NASA devasa göktaşı “Kaos Tanrısı” için hazırlık yapıyor

Bu boyuttaki göktaşlarının bu kadar yakından geçişine ender rastlanıyor

Gök taşı o derece hızlı ilerleyecek ki sadece bir saat içinde okyanusu geçerek uzaya fırlamış olacak / Fotoğraf: The Independent

NASA 10 yıl içinde Dünya’nın çok yakınından geçecek “Kaos Tanrısı” ismi verilen devasa göktaşının gelişi için hazırlıklara şimdiden başladı.

13 Nisan 2029’da gökyüzüne bakanlar küçük bir ışık huzmesinin iz bırakarak ilerlediğini görecekler. Işık huzmesi hızlanacak ve parlaklığı artacak. O kadar hızlı hareket edecek ki bir dakika içinde Ay’la aynı boyutta ve gökyüzündeki yıldızlar kadar parlak gözükmeye başlayacak.

Bilim insanları göktaşına eski Mısır inanışında kaosun tanrısı olan Apophis’in (Apep) ismini verdi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

NASA’nın şimdiden Dünya’dan geçişini takip etmek için hazırlıklara başladığı bu parlak nokta 340 metre çapında dev bir göktaşı. Uzay ajansına göre asteroit zarar vermeyecek kadar uzak bir mesafeden, 30 bin km uzaklıktan geçecek ancak bununla birlikte bu uzaklık Dünya’ya bazı uzay araçlarının geçiş mesafesi kadar yakın olacak.

O derece yakın olacak ki araştırmacılar göktaşını incelemek için eşsiz bir fırsat yakalamış olacak ve göktaşını yeni açılardan gözlemleme imkanı tanıyacak küçük detayları net bir şekilde görebilecek.

Bu boyuttaki göktaşlarının bu kadar yakından geçişine ender rastlanıyor. NASA, bilim insanlarının daha yakın mesafeden geçen daha küçük göktaşlarını gördüklerini ancak böylesi devasa boyutta olanların sayısının çok daha az olduğunu söylüyor.

NASA’nın Kaliforniya, Pasadena’daki Jet İtki Laboratuvarı’nda (JPL) Yakın Dünya Nesneleri’nin (Near-Earth Objects, NEO) radyo teleskoplarla gözlenmesi üzerine çalışan bilim insanı Marina Brozović şunları söyledi:

“Apophis’in 2029’da gerçekleştireceği yakın geçiş, bilimsel araştırmalar için inanılmaz bir fırsat olacak. Asteroidi hem optik hem de radyo teleskoplarla gözlemleyeceğiz, sadece birkaç metre boyutundaki yüzey ayrıntılarını bile görme imkanımız olabilir.”

Göktaşı ilk önce güney yarım kürenin geceyi yaşayan kısmına vardığında çıplak gözle de görülebilir olacak ve Avustralya’nın doğu kıyılarından batı kıyılarına doğru ilerleyecek.  Dünya çevresindeki güzergahı Hint Okyanusu’ndan geçerek Kuzey Amerika’ya kadar devam edecek.

Dünya’ya en yakın geçişini Atlantik Okyanusu üzerinde yapacak göktaşı akşam saatlerini yaşayan Kuzey Amerika’ya varacak. O derece hızlı ilerleyecek ki sadece bir saat içinde okyanusu geçerek uzaya fırlamış olacak.

Apophis ilk defa Haziran 2004’te Kitt Peak Ulusal Gözlemevi’ndeki astronomlarca gözlendi. Tespit edilmesinin ardından ayrıntılı çalışmalar hava muhalefeti ve teknik sorunlar nedeniyle devam edemedi.

Daha sonra Avustralyalı bilim insanları Apophis’i yeniden tespit etti ve 2029’daki geçişinde Dünya’ya çarpa ihtimalini yüzde 2,7 olarak hesapladı. O zamandan bu yana daha yakından izlenen göktaşı için bu ihtimal artık ortadan kalktı.

 

NASA - 3.jpg
Fotoğraf: The Independent

 

Araştırmacılar artık ayrıntılı çalışma ve hesaplamalar sonucunda asteroidin Dünya’ya çarpma ihtimalinin 100 binde bir olduğunu söylüyor. Ancak yine de gelecekteki çarpışma ihtimallerini elemek için daha ileri araştırmalar gerekecek.

2029’da göktaşı vardığında bu gözlemler devam edecek. Bilim insanları göktaşının boyutu, şekli, kompozisyonu ve belki de iç yapısı hakkında daha fazlasını öğrenebilmeyi umuyor.

 

 

Maryland, College Park’ta bu hafta düzenlenen 2019 Gezegen Savunma Konferansı’nda buluşan bilim insanları, göktaşını nasıl izleyeceklerini ve göktaşına uzay aracı gönderme ihtimalini tartıştı. Bilim insanları burada aynı zamanda bir göktaşı çarpışması senaryosunun masa başı tatbikatını da yaptı.

Araştırmacılar konferansta göktaşının Dünya’nın yer çekiminden etkilenip etkilenmeyeceği, iç yapısını inceleyip inceleyemeyeceklerini ve bir uzay aracı gönderilmesinin gerekip gerekmediği gibi soruları tartıştı.

30 Nisan’daki Apophis oturumunu Brozović’le birlikte yöneten JPL’nin Yakın Dünya Nesneleri Araştırmaları Merkezi’nden (CNEOS) astronom Davide Farnocchia şöyle konuştu:

“Dünya’yla yakın temasın Apophis’in yörüngesini değiştireceğini zaten biliyoruz ancak bizim modellerimiz yakın geçişin aynı zamanda asteroidin kendi etrafındaki dönüş biçimini de değiştirebileceğini gösteriyor. Bu asteroitte küçük heyelanlar gibi bazı yüzey değişikliklerine neden olabilir.”

Araştırmacılar bunlarla birlikte bu geçiş üzerine yaptıkları çalışmaların Dünya’ya doğru gelen herhangi başka bir göktaşından da korunmaya katkı sağlamasını umuyor.

CNEOS yöneticisi Paul Chodas konuyla ilgili şunları söyledi:

“Apophis şu anda bilinen yaklaşık 2 bin Tehlikeli Olabilecek Cisim’i (PHA) temsil ediyor. 2029 geçişi sırasında Apophis’i gözlemleyerek bir gün gezegen savunmasında kullanılabilecek önemli bilimsel bilgiler elde edeceğiz.”

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU