ABD'deki Purdue Üniversitesi'nden araştırmacılar, maymunların bulaşıcı hastalık söz konusu olduğunda diğerleriyle temastan kaçındığını ortaya çıkardı.
Enfeksiyonlar ve sosyal mesafe üzerinde çalışan Antropolog Brandi Wren ve ekibi, Güney Afrika'daki yabani vervet maymunlarının sosyal etkileşimlerini inceleyerek bir yıl geçirdi.
Hakemli bilimsel dergi PLOS ONE'da yayımlanan bulgular, belirli gastrointestinal parazitleri taşıyan maymunların diğerlerini tımar etmekten kaçındığını ortaya koydu. Ayrıca bu parazitlerin bulaşma yollarının düşünüldüğü kadar kısıtlı olmadığına işaret etti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Biyologlar uzun zamandır yabani hayvanlardaki enfeksiyonların çoğunlukla zararsız olduğunu, asemptomatik seyrettiğini ve hayvanın sağlığını önemli ölçüde etkilemediğini düşünüyordu.
Wren'in üzerinde çalıştığı Trichuris cinsi parazitlerin de topraktan veya ortamdaki diğer maddelerden bulaştığı tahmin ediliyordu. Ancak Wren'in araştırması, bunların sosyal temas yoluyla yayılabileceğini ve bir bireyin sosyal davranışını önemli ölçüde etkileyebileceğini gösterdi.
Wren, "Enfekte bireyler biraz uyuşuk görünüyor ama ilginç olan şey yine de diğer bireylerin onları tımar etmesine izin vermeleri. Yalnız, başkalarını tımar etmiyorlar" dedi ve ekledi:
Ayrıca diğer maymunlara çok fazla sokulmuyorlar. Görünüşe göre kendilerini iyi hissetmiyorlar.
Wren ve ekibi, tımar davranışını titizlikle gözlemledi, dışkı örneklerini detaylıca inceledi ve bulguları birbiriyle karşılaştırdı. Aksi takdirde söz konusu bulgulara yalnızca davranışlardaki değişimden ulaşmak mümkün değildi.
Wren, "Sadece gözlem yoluyla hangi maymunların enfekte olduğunu anlamamız mümkün değil" diye konuştu.
Sosyal davranış dışında enfeksiyonun başka hiçbir belirtisi yok. Değişikliği tespit etmek de çoğu zaman çok zor. Bireyi uzun süre takip etmek ve verileri toplamak gerekir. Etkisi bu karmaşık etkileşimler ağında gizli.
Araştırmanın diğer yazarı Melissa Remis'e göre söz konusu çalışma, parazit enfeksiyonlarının hayvanların enerjisini nasıl etkilediğini düşünmenin önemini ortaya koyuyor.
Bunlar insanlarda anemiye, kronik dizanteri ve büyümenin yavaşlamasına neden olabiliyor. Maymunlar arasında bu enfeksiyonlar, enerjinin düşmesi, tımar davranışları gibi sosyal etkileşimlerin azalmasıyla sonuçlanmış olabilir.
Independent Türkçe, Purdue Üniversitesi
Derleyen: Çağla Üren
