılmasından bu yana 29 kat arttığını gösteren bir araştırmaya atıfta bulunuyor. Başka bir araştırma, Londra ve Amsterdam'daki yeni psikoz vakalarının yüzde 30 ila yüzde 50'sinin, etkilenen kişiler yüksek etkili esrar içmemiş olsaydı ortaya çıkmayacağını hesaplıyor.

Kişisel gözlemlerim de bunu doğruluyor: Akıl hastanelerindeki doktorlar bana, artık hastalara esrar alıp almadıklarını sorma zahmetine neredeyse hiç girmediklerini, durumun zaten böyle olduğunu varsaydıklarını anlattı. "Kafa bulmayı" sağlayan psikoaktif THC maddesinin esrardaki oranı hızla arttığı için durum daha da kötüleşiyor. THC bir zamanlar yüzde 3 kadar düşük bir seviyedeyken, Avrupa ve Kuzey Amerika'da yüzde 10 ila 15'e yükseldi ancak eğlence amaçlı kullanımı yasallaştıran ilk ABD eyaleti olan Colorado'da yüzde 70'e kadar çıkabiliyor. Her gün esrar kullanan kişiler, özellikle gençseler, artan kalıcı sinirsel çöküntü riskiyle karşı karşıya.

Fakat verdiği zarar bilimsel olarak kanıtlandığında esrar kendi "tütün anını" çoktan yaşadıysa, o zaman neden Justin Bieber gibi ünlüler esrar üzerindeki yaftayı kaldırmak ve tüketicileri esrarın akıl sağlığını iyileştireceğine ikna etmek istiyor?

Esrar lehine desteğin bir kısmı, bohem yaşam tarzı ve "sallanan Altmışlar"la olan eski ilişkisine bağlanıyor. Fakat esrarın ticari baskısı, yasallaştırılması yönündeki lobicilikte çok daha önemli bir hal alıyor. İşletmeler, esrardan para kazanabileceklerini görüyor: Bir rapora göre, yasal esrar satışlarının değeri 2025'te 66 milyar 300 milyon doları (yaklaşık 625 milyar TL) bulacak. Uyuşturucunun erdemlerini öven ve yol açtığı zarardan şüphe uyandırmaya veya dikkati başka yöne çekmeye çalışan reklam ve lobi kampanyaları için büyük kârlar ödenecek.

Sigara endüstrisi bunu bir yüzyıl önce yapmıştı, sigaranın kansere sebebiyet verdiği yönündeki kanıtları bulanıklaştırmaya veya itibarsızlaştırmaya çalışan "bağımsız" uzmanları finanse etmişlerdi. Tütün satışlarından elde edilen yüksek vergi gelirlerinin baştan çıkardığı hükümetler, onları engellemek için herhangi bir şey yapmakta isteksiz kalmıştı. John Wayne, Clark Gable ve Spencer Tracy gibi Hollywood yıldızları, şimdi esrarda olduğu gibi, mutlu (ve kârlı bir şekilde) sigaraları çekici kılmıştı.

Tütün şirketlerinin en çok kar ettiği dönemi taklit etmeye çalışan işletmeler, hükümetin uyuşturucu politikasının yarattığı felaket karmaşadan dehşete düşen liberaller ve ilericilerle tuhaf bir fiili ittifak kurdu. "Uyuşturucuya karşı savaş" denen şeyin ABD'de, özellikle siyahi topluluğa, gerçek askeri çatışmalardan daha fazla acı çektirdiği görülüyor.

Fakat hükümetin başarısızlığına aşırı tepki vererek, ters yönde bir atılımı tetiklemek de eşit tehlikeler içeriyor. Uyuşturucuya karşı daha fazla hoşgörü yanlıları, esrarı neredeyse her zaman eroin ve kokainden daha az kötü bir şey gibi görüyor. Fakat çok daha fazla kişiye zarar verme potansiyeli sebebiyle esrarın diğer uyuşturuculardan daha zararlı olduğuna inanan, her türlü uyuşturucu kurbanıyla ilgilenme yönünde uzun deneyimlere sahip doktorlarla tanıştım.

Dame Carol Black'in uyuşturucuları inceldiği rapora göre, 2017-2018'de İngiltere ve Galler'de yaklaşık 3 milyon kişi yasadışı uyuşturucu kullanıyor, bunların yaklaşık 2 milyon 500 bini esrar tüketiyor ve bunların da yüzde 10'u esrarı günlük bazda alıyordu. Esrarın çoğu Birleşik Krallık'ta, bazen de köle işgücü kullanan Vietnamlı organize suç grupları tarafından üretiliyor. Uyuşturucunun sebep olduğu şiddetin çoğu, yılda yaklaşık 5 milyar sterlin (yaklaşık 65 milyar TL) değerindeki eroin ve taş kokain pazarını kontrol eden çeteler arasında yaşanıyor. Uyuşturucuların, özellikle de esrarın suç olmaktan çıkarılması, bu tür bölge ve pazar payı savaşlarını etkilemeyecek. Türk ve Pakistanlı çetelerin Afganistan'dan gelen eroini toplu halde satması ve Arnavutlar'ın kontrol ettiği Latin Amerika'dan gelen kokainle birlikte tedarik hatları farklı uyuşturucu pazarları arasında çok fark gösteriyor.

Esrarın yasallaştırılması organize suç gruplarına zarar vermeyecek ancak uyuşturucuyu çok daha yaygın biçimde kullanılabilir hale getirecek. Yasallaştırma taraftarlarının, hükümetin esrarın kalitesi ve satışını sıkı bir şekilde düzenleyeceği fikri saflık. Yetkililer esrarı yasa dışı olduğunda kontrol edemezken, yasallaştığında daha da az kontrol edebilecektir. Fakat yasallaştırma (ve hatta sınırlı kapsamda suç olmaktan çıkarma) esrar kullanımının zararsız bir faaliyet olduğu ve size ya da başkasına fazla zarar vermediği mesajını gönderecek. Yasadışılığın caydırıcı etkisi buharlaşacak, uyuşturucunun alkol ve tütünden farkı kalmayacak.

Esrar bir kez ticari biçimde piyasaya sürüldüğünde, daha önce sigara endüstrisi tarafından kullanılan tüm eski ikna edici araçlar, şimdi ABD'de durdurulamaz bir şekilde gerçekleştiği gibi harekete geçecek. Justin Bieber gibi ünlüler uyuşturucunun "yaftasını kaldıracak", esrara gençlik ve moda parlaklığı kazandıracak. Tütün şirketlerinin kurbanları bir zamanlar ciğerleri sökülürcesine öksürürken daha geniş topluluk onları fark etmezdi, şimdi de esrar kurbanları, kimsenin pek dikkatini çekmeden akıl hastanelerinde kaybolacak.



https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU