10-16 Mayıs, Engelliler Haftası olarak kabul ediliyor.
Bugünlerde yapılan etkinliklerle engellilerin sorunlarına, beklentilerine dikkat çekiliyor.
Bu sene yapılacak etkinlikler, pandemi ve tam kapanmaya takıldı.
Engelli Hakları Federasyonu Başkanı Cemalettin Gürsoy, hafta boyunca mümkün olduğu kadar sosyal medya üzerinden seslerini duyurmaya çalışacaklarını söyledi.
Kayıtlı engelli sayısı ile DSÖ'nün açıkladığı rakam arasında uçurum var
Türkiye'de 2020 yılı itibariyle Ulusal Engelli Veri Tabanı'nda kayıtlı engelli sayısı 2 milyon 530 bin 376 kişi olarak görülüyor.
Ancak Engelli Hakları Federasyonu Başkanı Cemalettin Gürsoy'un iddiasına göre bu rakam gerçeği yansıtmıyor.
Gürsoy'a göre Dünya Sağlık Örgütü'nün (DÖS) verilerine göre Türkiye'de nüfusun yüzde 12,29'u engelli.
Yani bu da yaklaşık olarak 10 milyona denk geliyor.
Engelli sayısı düşük mü gösterilmek isteniyor?
Gürsoy, açıklanan 2 milyon 530 bin rakamının ise sadece e-nabıza kayıtlı olan engellilerin sayısından ibaret olduğunu söyledi.
Gürsoy, e-nabız sistemine kayıt altında Türkiye'de engelli haklarından faydalanan insan sayısının azaltılmak istendiğini, bu yolla engelli sayısının da düşük gösterilmek istendiğini öne sürdü.
Gürsoy, pandemi sürecinin engellilerin sorunlarını daha da ağırlaştırdığını savunuyor.
"Karşıdan karşıya bir görme engelliyi geçirtemiyorsun"
Bu konudaki iddialarına "Normal süreçlerde bile mimari, bürokratik engellerden dolayı hayata zaten bir sıfır mağlup başlıyoruz pandemide işler iyice zorlaştı" diye başlan Gürsoy, şöyle devam etti:
Engelliler sokağa çıkmakta daha da zorlanır oldular. Eskiden insanlar yolda karşıdan karşıya geçmeye çalışan bir engelli gördüklerinde yardımcı olurdu. Şimdi pandemi nedeniyle insanlar tanımadıkları insanlarla temas etmekten kaçındıklarından yardım da etmiyorlar. İnsanlar birbirine yardım etmeye korkar oldu. Karşıdan karşıya bir görme engelliyi, fiziksel engelliyi geçirtemiyorsun. Engelliler dışarıda güncel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor. Sağlık sorunlarıyla ilgili hastaneye gidemiyorlar ya da gitmekte çok zorlanıyorlar.
Pandeminin zaten normal zamanlarda bile yaşamın içinde zorlukla görünen engellileri iyice günlük hayatın dışına ittiğini öne süren Gürsoy, "Aileleriyle görüşemeyen insanlar var. Dışarı çıkamıyor, yeterli gıdasını alamıyor. İntihar noktasına gelenler var. Faturasını ödeyemeyenler var. Engelliyi pandemi değil ilgisizlik ve açlık öldürecek. Eskiden vebalı gibi görürlerdi pandemiyle birlikte tamamen yalnızlığa itildi bu insanlar" iddiasında bulundu.
"Rapor bekleme sürecinde ne maaş ne yardım alabiliyorlar"
Gürsoy, 25 Şubat 2019'da engelli çocukların hizmetten daha iyi faydalanması için sağlık kurulu rapor yönetmeliğinde bir değişiklik yapıldığını kaydederek, yaşanan bir sorunu da şöyle anlattı:
Ancak içine yetişkinler için her kurum gerektiğinde rapor isteyebilir süreli süresiz diye belirtmişler. O tarihten itibaren emekli olan engellilerden kontrol adı altında rapor isteniyor. Bu raporların onaylanması yedi sekiz ayı bulabiliyor. Bu süre zarfında yardıma ihtiyacı olan engelliler sistemde aktif emekli göründüğünden yardım da alamıyor. Çok büyük mağduriyetler oluşuyor. Dışarı da çıkamıyorlar.
"Engelliler normal zamanlarda pandemi koşularında yaşıyordu"
Türkiye Sakatlar Derneği Genel Başkanı Şükrü Poyraz ise Türkiye'deki erişim ve ulaşım sistemlerinde yaşadıkları sorunlar ele alındığında engellilerin normal zamanlarda da pandemi koşulları altında yaşadıklarını ancak pandeminin koşullarını daha da ağırlaştırdığını belirtti.
"Dışarı çıkamayan engelli çocukları, aileleri evde zapt etmekte zorlanıyor"
Poyraz, pandemi sürecinde engellilerin ekonomik sorunları dışında sağlık hizmetlerine ulaşımda büyük sorun yaşadıklarını kaydetti.
Özellikle down sendromluların ve zihinsel engellilerin yaşadığı sorunlara dikkati çeken Poyraz, "Bu çocukların mutlaka dışarı çıkıp enerjilerini atmaları gerekiyor. Evde kalınca sıkıntı yaşıyorlar ebeveynleri onları zapt etmekte zorlanıyorlar. Rehabilitasyon merkezleri de kapalı olduğundan büyük sorun yaşıyorlar" ifadelerini kullandı.
2013 yılında değişen anayasa ile artık kendilerine "topal, kör, kambur, çolak" için özürlü denilmeyeceğinin de belirtildiğini söyleyen Poyraz, buna karşın yapılan son Engelli Rapor Yönetmenliği'nin kendilerini sakatladığını ve özürlü hale getirdiğini öne sürerek şöyle konuştu:
"Bizleri evlerimizin içine terk ettiler"
Yüzde 40 ve üstü engel derecesi olan engelliler hasbelkader iş bulup çalışmış, süresinde emekliliği hak kazanarak emekli olmuş. 2020 Ocak ayından bu yana yüzlerce engelli vatandaş SGK'dan aranarak bir telefon ile ‘Siz sahte rapor alarak emekli olmuşsunuz bir ay içerisinde yeniden rapor alın dereceniz yüzde 40 ve üstü olursa emekli maaşınızı almaya devam edeceksiniz deniliyor. Yeni çıkarılan rapor yönetmenliğinde ise engel dereceleri yüzde elli düşürülmektedir. Bu kişilerin olmayan ayağı, kolu, ya da gözü veya duymayan kulağı konuşamayan ağzı düzeldi mi tabi ki hayır hatta yaş ilerlemesinden dolayı var olan engel durumları daha da ağırlaşmış durumda. Yüzlercesi engelli emekli maaşları kesilmiş perişan bir durumda evlerinde sadaka ile yaşamlarını sürdürmeye çalışıyorlar. Fiziki engeller kaldırılacaktı, yasa çıkarıldı, 16 yıl geçti, süresi bitti. Yine yasa değiştirdiler fiziki engellerin kaldırılmasını sonsuzluğa ötelediler. Kalın harflerle belirtmek gerekirse, bizleri evlerimizin içine terk ettiler.
© The Independentturkish
