Tanklar ilk defa 1916 yılında İngilizler tarafından geliştirilerek savaş meydanına sürüldüğünde etkinlikleri ile askeri açıdan bir devrim olarak görüldü.
Gerçekten de sonraki yıllarda yapılan savaşlarda da çatışmaların kazanılmasında en belirleyici güçlerden birine dönüştü, birçok ülke kendi tank modelini geliştirdi.
Genel olarak dört kişinin bindiği tankların personel açısından sorunlarından biri de çatışma süreçlerinde içinden çıkılması zor olduğundan tuvalet ihtiyacının giderilmesiydi.
Günümüzde gelişen tanksavar füzeleri ve silahlı insansız hava araçları(SİHA) nedeniyle tankların eski önemini yitirdiğini iddia edenler bulunuyor.
Buna karşın tanklar halen orduların en büyük güçlerinden biri ve yeni tanklar da geliştirilmeye devam ediliyor.
Son yıllarda geliştirilen yeni tanklardan biri de Rusya tarafından üretilen T-14 Armata.
Rus yetkililerin tanksavar füzelerine karşı koruması yüksek, üçüncü nesil diye tanıttığı T-14 Armata tanklarının savunma meraklıları arasında konuşulmasına neden olan bir başka özelliği var: İçinde tuvalet olması.
Personelin daha uzun süre tank içinde kalmasını sağlayacağı iddia edildi
T-14 Armata'nın tasarım ekibinde yer alan Ilya Baranov, TASS Haber Ajansı'na verdiği demeçte bu yenilik sayesinde personelin ihtiyaçları için yakıt ve cephane kutularını kullanmalarına ya da tek kullanımlık tuvalet kazmak için dışarı çıkmalarının gerekmeyeceğini iddia etmişti.
Baranov, tuvaletin mürettebatın muharebe sırasında ihtiyaç gidermek için durmak zorunda kalmadan uzun süre tank içinde görev yapmasını sağlayacağını da öne sürmüştü.
Rusya, ihraç etmeye hazırlanıyor
Rusya, geliştirmek için uzun süredir çalıştığı ve Suriye sahasında denediği T-14 Armata tankını ihraç etmeye hazırlanıyor.
Geçen 2 Şubat'ta Rusya devlet ihracat şirketi Rosoboroneksport'tan Sputnik'e yapılan açıklamada, "T-14 Armata tankı için reklam lisansı verildi, yakın zamanda yurtdışına ilk kez tanıtılacak" denildi.
Peki tuvaleti olan bir tankı askerler nasıl değerlendiriyor? Böyle bir farkın insani ihtiyaçlar dışında operasyonlarda da katkısı olur mu?
"Rusya, T-90'a da 3. nesil tank demişti"
Bu soruyu ilk olarak uzun yıllar tankçı olarak görev yapan emekli Tuğgeneral Ali Er'e yönelttik.
Er, her şeyden önce Rus basını aracılığıyla Armata tanklarına dair iddia edilen bilgilerin doğruluğundan emin olmadığını, söz konusu bilgilerin kendi içinde çelişkileri olduğunu öne sürdü.
Er, "3. nesil tank olduğu belirtiliyor. Ancak 1995'te üretilen T-90 tankları da Rusya tarafından 3. nesil tank olarak pazarlandı. O zaman Ruslar bugüne kadar yanlış reklam mı yaptı?" diye konuştu.
"Muharebe alanında tankçının aklına gelen en son iş tuvalettir"
Tuvaletli tank söyleminin tank muharebeleri yapan bir ülke için artık işin magazinel bölümü olacağını öne süren Er, söyle konuştu:
Bir tankçı, tankın kule bölümü içerisinde sadece ve sadece mühimmat, atış kontrol ve palet askı dönemindeki amortisörlerin içeriye vermiş oldukları rahatsızları giderici önlemlere kafa yorar. Tuvalet bir muharebede tankçının aklına gelecek en son iştir. Onun yöntemini bulurlar. Yöntemi de bugünkü modern hijyenik şartlarda bellidir. Sadece sırt çantasının içine koyacakları üç beş parçadan ibarettir.
"Tuvalet ekleyene kadar iki tane de daha zırh delici mermi haznesi eklersiniz"
Bir tankın muharebede kalabileceği sürenin belli olduğunu belirten Er, "Bu tankın içine tuvalet koyuyorsunuz anlamı şudur: Bu tank herhangi bir lojistik destek almadan kaç saat muharebe alanında kalabilecektir. Tank güneş enerjisiyle çalışmıyor ki. Yakıt alacak, mühimmat alacak. Siz tuvalet ekleyene kadar iki tane daha zırh delici mermi haznesi eklersiniz. Bu tankçı için daha fazla hayatta kalabilmesini artıracak bir faktördür" ifadelerini kullandı.
"Tuvalet ile tank tasarımına bir boyut kazandırılmaz"
Söz konusu eklemeyi anlamsız ve absürt bulduğunu kaydeden Er, sözlerini şöyle tamamladı:
Bir tank tuvaleti ile değil muharebe sahasındaki beka yeteneği, NBC koruması, yüksek süratte dahi isabetli vuruş yeteneği ile muharebe sahasındaki kalış süresini uzatmak için cephane yükünün arttırılması/miktarı ile verimli motor teknolojisi ile yakıt ikmali yapmadan bütün sistemlerini ne kadar uzun süre aktif tutar, bunlarla değerlendirilir. Tuvalet ile tank tasarımına bir boyut kazandırılmaz.
"Konfor gibi görünse de taktik açıdan katkısı olur"
Konuyla ilgili görüşünü sorduğumuz bir diğer isim olan 21.Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Strateji Kurul Üyesi Emekli Albay Ünal Atabay da eski bir tankçı.
Atabay, ilk bakışta konfor gibi görünen tuvaleti olan tankın taktik açıdan da katkısı olacağını söyledi.
Tankların dört kişilik personeli olduğunu ancak otomatik doldurucu olanlarda üç kişinin bulanabildiğini belirten Atabay, sözlerini şöyle sürdürdü:
Her birinin bir görevi vardır. Biri tuvalet için dışarı çıktığında onun görevini diğeri üstlenmesi gerekir. Diyelim ki nişancı dışarı çıktı. Çatışma anında bu tankın muharebe gücünün düşmesine neden oldu. Ya da bir kişi çatışma anında ihtiyaç için dışarı çıktı. O an risk gelişti. O kişi o an tanka binemeyeceği gibi hem kendisi dışarıda kalmış olur hem de bir kişi eksildiğinden tankın muharebe gücü düşer. Bu açıdan bu yenilik bir konfordur ama aynı zamanda tankın daha taktik kullanımını kolaylaştırır.
© The Independentturkish
