"Hayvanlar daha ortada yokken kayaçlara kim iz bıraktı?" sorusunun gizemi çözüldü

Bilim insanları 1970’lerden beri merak edilen jeolojik süreçleri açığa çıkardı

Bilim insanlarının aklını karıştıran izler, son derece sert kuvarsit kayaçlarda yer alıyor (İsveç Doğa Tarihi Müzesi)

Bilim insanları 50 yıldır çözmeye çalıştıkları bir jeoloji bulmacasının sonuna geldi ve hayvanlar henüz evrimleşmediği dönemde oluşan kayaçlardaki hayvan izlerinin gizemini çözdü.

Söz konusu izler, Avustralya'nın güneybatısındaki Barren Dağı'nda bulunan kuvarsit kayaçlarda yer alıyordu ve kabuklu canlıların kumda bıraktığı oyuklara çok benziyordu.

Hayvanların hareket ederken oyuklar bıraktığı bu tür kumlar zamanla katılaşıyor ve kuvarsit kayaçlara dönüşüyordu.

Ancak bu senaryoda bir sorun vardı. Çünkü söz konusu kayaçlar, hayvanların ortaya çıkışından önce oluşmuştu.

İncelemer, kumun 1,7 milyar yıl önce (ilk hayvanların ortaya çıkmasından bir milyar yıl önce) biriktiğini, kuvarsite dönüşümünün de 1,2 milyar yıl önce (ilk hayvanların ortaya çıkışından 600 milyon yıl önce) gerçekleştiğini ortaya koymuştu.

Bu gizemli oyuklar ilk kez 1977'de bir makalede betimlenmiş ve nasıl oluştukları 50 yıl boyunca merak konusu olmuştu.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Zira bulgular, hayvanların bu izleri bırakabilmesi için ya düşünüldüğünden çok daha önce evrimleşmesini ya da kayaçları delebilecek sert dişlere sahip olmasını gerektiriyordu. Ancak ikisi de biyolojik açıdan mümkün görünmüyordu.

Hakemli bilimsel dergi PNAS'ta yayımlanan yeni araştırmada ise Batı Avustralya Üniversitesi'nden Jeolog Birger Rasmussen’in de yer aldığı bir ekip, son teknolojiden yararlanarak bu oyukları yeniden inceledi ve her bir parçanın yaşını belirledi.

Taramalı elektron mikroskobundan, çeşitli radyoaktif materyallerden ve tarama tekniklerinden yararlanan araştırmacılar, bu oyukların aslında onları çevreleyen kuvarsit kayaçtan çok daha genç olduğunu ortaya çıkardı. Oyukların yeni yaşı yaklaşık 40 milyon olarak belirlendi.

Yeni bulgulara göre selleri ve fırtınaları beraberinde getiren kötü hava koşulları, bu kayaçları gevşetmiş ve yumuşatmıştı.

Bu da oyukları meydana getiren canlıların söz konusu kayaçları keşfetmesi için fırsat sunmuştu. Ardından gevşek birikinti yeniden sertleşmiş ve kurvarsit kayaçlara dönüşmüştü.

Rasmussen, "Oyukların yaşı, üzerinde bulundukları kuvarsitten en az bir milyar yıl daha genç" dedi ve ekledi:

Bu durumda yuvaların gerçekten de kabuklu hayvanlar tarafından yapılması mümkün.

 

Independent Türkçe, ScienceAlert, EurekAlert

Derleyen: Çağla Üren

DAHA FAZLA HABER OKU