Son yıllarda çok sayıda ihale almasıyla gündeme gelen Rönesans Holding Kamu İhale Kanunu kapsamı dışında tutulan ve devlet bütçesinde kara bir delik olduğu yönünde eleştirilen Şehir Hastaneleri'nin beşinin yapımını da üstlendi. Toplam değeri milyarlarca lirayı bulan çok sayıda proje, yap-işlet-devret modeliyle Holding'e verildi.
Tüm dünyada eş zamanlı olarak yayınlanan Pandora Belgeleri'nde Rönesans Holding ile ilgili bilgiler de bulunuyor.
Sadece kamuya açıklanan ihalelerin detaylarına göre, son beş yılda yaklaşık 16 milyar liralık 10 ihale alan Rönesans Holding; Pandora Belgeleri'ne göre vatandaşların vergileriyle ödenen kamu projelerinden elde ettiği kârların bir kısmını vergiden kaçınmak için Britanya Virjin Adaları'na aktarıyor.
DW Türkçe'den Pelin Ünker ile Serdar Vardar'ın haberine göre, kâr amacı gütmeyen küresel araştırmacı gazetecilik ağı "Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu"nun (ICIJ) dünyanın farklı yerlerindeki 14 firmadan elde ettiği yaklaşık 12 milyon belge içerisinde, Rönesans Holding'in kurucusu, Erman Ilıcak'ın annesi Ayşe Ilıcak'ın da ismi geçiyor.
Belgelerde Ayşe Ilıcak'ın, Alcogal firması aracılığıyla Dolmine International Ltd. ve Covar Trading Ltd. adlı iki şirket kurduğu görülüyor.
İki şirket de Rönesans Holding'in üstlendiği ve halkın ödediği vergilerle yapılan Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin inşaatı devam ederken 17 Mart 2014'te kuruluyor. İkisinin de İsviçre'de faaliyet göstereceği belirtiliyor. Şirketlerin sermaye kaynağı da Rönesans Holding'in çalışma alanları olan "inşaat, gayrimenkul ve enerji üretimi sektörlerinde faaliyet gösteren aile şirketi" olarak kayıtlara geçiyor.
105 milyon dolarlıkbağışın nereye gittiği bilinmiyor
Belgeler içinde bulunan Covar Trading Ltd.'nin hesaplarını yöneten İsviçreli Kendris Ltd. firmasının 30 Haziran 2017'de hazırlanan raporuna göre, Covar Trading Ltd.'nin hesaplarına 2015 yılında 105 milyon 524 bin ABD dolarının girdiği görülüyor.
Aynı yıl 105 milyon 484 bin doların "bağış" adı altında şirket hesabından çıktığı görülüyor. Bu bağışın nereye gittiği ise bilinmiyor.
Erman Ilıcak'ın annesi Ayşe Ilıcak'ın bir diğer firması Dolmine International Ltd.'nin mali raporunda ise yine 2015 yılında 105.212.000,00 doların şirketin İsviçre'deki Banque Pictet & Cie hesabına yattığı anlaşılıyor. Raporda sadece 2015 için nakit benzeri varlıkların faiz geliri olarak firmaya 491.616,16 ABD dolarının girdiği gözlemleniyor.
Her iki firmanın da 2016 ve 2017 yıllarında başka herhangi bir ekonomik aktivitesi yok.
Servetini ikiye katladı
Bu durumda Ayşe Ilıcak'ın sadece bir yılda vergi cennetlerine aktardığı paranın 210 milyon 736 bin 132 ABD doları olduğu anlaşılıyor. Bu miktarın TL olarak karşılığı 1 milyar 874 milyon 392 bin Türk Lirası.
Ayşe Ilıcak'ın vergi cennetine aktardığı 210,7 milyon doların yüzde 40'lık gelir vergisi ödenmiş olsa, hazinenin kasasına yaklaşık 750 milyon Türk Lirası girecekti.
Annesi varlığını vergi cennetlerine taşırken, Rönesans Holding'in sahibi Erman Ilıcak ise deklare ettiği şahsi servetini 2015'ten bu yana ikiye katlayıp 2,1 milyar dolardan 4,4 milyar dolara yükseltti.
"Rönesans Holding'in Rusya yöneticisi vergi kaçırmakla suçlandı"
Öte yandan Holding'in adı Rusya'da da vergi skandalıyla çalkalanıyor. Rönesans Holding'in Rusya'daki yöneticisi Alexander Tarasyuk en son geçen yıl yaklaşık 10 milyon dolarlık vergi kaçırmakla suçlandı fakat 11 milyon dolar ceza ödemesi sonucu dosya kapandı.
Kamu denetiminden sorumlu "Rus Araştırma Komitesi" 2017'de de Tarasyuk'un, şirketin yaklaşık 1,3 milyar dolarını ülke dışına usulsüz yöntemlerle kaçırdığını, firmanın günü birlik şirketler kurarak yalan beyanlarda bulunduğunu rapor etmişti. Açılan soruşturma sonunda Rus otoriteleri, 2019 yılında Holding'i rekor bir ceza ile 83,7 milyon dolar ödemeye mahkum etmişti.
Pandora belgeleri nedir?
Pandora Belgeleri, dünya liderlerinin, politikacıların ve milyarderlerin gizli servetlerini ve işlerini ortaya çıkaran yaklaşık 12 milyon belge ve dosyadan oluşan bir sızıntıdır.
Veriler, şimdiye kadarki en büyük küresel soruşturmaya öncülük eden Washington DC'deki Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu tarafından elde edildi. 117 ülkeden 600'den fazla gazeteci, gezegendeki en güçlü insanlardan bazılarının gizli servetlerine baktı.
Belgeler, Pandora'nın kutusuyla ilgili Yunan efsanesinin adını taşıyor. Mitolojide Pandora, bir kez serbest bırakıldıklarında kontrol altına alınamayan kötülük ve ıstırap güçlerini içeren mühürlü bir kutu açar. ICIJ Direktörü Gerard Ryle, bu sızıntının adının ''bir çok şey hakkında bir kutu açtığı'' için bu adın verildiğini söyledi.
DW Türkçe, Independent Türkçe
